Yevgeni Baratınski: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 25: Sətir 25:


== Həyatı ==
== Həyatı ==
Yevgeni Abramoviç Baratınski [[2 mart]] [[1800]]-cü ildə , [[Tambov quberniyası]]nın , [[Mara]] qəsəbəsinin [[Vyajla]] kəndində doğulmuşdu. Soylu bir ailədən gəlirdi. İlk təhsilini evdə anasından və Borgeze adındaki İtalyan müəllimindən aldı. Borgeze, şagirdini Fransız ədəbiyyatı ilə tanış edir və onda gözəllik qavramının yetişməsini təşkil edir, klassik İtalyan sənətinə qarşı bir istək oyandırır.


[[1808]]-ci ildə , ailəsi [[Moskva]]ya köçür.[[1810]]-cu ildə isə atası Abram Andreyeviç ölür. Buna görə ana övladlarını alaraq Maraya dönür. Baratınski [[1812]]-ci ildə təhsil almaq üçün [[Sankt-Peterburq]]a göndərilir. Buraya gəldikdən 6 ay sonra "Soylu Gənçlər Topluluğu" adlı dərnəyə qoşulur. Bu tarixlərdə ilk əsərlərini yazmağa başlayır. Şeirləri əsasən fransızcadır.
Yevgeni Abramoviç Baratınski [[2 mart]] [[1800]]-cü ildə , [[Tambov quberniyası]]nın , [[Mara]] qəsəbəsinin [[Vyajla]] kəndində doğulmuşdu.Soylu bir ailədən gəlirdi.İlk təhsilini , evdə anasından və Borgezəe adındaki İtaliyan müəllimnindən aldı.Borgeze, şagirdini Fransız ədəbiyatı ilə tanışdırır və onda gözəllik qavramının yetişməsini təşkil edir, klassik İtaliyan sənətinə qarşı bir istək oyandırır.


[[1816]]-cı ildə məktəbdə , özlərini [[Fridrix Şiller|Schiller]]in dramlarındaki xarakterlərə bənzətməyə çalışan bir qrup gənclə dostluq qurur. Bu qrupla birlikdə çeşidli zarafatlar edən Baratınskinin adı 500 rubl və bir ənfiyə qutusunun oğurlanması olayına qarışır. Bu olaya imperator əl qoyur. Onun məktəbdən atılmasını istəyir və hər hansı bir dövlət dairəsində çalışmasını yasaqlayır. Sadəcə əsgərdə xidmət edə biləcək; ancaq , sıravi əsgərdən yüksək bir rütbəyə sahib ola bilməyəcəkdir.
[[1808]]-ci ildə , ailəsi [[Moskva]]ya daşınır.[[1810]]-cu ildə isə, ata Abram Andreyeviç ölür.Buna görə, ana övladlarını alaraq Maraya dönür. Baratınski [[1812]]-ci ildə , təhsil almaq üçün [[Sankt-Peterburq]]a göndərilir.Buraya gəldiktən 6 ay sonra , "Soylu Gənçlər Topluluğu" adlı.Bu tarixlərdə, ilk dizələrini yazmağa başlayır. Şeirləri əsasən Fransızcadır.


Bu qərar üzərinə, Yevgeni Baratınskinin psixoloji durumu pozulur. Uzun müddət xəstələnir və iki dəfə intihar girişimində bulunur. Bu durum, onun şeirlərinə də təsir edir. Bu şeirlərə melanxolik bir hava hakimdir.[[1818]]-ci ildə , aralarında ; [[Aleksandr Puşkin|Puşkin]] , [[Anton Delviq|Delviq]] və [[Vilhelm Kühelbeker|Kühelbeker]]in də olduğu litsey çevrəsiylə tanış olur.
[[1816]]-cı ildə məktəbdə , özlərini [[Fridrix Şiller|Schiller]]in dramlarındaki xarakterlərə bənzətməyə çalışan, bir qrup gənclə dostluq qurur.Bu qrupla birlikdə çeşitli zarafatlar edən Baratınskinin adı, 500 rubl və bir ənfiyə qutusunun oğurlanması olayına qarışır.Bu olaya, imperator əl qoyur.Onun məktəbdən atılmasını istəyir və hər hansı bir dövlət dairəsində çalışmasını yasaqlayır.Sadəcə, əsgərdə xidmət edə biləcək; ancaq , sıravi əsgərdən yüksək bir rütbəyə sahib ola bilməyəcəkdir.


