Vikinqlər: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Ümumi vikiləşdirmə
Sətir 1: Sətir 1:
[[Şəkil:Trondheim viking.jpg|thumb|right|250px]]
{{Vikiləşdirmək}}[[Şəkil:Trondheim viking.jpg|thumb|right|250px]]
'''Vikinqlər''' — azad kəndlilərdən toplanan və əsasən ticarət və quldurluq üçün dənizlərdə [[drakkar]]larda üzən müxtəlif tayfalardan ibarət (əsasən skandinav mənşəli) sosial təbəqə. [[810]]-cu ildən başlayaraq 300 il [[Skandinaviya]]da hökm sürüblər. 300 il ərzində vikinqlər bütün [[Avropa]]ya yürüş ediblər. Avropanın çox yerində məskən salan vikinqlər [[Qrenlandiya]]nı kəşf edib, [[Xristofor Kolumb]]dan 500 il əvvəl Şimali Amerikaya ayaq basan ilk avropalılar olub, [[Fransa]]da və [[Şotlandiya]]da öz dövlətlərini yaradıblar.
'''Vikinqlər''' — azad kəndlilərdən toplanan və əsasən ticarət və quldurluq üçün dənizlərdə [[drakkar]]larda üzən müxtəlif tayfalardan ibarət (əsasən skandinav mənşəli) sosial təbəqə. [[810]]-cu ildən başlayaraq 300 il [[Skandinaviya]]da hökm sürüblər. 300 il ərzində vikinqlər bütün [[Avropa]]ya yürüş ediblər. Avropanın çox yerində məskən salan vikinqlər [[Qrenlandiya]]nı kəşf edib, [[Xristofor Kolumb]]dan 500 il əvvəl Şimali Amerikaya ayaq basan ilk avropalılar olub, [[Fransa]]da və [[Şotlandiya]]da öz dövlətlərini yaradıblar.


== Hakimiyyətə gəlməkləri və bir neçə vacib döyüşləri ==
Anqlo-sakslar və digər millətlər Skandinaviyanı tərk etdikdən sonra buraya danlar gəlib, [[800]]-cü ildə öz dövlətlərini yaratdılar. [[810]]-cu ildə şah Qotrrikın ölümündən sonra dövlət dağıldı və vikinqlər hakimiyyətə gəldilər. Buna səbəb vikinqlərin çoxsaylı gəmiləri və dənizdə güclü naviqasiyaya malik olmaları idi. [[814]]-cü ildə [[Böyük Karl]]ın qurduğu franklar dövləti vikinqlərin və ərəblərin hücümlarından sonra dağıldı. Amma vikinqlərin düşmənları birləşəndə və vikinqlərə hücüm edəndə sonuncular uduzurdular. Belə ki, vikinqlər [[878]]-ci ildə İngiltərədə məğlub oldular. [[891]]-ci ildə anqlo-saks şahı Alfred vikinqləri məğlub etdi. Eləcə də frank ordusu vikinqləri məğlubiyyətə uğratdı.
Anqlo-sakslar və digər millətlər Skandinaviyanı tərk etdikdən sonra buraya danlar gəlib, [[800]]-cü ildə öz dövlətlərini yaratdılar. [[810]]-cu ildə şah Qotrrikın ölümündən sonra dövlət dağıldı və vikinqlər hakimiyyətə gəldilər. Buna səbəb vikinqlərin çoxsaylı gəmiləri və dənizdə güclü naviqasiyaya malik olmaları idi. [[814]]-cü ildə [[Böyük Karl]]ın qurduğu franklar dövləti vikinqlərin və ərəblərin hücümlarından sonra dağıldı. Amma vikinqlərin düşmənları birləşəndə və vikinqlərə hücüm edəndə sonuncular uduzurdular. Belə ki, vikinqlər [[878]]-ci ildə İngiltərədə məğlub oldular. [[891]]-ci ildə anqlo-saks şahı Alfred vikinqləri məğlub etdi. Eləcə də frank ordusu vikinqləri məğlubiyyətə uğratdı.


