Xanqaraqoyunlu
| Xanqaraqoyunlu | |
|---|---|
| Ölkə | |
Xanqaraqoyunlu — 1947-ci ildə Otuzikilər kəndinə birləşdirilmişdir. Hazırda Otuzikilər Azərbaycan Respublikasının Bərdə rayonunun inzibati ərazi vahidində kənddir.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan Respublikası Dövlət Tarixi Arxivində saxlanılan əhalinin 1842-1848-ci illərin siyahıya alınması sənədlərinə əsasən Çar Rusiyası zamanında Xanqaraqoyunlu Yelizavetpol quberniyasının, Şuşa qəzasının Qaraqoyunlu kəndi kimi qeydə alınmışdır. Bu kənd uzun müddət Qaraqoyunlu adlanmışdır. 1848 ilin siyahıyaalınmasında Xanqaraqoyunlu kəndinin əhalisi General-mayor Mehdiqulu xanın qızı Xurşidbanu Natəvanın rəiyyətləri kimi siyahıya alınmışlar. 1863-cü ilin siyahıya alınmasında Xanqaraqoyunlu kəndi Cavanşir qəzasının Qaraqoyunlu kəndi adı ilə yazılmışdır. 1873-cü ilə aid siyahıyaalınmada bu kənd Gəncə qəzasının tərkibində Xanqaraqoyunlu kimi göstərilmişdir. 1886-cı ilin siyahıyaalınmasında Xanqaraqoyunlu Cavanşir qəzasının kəndi kimi qeydə alınmışdır. Həmin ildə aparılmış siyahıyaalınmada bu kəndin əhalisi Xanqaraqoyunlu kəndinin əhalisi adı ilə siyahıya alınmışdır.[1]
._Qaraqoyunlular._I_kitab.jpg)
Azərbaycan Respublikası Dövlət Tarixi Arxivində saxlanılan 1823-cü ilə aid Qarabağ əyalətinin siyahıyaalınmasına istinadən Qarabağ xanı Mehdiqulu xanın rəiyyətləri olan Qaraqoyunlu (Xanqaraqoyunlu-O.Z.B) kəndinin yüzbaşısı Fətəli Yüzbaşı olmuşdur. Bu tarixi sənəddə Qaraqoyunlu kəndinin 53 tüstüdən ibarət olması yazılmış, vergi ödəyənlərin, ödəməyənlərin sayı göstərilmişdir. Kəndin 39 vergi ödəyəni ilə yanaşı, 14 vergi ödəməyəni də olmuşdur. Fətəli Yüzbaşının, onun iki yaxın qohumunun, iki mollanın, iki xidmətçinin, üç yoxsulun, üç dul adamın adı vergi ödəməyənlərin siyahısında idi. Hər il üç ay müddətinə xanın at ilxısına baxmaq üçün kənddən bir nəfər mehtər təyin edilmişdir.[1]
Xanqaraqoyunlu 1842-ci ildə 100 tüstüdən ibarət olmuşdur. Əhalisinin ümumi sayı 396 nəfərdən ibarət Xanqaraqoyunluda 245 kişi, 151 qadın yaşamışdır. 1848-ci ildə isə yalnız kişilərin siyahıya alınması aparılmışdır. Aparılmış siyahıya alınmaya görə, 310 nəfər kişi sakini olmuş Xanqaraqoyunlu 109 tüstüdən ibarət idi. 1863, 1873, 1886-cı illərdə kişilərin adı ardıcıllıqla siyahıya alınmış, qadınların yalnız sayı göstərilmişdir.[1]
1863-cü ildə aparılmış siyahıya alınmaya əsasən Xanqaraqoyunlu 111 tüstüdən ibarət olmuşdur. Xanqaraqoyunluda əhalinin ümumi sayı təxminən 527 nəfər olmaqla 304 kişi, 223 qadın yaşamışdır. 1873 ilə aid siyahıya alınmada 179 tüstüdən ibarət Xanqaraqoyunlunun 946 sakini olmuşdur. 544 kişi siyahıya alınmış, 402 qadının sayı göstərilmişdir. 1886 ilin siyahıya alınmasına görə, Xanqaraqoyunlu kəndi 222 tüstüdən ibarət olmuşdur. 1112 nəfər əhalisi olmaqla 633 kişi, 379 qadın yaşamışdır.[1]
Xanqaraqoyunlu kəndi 1947-ci ildə Otuzikilər kəndinə birləşdirilmişdir. Hazırda Otuzikilər Azərbaycan Respublikasının Bərdə rayonunun Otuzikilər inzibati ərazi vahidində kənddir.
Şəxsiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
XIX əsrin ortalarında Xanqaraqoyunlu kəndinin starşinası Allahverdi Yahnəli oğlu (1810-...) idi. O, Tükəzbanla evlənmiş, Mahmud, Əslixan adlı övladlarıdünyaya gəlmişdir. Qardaşının adı Hacıdır.[1]
Əhməd Əfəndi Məmməd oğlu, oğlu Molla Səməd, Səməd Əfəndi Mustafa oğlu, qardaşı Molla Mahmud, Molla Məhəmməd Nəsib Əfəndi oğlu, qardaşı Molla Həmid, Molla Allahverən Hacı Məmməd oğlu, Molla Tağı, Molla Əli, Molla Səid, Molla Məhəmməd, Molla Mustafa Xanqaraqoyunlu kəndinin XVIII-XIX əsrlərdə yaşamış din xadimlərindən sayılmışlar.[1]
Təhsili[redaktə | mənbəni redaktə et]
Telman Qurbanov adına Xanqaraqoyunlu kənd tam orta məktəbi.[2]
Mədəniyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Coğrafiyası və iqlimi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Qaraqoyunlular. I kitab. Bakı, 2015.
- ↑ "berde-ih.gov.az". 2018-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-05.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Qaraqoyunlular. I kitab. Bakı, 2015.