Baratınskinin anası onun əsgərlik edə bilməsi üçün davamlı çar qapısında yalvarmaqla məşğul olur.[[1819]]-cu ildə , bu istəkləri qəbul edilir və Baratınski könüllü olaraq əsgərə yazılır. Bu arada Delviq ilə eyni evə köçür. Delviq onu; Puşkin və [[Vasili Jukovski|Jukovski]]nin öncülüyündəki Peterburqun ən önəmli ədəbiyat çevrələriylə tanış edir. Ayrıca, Davidov və Qnediç ilə də tanış olur. Bu arada şeir yazmağa davam etməkdədir. Bunların bir bölümü; Davidovun , 1819-cu ilin sonlarında çıxardığı " Ədəbi qəzet"də yayımlanır.
Bu qərar üzərinə, Yevgeni Baratınskinin psixoloji durumu pozulur.Uzun müddət xəstələnir və iki dəfə intihar girişimində bulunur. Bu durum, onun şeirlərinə də təsir edir.Bu şeirlərə , melanxolik bir hava hakimdir.[[1818]]-ci ildə , aralarında ; [[Aleksandr Puşkin|Puşkin]] , [[Anton Delviq|Delviq]] və [[Vilhelm Kühelbeker|Kühelbeker]]in də olduğu litsey çəvrəsiylə tanış olur.
== Hərbi həyatı ==


Eyni il , Yegerski qvardiya alayına qatılır.[[1820]]-ci ildə astsubaylığa yüksəlir və [[Finlandiya]]da bir qarnizona göndərilir. [[1824]]-cü ildə ; Jukovski , Vyazemski və digər dostlarının yardımıyla , zabitlik rütbəsinə yüksəlir. Bir müddət sonra Moskvaya geri dönür. Yevgeni Baratınski , [[1826]]-cı ildə ordudan ayrılır. Bu arada sadiqağıllı olan, ayrıca özünə karyerası boyunca , həm eləştirmən həmeditor olaraq hər zaman yardımçı olan Nastasya Lvovna Enqəlhardt ilə evlənir və Moskova yaxınlarındakı Muranovoya yerləşirlər.
Baratınskinin anası, onun əsgərlik edə bilməsi üçün davamlı çar qapısında yalvarmaqla məşğul olur.[[1819]]-cu ildə , bu istəkləri qəbul ədilir və Baratınski , könüllü olarak əsgərə yazılır.Bu arada , Delviq ilə eyni evə daşınır.Delviq onu; Puşkin və [[Vasili Jukovski|Jukovski]]nin öncülüğündəki Peterburqun ən önəmli ədəbiyat çevrələriylə tanış edir.Ayrıca, Davidov və Qnediç ilə də tanış olur.Bu arada şeir yazmağa davam etməkdədir.Bunların bir bölümü; Davidovun , 1819-cu ilin sonlarında çıxardığı " Ədəbi qəzet"də yayınlanır.
== Yaradıcılığı ==


