Vukol Beridze

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Vukol Beridze
gürc. ვუკოლ მიხეილის ძე ბერიძე
Doğum tarixi 15 fevral 1883(1883-02-15) və ya 1883[1]
Vəfat tarixi 11 may 1963(1963-05-11) və ya 1963[1]
Dəfn yeri
Təhsili
  • Sankt-Peterburq İmperator Universiteti[d]

Vukol Mixayloviç Beridze (gürc. ვუკოლ მიხეილის ძე ბერიძე; 1883–1963) — gürcü sovet alimi-dilçisi, Tbilisi Universitetinin professoru, Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü.

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vukol Beridze 1883-cü ilin fevralın 15-də zadəgan ailəsində anadan olub.

1902-ci ildə Xonin seminariyasını bitirib orada dərs deməyə başlayıb.

1907-ci ildə Kutaisi gimnaziyasında imtahan vermişdir. Vukol Beridze 1912-ci ildə Sankt -Peterburq Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsini bitirmişdir. O, 1912–1918-ci illərdə Kutaisi gimnaziyasında dərs demişdir.

1919-cu ilə qədər Sosialist Federalist Partiyasının üzvü olmuşdur.

Vukol Beridze Nikolay Marr ilə elmi səfərdə (1912)

Vukol Beridze Mərkəzi Arxiv direktoru (1918–1922), Gürcüstanın Əsas Elmi idarəsi rəhbərinin müavini (1922–1932) vəzifələrində çalışmışdır. 1922–1932-ci illərdə Zaqafqaziya Kommunist Universitetində gürcü dili və ədəbiyyatı, 1932-ci ildən — Tbilisi Dövlət Universitetində dərs demişdir. Vukol Beridze 1926–1936-cı illərdə Mərkəzi Terminologiya Komitəsinin sədri olmuşdur.

SSRİ Elmlər Akademiyası Gürcüstan Bölməsi Nüvə Tədqiqatları və Metodları İnstitutunun terminologiya sektorunun müdiri (1936–1938) vəzifəsini tutmuşdur. 1938-ci ilin oktyabrında S.G.Kuxçişvili və Şalva Nutsubidze ilə eyni vaxtda həbs edildi. 1939-cu ilin aprelində Lavrenti Beriyanın əmri ilə hər üçü sərbəst buraxıldı.

1942-ci ildən Tbilisi Universitetində professor, 1946-cı ildən Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyası müxbir üzv seçilmişdir. Gürcüstan İncəsənət Tarixi İnstitutunun direktoru vəzifəsini də tutmuşdur.[2]

1953-cü ildə Lavrenti Beriyanın həbsindən sonra Beridze, S.G.Kuxçişvili və Şalva Nutsubidze ilə birlikdə yenidən "Alman imperializminin agentləri" və Beriyanın tərəfdaşları kimi ittiham olundular. 17 dekabr 1953-cü ildə partiya fəalları Tiflis rayon komitələrində bu ittihamlarla birlikdə qapalı iclasda məktub oxundu. Beridze işdən çıxarıldı, bütün elmi şuralardan uzaqlaşdırıldı, bütün adlardan və dərəcələrdən məhrum edildi. Ancaq bunun ardınca həbs gəlmədi və bir neçə aydan sonra vəzifələrinə və rütbələrinə bərpa edildi.

Vukol Beridze 11 may 1963-cü ildə vəfat etmişdir. Tiflisdə ictimai xadimlərin uyuduğu Didube panteonunda dəfn edilmişdir.

Ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Həyat yoldaşı — Elizabet (Liziko) Çxeidze (1895–1963).
  • Oğlu — sənətşünas Vaxtanq Beridze (1914–2000).[3]

Elmi maraqları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şota Rustavelinin əsərləri və gürcü folkloru üzrə ixtisaslaşmışdır. Veridze gürcü dili və ədəbiyyatının müxtəlif problemləri ilə bağlı bir çox əsərləri rus dilində nəşr etdirmişdir. Gürcü elmi terminologiyasının müəyyənləşdirilməsində xüsusi rol oynamışdır. Onun birbaşa iştirakı ilə bir neçə terminoloji lüğətlər hazırlanmışdır (1926).

Xatirəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vukol Beridze küçəsi

Tiflis şəhərində bir küçə Vukol Beridzenin adını daşıyır.

Biblioqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • "Pələng Dəri"nin yeni versiyası. Kutaisi, 1911;
  • İmeretiya və Raçin ləhcələri haqqında gürcü (Kart) lüğət. SPb., 1912 [1] (2-ci nəşr: Tb., 1986);[4]
  • Ədəbi gürcü dili. Tiflis, 1921;
  • Gürcü-rus və rus-gürcü tikinti lüğəti. Tiflis, 1926;
  • "Bəbir dərisi" haqqında. Tiflis, 1934;
  • Rustaveli dilinin xüsusiyyətləri. Tiflis, 1935;
  • Kartvelyan dillərinin lüğətləri. TB., 1938 (red.);
  • Rustaveloloji tədqiqatlar. Tb., 1961 [2];[5]
  • Şota Rustavelinin "Pələng dərisindəki cəngavər" şeirinə şərh. Tb.1974.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) (rus.). СПб: Петербургское Востоковедение, 2013. 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке) ISBN 978-5-85803-225-0
  2. ↑ ცაიშვილი ს., ღამბაშიძე რ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 322–323.
  3. ↑ Vachtang Beridze // Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online (нем.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter. — doi:10.1515/AKL
  4. ↑ "Каталог РНБ". 2017-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
  5. ↑ "Каталог РНБ". 2017-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • მეგრელიძე ი., რუსთველოლოგები, თბ., 1970;
  • ცაიშვილი ს., ღამბაშიძე რ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, გვ. 322–323, თბ., 1977 წელი.
  • ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, "მამულიშვილთა სავანე", გვ. 83, თბ., 1994

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vukol_Beridze&oldid=7173677"