Sətir 8: Sətir 7:
Vikinqlərin ilk yürüşlərindən biri bir qrup norveçlinin [[793]]-cü ildə [[İngiltərə]]yə hücumudur. Onlar Lindsafr adasında kilsəni, bir ildən sonra isə Veramus kilsəsini dağıdırlar. [[795]]-ci ildə vikinqlər Men və Ayona adalarına hücüm edirlər. [[802]]-[[806]]-cı illərdə buralarda kilsələri dağırdırlar. Bütün hücümlar qısamüddətli və qəfil olur: vikinqlər müharibə elan etmədən gəmi ilə sahilə yanaşıb şəhərlərə hücüm edir, rəqib ordu yığılana qədər əllərinə keçəni götürür, evləri yandırır və gedirdilər. Bu hadisələrdən 20 il keçəndən sonra vikinqlər çoxsaylı ordu yığaraq İngiltərəyə və Fransaya yürüşlər etmişdilər. Fransaya yürüşdən sonra vikinqlər İngiltərəyə doğru yürüşə keçdilər. [[836]]-cı ildə vikinglər ilk dəfə [[London]]a, daha sonra danlar (600 gəmidən çox) olan ordu ilə Bremenə hücüm etdilər. Şəhər elə vəziyyətə salındı ki, yepiskopun rezidensiyası Bremendən köçürüldü. [[851]]-[[852]]-ci illərdə yenidən [[İngiltərə]] üzərinə yürüş edən vikinqlər [[London]] və [[Kenterberri]] şəhərlərinə hücüm etdilər; bu yürüşdə 350 gəmi iştirak edirdi.
Vikinqlərin ilk yürüşlərindən biri bir qrup norveçlinin [[793]]-cü ildə [[İngiltərə]]yə hücumudur. Onlar Lindsafr adasında kilsəni, bir ildən sonra isə Veramus kilsəsini dağıdırlar. [[795]]-ci ildə vikinqlər Men və Ayona adalarına hücüm edirlər. [[802]]-[[806]]-cı illərdə buralarda kilsələri dağırdırlar. Bütün hücümlar qısamüddətli və qəfil olur: vikinqlər müharibə elan etmədən gəmi ilə sahilə yanaşıb şəhərlərə hücüm edir, rəqib ordu yığılana qədər əllərinə keçəni götürür, evləri yandırır və gedirdilər. Bu hadisələrdən 20 il keçəndən sonra vikinqlər çoxsaylı ordu yığaraq İngiltərəyə və Fransaya yürüşlər etmişdilər. Fransaya yürüşdən sonra vikinqlər İngiltərəyə doğru yürüşə keçdilər. [[836]]-cı ildə vikinglər ilk dəfə [[London]]a, daha sonra danlar (600 gəmidən çox) olan ordu ilə Bremenə hücüm etdilər. Şəhər elə vəziyyətə salındı ki, yepiskopun rezidensiyası Bremendən köçürüldü. [[851]]-[[852]]-ci illərdə yenidən [[İngiltərə]] üzərinə yürüş edən vikinqlər [[London]] və [[Kenterberri]] şəhərlərinə hücüm etdilər; bu yürüşdə 350 gəmi iştirak edirdi.