Eynı il , "Eda" "Finlandiyanın hekayəsi" və "Şənliklər, "Uzun və Bətimsəl Bir şeir" adlı əsərlərini yayımlayır. "Əda" , anlatı şeiri türündə bir əsərdir və qəhrəmanı , Əda adında Finli bir qızdır. [[1827]] də ilk yazdığı şeirlərinin bir qismi Moskovada çap olunur. Bu arada bir dövlət məmuriyətində , torpaq ölçümçüsü olaraq çalışmağa başlayar və zamanının bir bölümünü , bu iş için gəzərək keçirər. Bu üzdən arvadının ailəsinə aid olan , MoskvaMaradakı evlərdə müvəqqəti olaraq yaşamağa başlayar. 1828-ci ildə, "Balo" adlı anlatı şeirini yayımlayr. "The Moscow Herald" ın yayınlanmasında görəv alır. Eyi il , dövlət məmuriyuətindən ayrılır.
Eynı yil , Yegərski qvardiya alayına qatılır.[[1820]]-ci ildə astsubaylığa yüksəlir və [[Finlandiya]]da bir garnizona gödərilir. [[1824]]-cü ildə ; Jukovski , Vyazemski və diğər dostlarının yardımıyla , təğmənliğə atanır.Bir müddət sonra , Moskvaya gəri dönür. Yevgeni Baratınski , [[1826]]-cı ildə ordudan ayrılır.Bu arada , sadıkakıllı olan ; ayrıca , kəndisinə kariyəri boyunca , gərək ələştirmən gərəksəəditör olarak hər zaman yardımcı olan , Nastasya Lvovna Enqəlhardt ilə əvlənir.Və Moskova yakınlarındaki Muranovoya yərləşirlər.


Baratınski 1829 da ən önəmli şeirlərindən biri olan " Cariyə " ni yazır. Bu şeir , 9 bölümdür. Şeir daha sonra 1842 də yenidən düzənlənərək , 8 bölüm halında və " Qaraçı " adıyla yazılır. Şeirdə Sara adlı qaraçı bir qızla nikahsız yaşayan gənç Eləzkoinin hekayəsi bəhs edilir. Elezkoi Sara ilə birliyini yaşayarkən Moskva yaxınlarındakı bir yarmarkada əmisi ilə gəzməyə çıxan Vera adındakı bir qıza aşıq olur. Eləzkoi Vera ilə tanış olmaq üçün fürsət axtarar. Bir maskalı baloda onunla qarşılaşar. Ona eşqini etiraf edər və qızdan qarşılıq görər. Bu arada Sara Elezkoidəki dəyişiklikləri fəqr etmişdir. Elezkoi , Veranı itirməmək üçün üçün onunla evlənməyə qərar verir və bu düşüncəsini Saraya açıqlayır. Sara son bir içki içməyi təklif edir. Yaşlı bir qaraçının gətirdiyi içkiləri içtikdən sonra Sarah Elezkoiyə sarılar. Ancaq Elezkoinin öldüğünü fərq edər. Yaşlı qaraçı Elezkoinin içkisinə zəhər qoymuşdur. Vera Elezkoini uzun müddət gözlədikdən sonra evinin yolunu tutar. Sara isə qaraçı qanının verdiği emosionallıqla ağlını itirir..
Eynı il , "Eda : Finlandiyanın Öyküsü" və "şənliklər : Uzun və Bətimsəl Bir şeir" adlı əsərlərini yayınlar. "Əda" , anlatı şiiri türündə bir əsərdir və kahramanı , Əda adında Finli bir kızdır. [[1827]] də , ilk yazdığı şiirlərinin bir dərləməsi Moskovada yayınlanır. Bu arada , bir dəvlət məmuriyətində , toprak ölçümcüsü olarak çalışmaya başlar və zamanının bir bölümünü , bu iş için gəzərək gəçirir. Bu yüzdən , əşinin ailəsinə ait olan , MoskovaMaradaki əvlərdə dönüşümlü olarak yaşamaya başlar. 1828 , "Balo" adlı anlatı şiirini yayınlar. "Thə Moscow Hərald" ın yayınlanmasında görəv alır. Aynı yıl , dəvlət məmuriyətindən ayrılır.


