Edmund Halley: Redaktələr arasındakı fərq
| Sətir 23: | Sətir 23: | ||
* Qalley quyruqulduzu |
* Qalley quyruqulduzu |
||
* [[Ay]]da |
* [[Ay]]da ”Qalley” krateri |
||
* [[Mars]]da |
* [[Mars]]da ”Qalley” krateri |
||
* [[Antarktida]]da |
* [[Antarktida]]da ”Qalley” elmi stansiyası |
||
==Xarici keçidlər== |
==Xarici keçidlər== |
||
06:40, 12 mart 2012 tarixindəki versiya
| Edmund Halley | |
|---|---|
| ing. Edmond Halley | |
 | |
| Doğum tarixi | 29 oktyabr (8 noyabr) 1656[1] |
| Vəfat tarixi | 14 (25) yanvar 1742[2][3] (85 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Elm sahələri | Geofizika, meteorologiya, demoqrafiya, riyaziyyatçı, meteoroloq[d], fizik, astronomiya, astronom |
| İş yeri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Edmund Qalley (ing.Edmund Halley, 8 noyabr 1656 – 14 noyabr 1742) – İngilis Kral astronomu, riyaziyyatçısı, fiziki, demoqrafı, meteoroloqu və geofiziki.
Həyatı
Edmund Halley 1565-ci ildə Xaqqerston kəndində anadan olmuşdur.Müqəddəs Pavl adına məktəbdə oxumuşdur.1673-ci ildə təhsilini Kral Kollecində Oksfordda davam etdirmişdir. Cənub yarımkürəsindəki olan ulduzlar haqqında öyrənmək məqsədilə 1673-cü ildə Müqəddəs Yelena adasına səfərə çıxır.
1678-ci ildə İngiltərəyə qayıdaraq ,,Cənub göy haqqında kataloq”u çap etdirir.Bu kataloqda Cənub yarımkürəsindəki 341 ulduz haqqında informasiya var idi.Həmçinin Qalley Nyutonun yaxın dostu olmuşdur. 1703-cü ildə Oksford həndəsə kafedrasının rəhbəri olmuşdur.Qalley 1715-ci ildə elmi məqaləsində sirli obyekt olan dumanlardan yazmışdır. 1680-1682-ci illərdə iki işıqsaçan komet müşahidə edilmişdir.Qalley 1716-ci ildə söyləmişdir ki, bu komet 1785-ci ildə yenidən görünəcəkdir.İohan Georg Paliç 1758-ci il 25 dekabrda bu kometi müşahidə etmişdir.Kometin yenidən qayıtmasının izah edən Qalley ilk dəfə olaraq İsaak Nyutonun Ümumdünya cazibə qanununun triumfal elmi izahını vermişdir.Ona görə də, bu kometa hal-hazırda Qalley quyruqulduzu və ya 1P adlanır.
Qalley ilk dəfə göstərmişdir. ki, dumanlar işıqsaçan kosmik obyektdir.Ona 1720-ci ildə Qrinviç rəssədxanasında rəhbərlik vəzifəsi verilmişdir.Paris Elmlər Akademiyasının üzvü seçilmişdir.
1721-ci ildə fotometrik paradoks ideyasını kəşf etmişdir.
Edmund Halley 1742-ci ildə Qrinviç şəhərində vəfat etmişdir.
Şərəfinə verilən adlar
- Qalley quyruqulduzu
- Ayda ”Qalley” krateri
- Marsda ”Qalley” krateri
- Antarktidada ”Qalley” elmi stansiyası
Xarici keçidlər
- Эдмунд Галлей и его исследования.
- M. Hoskin, Stukeley’s Cosmology and the Newtonian Origins of Olber’s Paradox, J. Hist. Astr., V.16, p. 77, 1985.
- Edmund Halley and Stellar Proper Motions
- Edmond Halley in MacTutor Archiv
- ↑ Oxford Dictionary of National Biography (ing.). / C. Matthew Oxford: OUP, 2004.
- ↑ Eggen O. J., Bell A. Edmond Halley // Encyclopædia Britannica (brit. ing.). Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.