Vedmak (ağac)
 | |
| Ölkə | Polşa |
| Şəhər | Komorov |
Vedmak (pol. Wiedźmin), həmçinin Meşko (pol. Mieszko) —— Polşanın Lyobuş voyevodinası, Krosnenski rayonu, Komorov kəndində böyüyən hamar qarağac ağacı. Avropanın ən böyük qarağacı olaraq, rəsmiləşdirilmişdir.
Adı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ağacın adı Andjey Sapkovskinin eyni adlı romanının adı ilə adlandırılmışdır. Bu ad yerli səsvermənin nəticələrinə əsasən seçilmişdir. İkinci adı olan «Meşko» Polşa şahzadəsi I Meşkonun şərəfinə adlandırılmışdır. Bu ad yerli meşəbəylər tərəfindən istifadə olunur.
Ölçüləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ağacın daxilində enli bir boşluq mövcuddur. Gövdənin qalınlığı 1,3 m yüksəklikdə 930 sm-ə çatır (2011-ci il məlumatına görə). Keçmişdə Vedmakın hündürlüyü 35.5 metrə çatsa da, ağacın hündürlüyü hazırda 19 m-ə çatır. Belə fərqin əsas səbəbi, ildırım çaxması zamanı ağacın tacının bir hissəsinin məhv edilməsidir. Bu hadisə 2004-cü ildə baş vermişdir. Ağacın yaşı dendroxronoloqistlərin sözlərinə görə, 2016-cı ildə ən azı 463 ildir.
Ağac Sezar Patsinyak tərəfindən tərtib edilən, 1992-ci ildən bəri Polşadakı ən qədim ağaclar siyahısında qeyd olunur. 1984-cü ildə alınan məlumatlara görə, ağacın hündürlüyü 35 m, gövdəsinin ətrafı 887 sm-ə çatır, yaşı isə 431-dən çox olmuşdur. Ağacın yaşı ilə bağlı araşdırmalar sonralarda aparılmışdır. Ağacıq təsvirləri və ölçüləri dərcə alınmışdır. Ağac əsasən Polşa ağacları 2014 və Polşa ağacları 2016 dərclərində qeyd edilmişdir.
Status[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vedmak 1971-ci ildən bəri təbii bir abidə olaraq qorunur[1]. Komorov şəhərində Vyazov küçəsində yerləşir (2017-ci ilə qədər küçə Karol Sverçevski adını daşıyırdı)[2]. Ağacın ətrafı vandallardan qorunmaq üçün metal məhəccərlərlə əhatələnmişdir. Ağacın yanından yol keçir[3].
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Paweł Zarzyński, Robert Tomusiak, Krzysztof Borkowski. Drzewa Polski. — Warsz.: PWN, 2016. — ISBN 978-83-01-18438-4.
- Krzysztof Borkowski. Polskie drzewa. — Poznań: DALPO, 2014. — ISBN 978-83-61766-08-7.
- Paweł Zarzyński, Robert Tomusiak. 90 drzew - Okazy niezwykłe. — Warsz.: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2014. — ISBN 978-83-63895-16-7.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Rejestr form ochrony przyrody województwa lubuskiego". RDOŚ Gorzów Wielkopolski. 2020-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-08.
- ↑ "Uchwała Rady gminy Gubin nr XXIX/184/2017 z dnia 30 sierpnia 2017 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy na terenie wsi Komorów" (PDF) (polyak). 2017-08-30. 2018-12-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-11.
- ↑ Szlakiem krzyży pokutnych po obu stronach Odry: kamienne zabytki dawnego prawa : informator-przewodnik turystyczny terenu Euroregionu-Sprewa-Nysa-Bóbr, s. 9