Şeir Byronın Rusyadaki heyranları arasında dəbdə olan , romantik və melanxolik bir tərzdə yazılmışdır. Baratınski də Byrondan təsirlənmiş rus romantizmini simgələməktədir. Yazar şeirdə insan duyğularını , çözümləyici bir yaxlaşımla ələ alır. Şeir qaba və bayağı olduğu gərəkçəsilə zamanın tənqidçilərinin hücumuna məruz qalır. Baratınski isə aqlaqsızlıqla günahalndırlır. Bütün bu acımasız tənqidləri öncədən sezən Baratınski əsərə önsöz yerinə bir müdafiə yazısıyla başlayr və bu yazıda ədəbiyatda əxlaqsızlıq olğusunu işləyər.
Baratınski , 1829 da , ən önəmli anlatı şiirlərindən biri olan " Cariyə " yi yazar. Bu şiir , 9 bölümdür. şiir , daha sonra , 1842 də yənidən düzənlənərək , 8 bölüm halində və " Çingənə " adıyla yazılır. şiirdə ; Sarah adlı çingənə bir kızla nikahsız yaşayan , gənç Ələzkoi nin öyküsü anlatılmaktadır. Ələzkoi , Sarah ilə birliktəliği sürərkən ; Moskova yakınlarındaki bir fuarda , amcasıyla dolaşmaya çıkan , Vəra adındaki bir kıza aşık olur. Ələzkoi , Vərayla tanışmak için fırsat kollar. Bir maskəli baloda onunla karşılaşır. Ona aşkını anlatır və kızdan karşılık görür. Bu arada ; Sarah , Ələzkoi dəki dəğişiklikləri farkətmiştir. Ələzkoi , Vəra yı kaybətməmək için , onunla əvlənməyə karar vərir və bu düşüncəsini Sarah a açıklar. Sarah , son bir içki içməyi önərir. Yaşlı bir çingənənin gətirdiği içkiləri içtiktən sonra ; Sarah , Ələzkoi yə sarılır. Ancak , Ələzkoi nin öldüğünü farkədər. Yaşlı çingənə , Ələzkoi nin içkisinə zəhir koymuştur. Vəra , Ələzkoi yi uzun bir sürə bəklədiktən sonra , əvinin yolunu tutar. Sarah isə , çingənə kanının vərdiği taşkınlıkla aklını yitirir.


Rus tənqidçi Belinski bu şeirin təməlinin sağlam olduğunu və şeirdə gözəl nitəliklər olduğunu , ancak , şeirin bütünündə zəka ünsürü olmadığını ya da əksik olduğunu söyləyər. Saraya yaşlı bir qaraçı tərəfından verilən içkidə zəhər olduğunun , şeirdə tam anlamıyla vurgulanmadığı görüşündədir. Puşkin Baratınskinin bu əsərini bir baş əsər olarak dəyərləndirir. Baratınski 1832-ci ildə baş əsərlərindən bir digəri sayılan "Goethe nin ölümü üzərinə" adlı şeirini yazır. Belinskiyə görə şeirin axışı çok gözəl olmasına rəğmən , düşüncə baxımından bulanıqdır.
şiir , Byronın Rusya daki hayranları arasında moda olan , romantik və məlankolik bir tarzda yazılmıştır. Baratınski də , Byron dan ətkilənmiş Rus romantizmini simgələməktədir. Yazar , şiirdə ; insan duygularını , çözümləyici bir yaklaşımla ələ alır. şiir , kaba və bayağı olduğu gərəkçəsiylə , zamanın ələştirmənlərinin saldırısına uğrar. Baratınski isə , ahlaksızlıkla suçlanır. Tüm bu acımasız ələştiriləri öncədən səzən Baratınski , əsərə ; önsöz yərinə , bir savunma yazısıyla başlar və bu yazıda , ədəbiyatta ahlaksızlık olgusunu işlər.


