Tikanlı parkinsoniya

Təbii yayılması

Şimali Amerika, Aşağı Kaliforniya, Şimali Meksikada çay vadilərində, rütubətli torpaqlarda bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 9 metr, gövdəsinin diametri 30 sm olan həmişəyaşıl, hamar, nazik qabıqlı, adi və ya üç bölümlü tikanları olan gözəl çətirli ağacdır. Uc budaqları əyri və sallaqdır. Zoğları tüklü, cavan budaqları sarımtıl-yaşıl, boz və ya açıq sarı rənglidir. Yarpaqları 20-45 sm uzunluğunda, açıq yaşıl rəngli, çılpaqdır. Çiçəkləri cavan zoğlarda əmələ gəlir, açıq sarı rəngli, solğun və ətirlidir. Kasacığı çılpaq, çox qısa borulu və 5 uzunsov dilimlidir. Ləçəkləri 9-26 mm uzunluğunda, dəyirmi və ya yumurtavari, üst ləçəkləri içəri tərəfdən qaidə hissədən qırmızı lələklidir. Erkəkcikləri tacdan qısa, ağızcığı tükcüklüdür. May ayında çiçəkləyir, meyvəsi oktyabr ayında yetişir. Paxla meyvələri 5-10 sm uzunluğunda olub, ensiz, zəif tüklüdür. Toxumları yumrudur. Vətənində il boyu çiçəkləsə də, Azərbaycanda yazın axırı, yayın əvvəllərində çiçəkləyir.

Ekologiyası

Tez böyüyən və kölgəsevən bitkidir, sərt keçən qışda bitkinin yerüstü hissəsi kök boğazına qədər donur, yazda isə pöhrələr verərək inkişaf edir.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanda Bakı Nəbatat bağında, Dendrologiya İnstitutunda və Bərdədə becərilir.

İstifadəsi

Dərman bitkisi kimi istifadə olunur. Daşlı-kəsəkli, qumlu sahələrin bərkidilməsində, canlı çəpərlərin salınmasında əhəmiyyətlidir.

Ədəbiyyat

Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov