V Ceyms
| V Ceyms | |
|---|---|
| şot.kelt Seumas V Alba ing. James V of Scotland | |
.jpg) | |
| 9 sentyabr 1513 – 14 dekabr 1542 | |
| Əvvəlki | IV Ceyms |
| Sonrakı | Mariya Stüart |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 10 aprel 1512 |
| Vəfat tarixi | 14 dekabr 1542 (30 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, əsilzadə |
| Atası | IV Ceyms (Şotlandiya kralı)[2] |
| Anası | Marqarita Tüdor[1] |
| Həyat yoldaşları |
|
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Stüartlar |
| Dini | katolisizm |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
V Ceyms (ing. James V of Scotland; 10 aprel 1512 – 14 dekabr 1542) — Şotlandiya kralı.
Atasının 1513-cü ildə ingilislərlə döyüşdə öldürülməsinin ardından hələ 1 yaşında ikən Şotlandiya kralı elan olundu. Təkbaşına hakimiyyəti ələ aldığı 1528-ci ilədək hakimiyyət anası Marqarita Tüdor və taxt naibi olan digər əsilzadələrin əlində oldu. Protestantlıq Şotlandiyada məhz onun səltənətində yayılmağa başladı. Digər yandan İngiltərə kralı olan dayısı VIII Henrinin 1530-cu illərdə Roma-Katolik kilsəsiylə bütün münasibətləri kəsməsi nəticəsində Şotlandiya Roma papasının bölgədəki tək dəstəkçisi oldu. 1537-ci ildə Roma papası III Paul tərəfindən Xristian İnancının Qoruyucusu ünvanını aldı.
Qazandığı siyasi nüfuz səbəbilə ard-arda 2 fransız əsilzadəsiylə evləndi. Məşuqələrindən doğulan çoxsaylı nigahdan kənar övladının olmasına baxmayaraq, rəsmi nigahlarından yalnız bir qızı dünyaya gəldi. İngilislərlə döyüş meydanında həlak olmasının ardından 1542-ci ilin dekabrında cəmi 6 günlük olan yeganə qızı Mariya Stüart Şotlandiya kraliçası oldu.
Ailəsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]İlk evliliyi 1 yanvar 1537-ci ildə Fransa kralı I Fransiskin qızı Madlenlə Parisdə Notrdam kilsəsində baş tutdu. Ancaq cəmi 6 ay sonra xanımı vəfat etdi və bu nigahdan övladı olmadı.
İkinci evliliyi 18 iyun 1538-ci ildə Fransalı Mariya ilə baş tutdu. Cütlüyün bu nigahdan 3 övladı doğulsa da, bunlardan yalnız bir qızı yetkinlik yaşına çatdı.
Mənbə
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Bingham, Caroline, James V King of Scots, London: Collins, 1971, ISBN 0-0021-1390-2
- Cameron, Jamie, Macdougall, Norman (redaktor), James V: The Personal Rule, 1528–1542, The Stewart Dynasty in Scotland, East Linton: Tuckwell Press, 1998, ISBN 978-1-8623-2015-4
- Dawson, Jane, Scotland Reformed 1488–1587, The New Edinburgh History of Scotland, 6, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2007, ISBN 978-0-7486-1455-4
- Donaldson, Gordon, Scotland: James V to James VII, The Edinburgh History of Scotland, III, Edinburgh: Oliver & Boyd, 1965, ISBN 978-0-9018-2485-1
- Dunbar, John. Scottish Royal Palaces. Tuckwell Press. 1999. ISBN 1--86232-042-X.
- Ellis, Henry, 'A Household book of James V', in Archaeologia, vol. 22, (1829), 1-12
- Emond, Ken, The Minority of James V: Scotland in Europe, 1513–1528, Edinburgh: John Donald, 2019, ISBN 978-1-9109-0031-4
- Ross, Stewart, The Stewart Dynasty, Nairn: Thomas and Lochar, 1993, ISBN 978-1-8998-6343-3
- Thomas, Andrea, Princelie Majestie: The Court of James V of Scotland, Edinburgh: John Donald, 2005, ISBN 0--85976-611-X
- Hadley Williams, Janet, Stewart Style 1513–1542, Edinburgh: Tuckwell Press, 1996, ISBN 1-8984-1082-8
- Hadley Williams, Janet, Sir David Lyndsay, Selected Poems, Glasgow: ASLS, 2000, ISBN 0-9488-7746-4
- Harrison, John G. Wardrobe Inventories of James V: British Library MS Royal 18 C (PDF). Historic Scotland. 2008.
- Nield, Jonathan, A Guide to the Best Historical Novels and Tales, Ayer Publishing, 1968, ISBN 978-0-8337-2509-7
- Wormald, Jenny, Court, Kirk, and Community: Scotland 1470–1625, The New History of Scotland, 4, Edinburgh: Edinburgh University Press, 1981, ISBN 0-7486-0276-3