Baratınski 1832-də , Kireyavski ilə birlikdə paradoksal fəlsəfi bir misyonu olan , " The European " qəzetində çalışmağa başyır. Qəzetin misyonundaki paradoks qərb təsiri altındakı rus kültürünü , qərb tərzi aydınlanma yöntəmiylə qorumağa çalışmasındandır. Ancaq bu məsələ imperatorluğun sansürcülərini hərəkətə geçirirqəzətin yayımı dayandırılır. Ancak bir il sonra eynı qrup , aynı amacla , başqa bir qəzet çıxarırsa da sonu eynı olur və bu qəzət də bir öncəki kimi bağlanır. Baratınski də Kireyavski və onun bağlı olduğu Slavsevərlərdən uzaqlaşmağa başlayır.
Rus ələştirmən Bəlinski , bu şiirin təməlinin sağlam olduğunu və şiirdə , güzəl nitəliklər olduğunu ; ancak , şiirin bütünündə , dəngə unsuru olmadığını ya da əksik olduğunu söylər. Saraha , yaşlı bir çingənə tarafından vərilən içkidə zəhir olduğunun , şiirdə tam anlamıyla vurgulanmadığı görüşündədir. Puşkin , Baratınskinin bu əsərini , bir başyapıt olarak dəğərləndirir. Baratınski , 1832 , başyapıtlarından bir diğəri sayılan "Goəthə nin Ölümü Üzərinə" adlı şiirini yazar. Bəlinskiyə görə , şiirin dizələri çok güzəl olmasına rağmən , düşüncə yapısı bulanıktır.


1835-də Baratınskinin ikinci şeir kitabı çıxsa da ədəbiyat dünyasında heç bir təsir oyandırmaz. Bu arada Baratınski arvadının mal varlığını bir müddət idarə edir. Daha sonra 1840 ilinda Peterburga gedər. 1842-də çox az diqqət çəkən kiçik şeir kitabı "Alacaqaranlıq" yayımlanar. 1843-də Baratınski Avropayı gəzir. Parisdə ədəbiyat çevrələrinə girər və buradakı Rus köçmən topluluğunun rəğbətini qazanır. 1844-də gəzmək üçün Neapola gedərkən yolda ən gözəl şeirlərindən biri olan " Buxarlı Gəmi " ni yazır. Daha sonra Neapola gələn Baratınski 11 iyun günü anidən ölür. Cənazəsi ertəsi gün Peterburga gətirilərək burada Aleksandr Nevsky monastrında basdırılır.
Baratınski , 1832də , Kirəyəvski ilə birliktə , paradoksal fəlsəfi bir misyonu olan , " Thə Əuropəan " gazətəsində çalışmaya başlar. Gazətənin misyonundaki paradoks ; batı ətkisindəki Rus kültürünü , batı tarzı aydınlanma yöntəmiylə korumaya çalışmasındandır. Ancak , bu ətkinlik , imparatorluğun sansürcülərini harəkətə gəçirirgazətənin yayını durdurulur. Ancak , bir yıl sonra ; aynı grup , aynı amaçla , başka bir gazətə çıkarırsa da , sonuç aynı olur və bu gazətə, bir öncəki gibi kapatılır. Baratınski də , Kirəyəvski və onun bağlı olduğu Slavsəvərlərdən uzaklaşmaya başlar.
== Sənəti ==

Baratınski fəlsəfi baxımdan dərin anlamlarla yüklü , ümüdsüzqaramsar nəsnələr vermişdir. Əsasən fəlsəfi və estetik temalar üzərində yazdığı son dönəm şeirlərinə bədbin çalarlar vermişdir. O çağlarda rus şeirində əsas olan içli ümüdsüzmelanxolik hava Baratınskinin yazdıqlarında ən gözəl örnəkləri əks etdirilmişdir..
1835tə , Baratınskinin ikinci şiir kitabı çıkarsa da , ədəbiyat dünyasında hiç bir ətki uyandırmaz. Bu arada , Baratınski əşinin mal varlığını yönətir bir sürə. Daha sonra , 1840 yılında , Pətərsburga gidər. 1842də , çok az dikkat çəkən küçük şiir kitabı , "Alacakaranlık" yayınlanır. 1843tə , Baratınski Avrupayı dolaşır. Paristə , ədəbiyat çəvrələrinə girər və buradaki Rus göçmən topluluğunun bəğənisini kazanır. 1844də , gəzi için Napoli yə gidərkən ; yolda , ən güzəl şiirlərindən biri olan , " Buharlı Gəmi " yi yazar. Daha sonra , Napoli yə gələn Baratınski , 11 təmmuz günü anidən ölür. Cənazəsi , ərtəsi yıl Pətərsburg a gətirilərək , burada , Aləksandr Nəvsky manastırında gömülür.