== İlk dövlətlər ==
== Vikinqlərin ilk dövlətləri ==
[[Şəkil:Vikingler.jpg|thumb|right|]]
[[Şəkil:Vikingler.jpg|thumb|right|]]
[[866]]-cı ildə payızda Tulfan 20.000-lik Viking ordusunu gəmilərlə [[Şotlandiya]]ya götürüb çıxarır Bu zaman burda şərgi İngiltərə dövləti var idi. Burada qış keçirib gələn ilin əvvəlində isə Denlo dövləti yaradırlar. 878 ildə nəhayətki uzun sürən müharibənin sonunda Anglo-Sakslar Vikingləri torpağlarından qovurlar amma bu zaman yeni Viking Flotu İngiltərəyə və Fransaya doğru yürüş edir.880 ildən 911 ilədək Vikinglər fransanın bir çox şəhərlərinə hücüm edib gəlib [[paris]]ə çatmışdılar.40.000 Viking ordusunu görüb təşfişə düşmüş Fransızlar pul verməklə canlarını xilas edirlər.Vikinglər Fransanın şimal-qərb tərəfinə keçib burada qalırlar.911 ildə Fransa kralı Karl III Viking hökmdarı Rollon-a işğaı etdiyi torpağları bağışlayır və 911 ildən Normandiya yaranır. 900-935 ildə indiki Daniya dövləti ərazisində Böyük bir Şahlıq yaranır. 1016 daniyalı Vikinglər İngiltərədə hakimiyyəti öz əllərinə alırlar.
[[866]]-cı ildə payızda Tulfan 20.000-lik Viking ordusunu gəmilərlə [[Şotlandiya]]ya götürüb çıxarır Bu zaman burda şərgi İngiltərə dövləti var idi. Burada qış keçirib gələn ilin əvvəlində isə Denlo dövləti yaradırlar. 878 ildə nəhayətki uzun sürən müharibənin sonunda Anglo-Sakslar Vikingləri torpağlarından qovurlar amma bu zaman yeni Viking Flotu İngiltərəyə və Fransaya doğru yürüş edir.880 ildən 911 ilədək Vikinglər fransanın bir çox şəhərlərinə hücüm edib gəlib [[paris]]ə çatmışdılar.40.000 Viking ordusunu görüb təşfişə düşmüş Fransızlar pul verməklə canlarını xilas edirlər.Vikinglər Fransanın şimal-qərb tərəfinə keçib burada qalırlar.911 ildə Fransa kralı Karl III Viking hökmdarı Rollon-a işğaı etdiyi torpağları bağışlayır və 911 ildən Normandiya yaranır. 900-935 ildə indiki Daniya dövləti ərazisində Böyük bir Şahlıq yaranır. 1016 daniyalı Vikinglər İngiltərədə hakimiyyəti öz əllərinə alırlar.
Sətir 14: Sətir 13:
300 il Ərzində gedən yürüşlər avropada çox saylı Vİkinglər dövlətinin yaranmasıyla bitmişdir.
300 il Ərzində gedən yürüşlər avropada çox saylı Vİkinglər dövlətinin yaranmasıyla bitmişdir.


== Vikinqlərin evləri ==
== Həyat tərzləri ==


=== Evləri ===
Vikinq evləri çox zaman bir otaqlı olurdu. Varlı Vikinqlər daha böyük evlərdə yaşayırdılar. Vikinqlər çox zaman taxtadan ev tikirdilər, amma Grenlandiya və İslandiyada taxta az olması səbəbindən evləri yerli daşların köməyi ilə tikirdilər. Burada divar enniliyi 90 santimetr təşkil edirdi. Evin ortasında isə mangal olurdu, burada yemək hazırlanardı.
Vikinq evləri çox zaman bir otaqlı olurdu. Varlı Vikinqlər daha böyük evlərdə yaşayırdılar. Vikinqlər çox zaman taxtadan ev tikirdilər, amma Grenlandiya və İslandiyada taxta az olması səbəbindən evləri yerli daşların köməyi ilə tikirdilər. Burada divar enniliyi 90 santimetr təşkil edirdi. Evin ortasında isə mangal olurdu, burada yemək hazırlanardı.


== Vikinqlərin silahları ==
== Silahlar ==
⚫
‎Skandinaviya sakinləri qədim zamanlardan nizələr işlədirdi buna sübut arxeoloji tapıntılardır. Vikinq nizəsi digər nizələrdən öz ağırlığı ilə fərqlənirdi.Bu nizələr atılmaq üçün deyil, döyüşdə istifadə üçün işlənirdi. Amma vikinqlərdə eləcə də atmaq üçün nizələr də mövcud idi.
‎
⚫
Skandinaviya sakinləri qədim zamanlardan nizələr işlədirdi buna sübut arxeoloji tapıntılardır. Vikinq nizəsi digər nizələrdən öz ağırlığı ilə fərqlənirdi.Bu nizələr atılmaq üçün deyil, döyüşdə istifadə üçün işlənirdi. Amma vikinqlərdə eləcə də atmaq üçün nizələr də mövcud idi.


