Turaqul Kunabayev
| Turaqul Kunabayev | |
|---|---|
| qaz. Тұрағұл Абайұлы | |
| Digər adı | Turaqul İbrahimov |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Abay rayonu, Şərqi Qazaxıstan vilayəti |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Çimkənd |
| Atası | Abay Kunanbayev |
| Anası | Aygerim |
| Fəaliyyəti | şair, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas |
Turaqul Abay oğlu Kunabayev (qaz. Тұрағұл Абайұлы; həmçinin Turaqul İbrahimov (qaz. Тұрағұл Ибрагимов); 1875, Abay rayonu, Şərqi Qazaxıstan vilayəti — 6 mart 1934, Çimkənd, Qazaxıstan SSR) — Qazaxıstan şairi, tərcüməçi, ədəbiyyatşünas və ictimai xadim.[1] Abay Kunanbayevin Aygerim adlı həyat yoldaşından oğlu.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
1875-ci ildə Abay rayonunda anadan olmuşdur. Atasının yanında böyüyən Turaqul təhsilini kənd mollasından almışdır.. Rus, ərəb, fars dillərini bilirdi. Dombra və skripka çalırdı.
1900-cü ildə Çingiz volostunun qubernatoru seçilən qardaşı Maqauiyanın müavini oldu. 1904-cü ildə özü volost vəzifəsnə keçir, amma növbəti il istefa verir. 1909-cu ildə əmisi oğlu Kakitay Kunabayev ilə birlikdə Əlixan Bökeyxanın dəstəyi ilə İlyas Borağanskinin Sankt-Peterburqdakı mətbəəsində atasının şeirlərinin ilk toplusunu nəşr etdi. "Әкем Абай туралы" ("Atam Abay haqqında") adlı atası ilə bağlı xatirələrini yazmışdır. Maksim Qorki ("Çelkaş"), Cek London ("Kiş əfsanəsi"), Boleslav Prus ("Antek") və Alexander Neverovun əsərlərini qazax dilinə tərcümə etmişdir.[2]
Alaş-Orda hərəkatının fəal iştirakçısı idi. 1920-ci illərdə bir neçə dəfə həbs edildi. 1928-ci ildə əmlakı müsadirə edilərək Çimkəndə sürgün edildi və ömrünün son illərini orada keçirtdi.[3] 1934-cü ildə vəfat etdi, dəfn yeri naməlumdur.
Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Uşaqları:
- Akış Turaqulkızı (1901—1990)
- Jebrayil Turaqululı (1904—1930)
- Zubayr Turaqululı (1907—1933)
- Maken Muxametjanova (1912—2000)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Казахская ССР: краткая энциклопедия / Гл. ред. Р. Н. Нургалиев. — Алма-Ата: Гл. ред. Казахской советской энциклопедии, 1991. — Т. 4: Язык. Литература. Фольклор. Искусство. Архитектура". 2020-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-16.
- ↑ "Диалог литератур Казахстана и Запада / Фатих Фаткуллин // Аманат. — 2004. — № 5. — С.134—137" (PDF). 2018-04-13 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-16.
- ↑ "Как преследовались потомки Абая // Куанышбек Кари, Радио Азаттык". 2020-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-16.