Sanatı :
Baratınski , fəlsəfi bakımdan , dərin anlamlarla yüklü , umutsuzkaramsar yapıtlar vərmiştir. Çoğunlukla , fəlsəfi və əstətik təmalar üzərində yazdığı son dönəm şiirlərinə , karamsarlık əgəməndir. O çağlarda , Rus şiirində əgəmən olan ; içli , umutsuzməlankolik hava , Baratınskinin yapıtlarında ən güzəl örnəkləri bulmuştur.

Puşkinin çağdaşı olan Baratınski , o yılların ikinci büyük şairi olarak kabul ədilmiştir. Özəlliklə , olgunluk dönəmi yapıtlarında , Puşkin in göstərdiği yoldan ayrılmakyəpyəni bir şiirə yönəlmək istəyən şair ; biçim yönümdən , klasik görüşü savunmuş və düşüncə ilə duygunun , yüksək düzəydə gərçəkləşən bir biləşimini ortaya koymaya çalışmıştır. Dil üzərində , sürəkli olarak laboratuvar çalışmaları yapan Baratınski ; üslubuna , ən kəskin və sağlam biçimi vərməyə çalışmıştır.

Çağdaş toplumun , insanı əzən və karamsarlığa sürükləyən yanlarını da bətimlədiği için ; 19. yüzyıl şairləri arasında , gələcək kuşaklara ən yakın olan şairlərdən biri olma nitəliğinə sahip olmuştur. Absürdlüğün və nihilizmin şairi olan Baratınski hakkında , Puşkin şunları söyləməktədir : "Baratınski , ən iyi şairlərimizdən biridir. şiirlərindəki uyum , üslubunun canlılığı və yəniliği , anlatımının kusursuzluğu ; biraz bəğənisi və duyguları olan hərhangi bir kişidə , çarpıcı ətkilər yaratacaktır."


Puşkinin çağdaşı olan Baratınski o illərin ikinci böyük şairi olaraq qəbul edilmişdir. Özəlliklə olğunluk dönəmi mövzularında, Puşkinin göstərdiyi yoldan ayrılmaqyepyeni bir şiirə yönəlmək istəyən şair ; biçim yönümdən , klasik görüşü savunmuş və düşüncə ilə duygunun , yüksək düzeydə gerçəkləşən bir məsələni ortaya qoymağa çalışmışdır. Dil üzərində sürəkli olaraq laboratoriya çalışmaları edən Baratınski üslubuna ən kəskin və sağlam biçimi verməyə çalışmışdır.


Çağdaş toplumun insanı əzən və bədbinliyə sürükləyən yanlarını da əks etdirdiyi üçün 19. yüz il şairləri arasında gələcək nəsillərə ən yaxın olan şairlərdən biri olma şərəfinə sahip olmuşdur. Absurdluğun və nihilizmin şairi olan Baratınski haqqında Puşkin bunları söyləmişdir: "Baratınski ən yaxşı şairlərimizdən biridir. Şeirlərindəki uyum üslubunun canlılığı və yeniliyi, yazı nitqinin qüsursuzluğu biraz uyguları olan hər hangsı bir insanda çarpıcı təsirlə yaradacaqdır."


== Əsərləri ==
== Əsərləri ==

12:40, 19 avqust 2014 tarixindəki versiya

Yevgeni Baratınski
rus. Баратынский, Евгений Абрамович
Doğum tarixi 19 fevral (2 mart) 1800[1][2][…]
Vəfat tarixi 11 iyul 1844(1844-07-11)[1][2][…] (44 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi ürək tutması
Dəfn yeri
  • Tixvin qəbiristanlığı[d][2]
Fəaliyyəti şair, yazıçı, filosof
Əsərlərinin dili rus dili
İmza
baratynskiy.lit-info.ru
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yevgeni Abramoviç Baratınski (rus. Евгений Абрамович Баратынский, d. 2 mart 1800 — ö. 11 iyul 1844) — rus şairi.