Vikinq Baltası 90 santimetr uzunluğunda idi.Baltanı döyüşdə rahat istifadə etmək mümkün idi. Belə ki, bir dəqiq zərbədən sonra ikincisinə ehtiyac qalmırdı.Balta hücümda çox yaxşı idi, amma müdafiəyə yararsız idi.Baltalar vikinqlər arasında çox məşhur idi. Belə ki, Vikinq hökmdarları Eyrik Xaraldson və Eyrik blodeks (qanlı balta ləqəbi ilə tanınan) baltadan istifadə edirdi.Normanların Qastinqs döyüşündə qələbənin əsas faktoru Vikinqlərin daha güclü silahları idi.
Vikinq Baltası 90 santimetr uzunluğunda idi.Baltanı döyüşdə rahat istifadə etmək mümkün idi. Belə ki, bir dəqiq zərbədən sonra ikincisinə ehtiyac qalmırdı.Balta hücümda çox yaxşı idi, amma müdafiəyə yararsız idi.Baltalar vikinqlər arasında çox məşhur idi. Belə ki, Vikinq hökmdarları Eyrik Xaraldson və Eyrik blodeks (qanlı balta ləqəbi ilə tanınan) baltadan istifadə edirdi.Normanların Qastinqs döyüşündə qələbənin əsas faktoru Vikinqlərin daha güclü silahları idi.
Sətir 28: Sətir 27:
Viking zirehləri öz tipinə görə Sparta zirehlərinə oxşardılar. Bunu X əsrin dəbilqəsinə baxdıqda (hal hazırda olan şəkil) bilmək olar. Eləcə də bəzi mənbələrə görə Vikinqlər döyüşə at formalı dəbilqələrdə gedirdilər.
Viking zirehləri öz tipinə görə Sparta zirehlərinə oxşardılar. Bunu X əsrin dəbilqəsinə baxdıqda (hal hazırda olan şəkil) bilmək olar. Eləcə də bəzi mənbələrə görə Vikinqlər döyüşə at formalı dəbilqələrdə gedirdilər.


== Vikinqlərin gəmiləri ==
== Gəmilər ==


Vikinqlərin [[Gəmi|gəmiləri]] onların ən böyük nəaliyyətləri idi. Vikinqlər çox vaxt öz gəmilərini şeirlərdə təsvir edirdilər. Nisbətən yüngül gəmilərlə vikinqlər qəflətən hücümlar edirdilər. Gəmilərin mənfi cəhəti onların çox üzə bilməməkləridir. Vikinq gəmiləri digər gəmilərdən avarların sayı ayırırdı,belə ki ən minimal ölçülü vikinq gəmisində 13 cüt avar vardır. İlk gəmilər 40-80 nəfər daşımaq qabiliyyətinə malik idi. Bir çox iri vikinq gəmiləri rənglənirdilər. Vikinq gəmisinin ucunda çox vaxt əjdaha başları olardı. Gəminin arxasında isə çox vaxt əjdaha quyruğları təsvir olunardı. Gəminin quruluşuna əsasən gəmi küləyə əks də üzə bilərdi. Bir neçə Vikinq gəmisi isə bizim vəxtə qədər Skandinaviya muzeylərində saxlanılır. Ən məşhur tapıntı 1880 ildə tapılmış bizim eradan əvvəl 900-cü ilə aid olan gəmidir. Bu gəminin 23.3 metr uzunluğu və 5.3 metr enniliyi var, həmçinin gəminin 32 avarı var. Gəmidə 32 qalxan var.
Vikinqlərin [[Gəmi|gəmiləri]] onların ən böyük nəaliyyətləri idi. Vikinqlər çox vaxt öz gəmilərini şeirlərdə təsvir edirdilər. Nisbətən yüngül gəmilərlə vikinqlər qəflətən hücümlar edirdilər. Gəmilərin mənfi cəhəti onların çox üzə bilməməkləridir. Vikinq gəmiləri digər gəmilərdən avarların sayı ayırırdı,belə ki ən minimal ölçülü vikinq gəmisində 13 cüt avar vardır. İlk gəmilər 40-80 nəfər daşımaq qabiliyyətinə malik idi. Bir çox iri vikinq gəmiləri rənglənirdilər. Vikinq gəmisinin ucunda çox vaxt əjdaha başları olardı. Gəminin arxasında isə çox vaxt əjdaha quyruğları təsvir olunardı. Gəminin quruluşuna əsasən gəmi küləyə əks də üzə bilərdi. Bir neçə Vikinq gəmisi isə bizim vəxtə qədər Skandinaviya muzeylərində saxlanılır. Ən məşhur tapıntı 1880 ildə tapılmış bizim eradan əvvəl 900-cü ilə aid olan gəmidir. Bu gəminin 23.3 metr uzunluğu və 5.3 metr enniliyi var, həmçinin gəminin 32 avarı var. Gəmidə 32 qalxan var.


== Vikinqlərin dini ==
== Din ==
Vikinqlər şimal Allahlarına inanırdılar bular Odin,Tor,Tir,Freya və başqaları idilər.Məs öz Dinlərinə görə olar döyüşlərdə düşmənlərinə qarşı rəhimsiz olurdular,onların inanclarına görə əlində silahla ölən döyüşçü Odin-in Asqarda-Valqallu göydəki sarayına düşəcəklər orada isə pirlərdə və məşq döyüşlərində Raqnarekə kimi (Allahların ölümünə kimi) yaşayacaqlar.Bütün qorxaqlar və qullar Şər dünyası Xel-ə düşəcəklər orada isə dünyanın axırına kimi qalacaqlar.
Vikinqlər şimal Allahlarına inanırdılar bular Odin,Tor,Tir,Freya və başqaları idilər.Məs öz Dinlərinə görə olar döyüşlərdə düşmənlərinə qarşı rəhimsiz olurdular,onların inanclarına görə əlində silahla ölən döyüşçü Odin-in Asqarda-Valqallu göydəki sarayına düşəcəklər orada isə pirlərdə və məşq döyüşlərində Raqnarekə kimi (Allahların ölümünə kimi) yaşayacaqlar.Bütün qorxaqlar və qullar Şər dünyası Xel-ə düşəcəklər orada isə dünyanın axırına kimi qalacaqlar.

== Vikinqlərin tarixçəsi ==
[[793]]-ci ildə Vikinqlər Lindisfarn adasında [[kilsə]]ni talan etdilər bu tarix ərzində vikinqlərin [[Avropa]]ya birinci hücümu idi

[[841]]-ci ildə Vikinqlər [[Dublin]] şəhərinin əsasını qoydular

[[845]]-ci ildə [[Danimarka]] Vikinqləri [[Hamburq]] şəhərinə hücüm etdilər

[[860]]-ci ildə Vikinqlər konunq Qastinq-ın başcılığı altında Nant daha sonra isə Ruan şəhərini talan etdilər

[[874]]-ci ildə Vikinqlər [[İslandiya]] şəhərinin əsasını qoydular

[[911]]-ci ildə Vikinqlər [[Paris]] şəhərini talan etməmək üçün Fidya alandan sonra [[Fransa|Fransanın]] Şimal-qərbində məskan saldılar daha sonra isə Karl III bu məskənləri Rollona bəxş etdi

[[986]]-ci ildə [[Kürən Erik]] ın başcılığı altında İslandiya Vikinqləri iki koloniyanın (Esterbüggen və Vesterbüggen) əsasını qoydular

[[1000]]-ci ildə Vikinqlər [[Qrenlandiya|Qrenlandiyanı]] kəşf etdilər

[[1066]]-ci ildə Vikinqlər [[Britaniya|Britaniyanı]] işğal etdilər


== Tanınmış Vikinqlər ==
== Tanınmış Vikinqlər ==

17:10, 10 dekabr 2018 tarixindəki versiya

Vikinqlər — azad kəndlilərdən toplanan və əsasən ticarət və quldurluq üçün dənizlərdə drakkarlarda üzən müxtəlif tayfalardan ibarət (əsasən skandinav mənşəli) sosial təbəqə. 810-cu ildən başlayaraq 300 il Skandinaviyada hökm sürüblər. 300 il ərzində vikinqlər bütün Avropaya yürüş ediblər. Avropanın çox yerində məskən salan vikinqlər Qrenlandiyanı kəşf edib, Xristofor Kolumbdan 500 il əvvəl Şimali Amerikaya ayaq basan ilk avropalılar olub, Fransada və Şotlandiyada öz dövlətlərini yaradıblar.

Anqlo-sakslar və digər millətlər Skandinaviyanı tərk etdikdən sonra buraya danlar gəlib, 800-cü ildə öz dövlətlərini yaratdılar. 810-cu ildə şah Qotrrikın ölümündən sonra dövlət dağıldı və vikinqlər hakimiyyətə gəldilər. Buna səbəb vikinqlərin çoxsaylı gəmiləri və dənizdə güclü naviqasiyaya malik olmaları idi. 814-cü ildə Böyük Karlın qurduğu franklar dövləti vikinqlərin və ərəblərin hücümlarından sonra dağıldı. Amma vikinqlərin düşmənları birləşəndə və vikinqlərə hücüm edəndə sonuncular uduzurdular. Belə ki, vikinqlər 878-ci ildə İngiltərədə məğlub oldular. 891-ci ildə anqlo-saks şahı Alfred vikinqləri məğlub etdi. Eləcə də frank ordusu vikinqləri məğlubiyyətə uğratdı.

Yürüşlər

Vikinqlərin ilk yürüşlərindən biri bir qrup norveçlinin 793-cü ildə İngiltərəyə hücumudur. Onlar Lindsafr adasında kilsəni, bir ildən sonra isə Veramus kilsəsini dağıdırlar. 795-ci ildə vikinqlər Men və Ayona adalarına hücüm edirlər. 802-806-cı illərdə buralarda kilsələri dağırdırlar. Bütün hücümlar qısamüddətli və qəfil olur: vikinqlər müharibə elan etmədən gəmi ilə sahilə yanaşıb şəhərlərə hücüm edir, rəqib ordu yığılana qədər əllərinə keçəni götürür, evləri yandırır və gedirdilər. Bu hadisələrdən 20 il keçəndən sonra vikinqlər çoxsaylı ordu yığaraq İngiltərəyə və Fransaya yürüşlər etmişdilər. Fransaya yürüşdən sonra vikinqlər İngiltərəyə doğru yürüşə keçdilər. 836-cı ildə vikinglər ilk dəfə Londona, daha sonra danlar (600 gəmidən çox) olan ordu ilə Bremenə hücüm etdilər. Şəhər elə vəziyyətə salındı ki, yepiskopun rezidensiyası Bremendən köçürüldü. 851-852-ci illərdə yenidən İngiltərə üzərinə yürüş edən vikinqlər London və Kenterberri şəhərlərinə hücüm etdilər; bu yürüşdə 350 gəmi iştirak edirdi.

İlk dövlətlər

866-cı ildə payızda Tulfan 20.000-lik Viking ordusunu gəmilərlə Şotlandiyaya götürüb çıxarır Bu zaman burda şərgi İngiltərə dövləti var idi. Burada qış keçirib gələn ilin əvvəlində isə Denlo dövləti yaradırlar. 878 ildə nəhayətki uzun sürən müharibənin sonunda Anglo-Sakslar Vikingləri torpağlarından qovurlar amma bu zaman yeni Viking Flotu İngiltərəyə və Fransaya doğru yürüş edir.880 ildən 911 ilədək Vikinglər fransanın bir çox şəhərlərinə hücüm edib gəlib parisə çatmışdılar.40.000 Viking ordusunu görüb təşfişə düşmüş Fransızlar pul verməklə canlarını xilas edirlər.Vikinglər Fransanın şimal-qərb tərəfinə keçib burada qalırlar.911 ildə Fransa kralı Karl III Viking hökmdarı Rollon-a işğaı etdiyi torpağları bağışlayır və 911 ildən Normandiya yaranır. 900-935 ildə indiki Daniya dövləti ərazisində Böyük bir Şahlıq yaranır. 1016 daniyalı Vikinglər İngiltərədə hakimiyyəti öz əllərinə alırlar.

300 il Ərzində gedən yürüşlər avropada çox saylı Vİkinglər dövlətinin yaranmasıyla bitmişdir.

Həyat tərzləri

Evləri

Vikinq evləri çox zaman bir otaqlı olurdu. Varlı Vikinqlər daha böyük evlərdə yaşayırdılar. Vikinqlər çox zaman taxtadan ev tikirdilər, amma Grenlandiya və İslandiyada taxta az olması səbəbindən evləri yerli daşların köməyi ilə tikirdilər. Burada divar enniliyi 90 santimetr təşkil edirdi. Evin ortasında isə mangal olurdu, burada yemək hazırlanardı.

Silahlar

‎Skandinaviya sakinləri qədim zamanlardan nizələr işlədirdi buna sübut arxeoloji tapıntılardır. Vikinq nizəsi digər nizələrdən öz ağırlığı ilə fərqlənirdi.Bu nizələr atılmaq üçün deyil, döyüşdə istifadə üçün işlənirdi. Amma vikinqlərdə eləcə də atmaq üçün nizələr də mövcud idi.

Vikinq Baltası 90 santimetr uzunluğunda idi.Baltanı döyüşdə rahat istifadə etmək mümkün idi. Belə ki, bir dəqiq zərbədən sonra ikincisinə ehtiyac qalmırdı.Balta hücümda çox yaxşı idi, amma müdafiəyə yararsız idi.Baltalar vikinqlər arasında çox məşhur idi. Belə ki, Vikinq hökmdarları Eyrik Xaraldson və Eyrik blodeks (qanlı balta ləqəbi ilə tanınan) baltadan istifadə edirdi.Normanların Qastinqs döyüşündə qələbənin əsas faktoru Vikinqlərin daha güclü silahları idi.

Vikinqlər dövründə Avropada ən məşhur silah Qılınc idi skandinaviyada isə skramasaksam adlı qılınclar var idi.Bunlar bir ülgüclü uzun tipli qılınclar idi. İllər ötdükcə qılınclar Skandinaviyada dəyişir və indiki zamanda Vikinq qılıncı kimi tanınan qılınca çevrildi. Skandinaviya qılıncı uzun və ağır idi. Skandinavlar öz silahlarına ad qoyurdular belə ki çox işlənmiş silahlara skandinavlar çalışırdı yadda galan ad versinlər məsələn "Döyüş odu" kimi. Vikinq baltaları və qılıncları qızıl və gümüşlə bəzənilirdi. Ən gözəl silah bəzək üsullarından biri silah tutacağı düzəldərkən tutacağa həm mis, həm də gümüş yeridirildi bununla da silahın tutacağı ağ-qara olurdu.

Viking zirehləri öz tipinə görə Sparta zirehlərinə oxşardılar. Bunu X əsrin dəbilqəsinə baxdıqda (hal hazırda olan şəkil) bilmək olar. Eləcə də bəzi mənbələrə görə Vikinqlər döyüşə at formalı dəbilqələrdə gedirdilər.

Gəmilər

Vikinqlərin gəmiləri onların ən böyük nəaliyyətləri idi. Vikinqlər çox vaxt öz gəmilərini şeirlərdə təsvir edirdilər. Nisbətən yüngül gəmilərlə vikinqlər qəflətən hücümlar edirdilər. Gəmilərin mənfi cəhəti onların çox üzə bilməməkləridir. Vikinq gəmiləri digər gəmilərdən avarların sayı ayırırdı,belə ki ən minimal ölçülü vikinq gəmisində 13 cüt avar vardır. İlk gəmilər 40-80 nəfər daşımaq qabiliyyətinə malik idi. Bir çox iri vikinq gəmiləri rənglənirdilər. Vikinq gəmisinin ucunda çox vaxt əjdaha başları olardı. Gəminin arxasında isə çox vaxt əjdaha quyruğları təsvir olunardı. Gəminin quruluşuna əsasən gəmi küləyə əks də üzə bilərdi. Bir neçə Vikinq gəmisi isə bizim vəxtə qədər Skandinaviya muzeylərində saxlanılır. Ən məşhur tapıntı 1880 ildə tapılmış bizim eradan əvvəl 900-cü ilə aid olan gəmidir. Bu gəminin 23.3 metr uzunluğu və 5.3 metr enniliyi var, həmçinin gəminin 32 avarı var. Gəmidə 32 qalxan var.

Din

Vikinqlər şimal Allahlarına inanırdılar bular Odin,Tor,Tir,Freya və başqaları idilər.Məs öz Dinlərinə görə olar döyüşlərdə düşmənlərinə qarşı rəhimsiz olurdular,onların inanclarına görə əlində silahla ölən döyüşçü Odin-in Asqarda-Valqallu göydəki sarayına düşəcəklər orada isə pirlərdə və məşq döyüşlərində Raqnarekə kimi (Allahların ölümünə kimi) yaşayacaqlar.Bütün qorxaqlar və qullar Şər dünyası Xel-ə düşəcəklər orada isə dünyanın axırına kimi qalacaqlar.

Tanınmış Vikinqlər

border=none Əsas məqalə: Kürən Erik
border=none Əsas məqalə: Leyf Eriksson

Erik Torvaldson(Kürən)- Qrenlandiyanı kəşf edən Norveç əsilli İslandiya vikinqı Qrenlandiyada bir neçə məskən salıb və ömrünün sonunacan İslandiyaya gedərək oradan "Yaşıl torpağa" köçərilər götürüb

Leyf Eriksson – Şimali Amerikaya ayağ basan ilk Avropalı Kürən Erik-ın oğlu Qrenlandiyanın hökmdarı

Xarici keçidlər

Vikianbarda Vikinqlər ilə əlaqəli mediafayllar var.

Həmçinin bax

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikinqlər&oldid=4507363"