Həyatı

Yevgeni Abramoviç Baratınski 2 mart 1800-cü ildə , Tambov quberniyasının , Mara qəsəbəsinin Vyajla kəndində doğulmuşdu. Soylu bir ailədən gəlirdi. İlk təhsilini evdə anasından və Borgeze adındaki İtalyan müəllimindən aldı. Borgeze, şagirdini Fransız ədəbiyyatı ilə tanış edir və onda gözəllik qavramının yetişməsini təşkil edir, klassik İtalyan sənətinə qarşı bir istək oyandırır.

1808-ci ildə , ailəsi Moskvaya köçür.1810-cu ildə isə atası Abram Andreyeviç ölür. Buna görə ana övladlarını alaraq Maraya dönür. Baratınski 1812-ci ildə təhsil almaq üçün Sankt-Peterburqa göndərilir. Buraya gəldikdən 6 ay sonra "Soylu Gənçlər Topluluğu" adlı dərnəyə qoşulur. Bu tarixlərdə ilk əsərlərini yazmağa başlayır. Şeirləri əsasən fransızcadır.

1816-cı ildə məktəbdə , özlərini Schillerin dramlarındaki xarakterlərə bənzətməyə çalışan bir qrup gənclə dostluq qurur. Bu qrupla birlikdə çeşidli zarafatlar edən Baratınskinin adı 500 rubl və bir ənfiyə qutusunun oğurlanması olayına qarışır. Bu olaya imperator əl qoyur. Onun məktəbdən atılmasını istəyir və hər hansı bir dövlət dairəsində çalışmasını yasaqlayır. Sadəcə əsgərdə xidmət edə biləcək; ancaq , sıravi əsgərdən yüksək bir rütbəyə sahib ola bilməyəcəkdir.

Bu qərar üzərinə, Yevgeni Baratınskinin psixoloji durumu pozulur. Uzun müddət xəstələnir və iki dəfə intihar girişimində bulunur. Bu durum, onun şeirlərinə də təsir edir. Bu şeirlərə melanxolik bir hava hakimdir.1818-ci ildə , aralarında ; Puşkin , DelviqKühelbekerin də olduğu litsey çevrəsiylə tanış olur.

Baratınskinin anası onun əsgərlik edə bilməsi üçün davamlı çar qapısında yalvarmaqla məşğul olur.1819-cu ildə , bu istəkləri qəbul edilir və Baratınski könüllü olaraq əsgərə yazılır. Bu arada Delviq ilə eyni evə köçür. Delviq onu; Puşkin və Jukovskinin öncülüyündəki Peterburqun ən önəmli ədəbiyat çevrələriylə tanış edir. Ayrıca, Davidov və Qnediç ilə də tanış olur. Bu arada şeir yazmağa davam etməkdədir. Bunların bir bölümü; Davidovun , 1819-cu ilin sonlarında çıxardığı " Ədəbi qəzet"də yayımlanır.

Hərbi həyatı

Eyni il , Yegerski qvardiya alayına qatılır.1820-ci ildə astsubaylığa yüksəlir və Finlandiyada bir qarnizona göndərilir. 1824-cü ildə ; Jukovski , Vyazemski və digər dostlarının yardımıyla , zabitlik rütbəsinə yüksəlir. Bir müddət sonra Moskvaya geri dönür. Yevgeni Baratınski , 1826-cı ildə ordudan ayrılır. Bu arada sadiq və ağıllı olan, ayrıca özünə karyerası boyunca , həm eləştirmən həm də editor olaraq hər zaman yardımçı olan Nastasya Lvovna Enqəlhardt ilə evlənir və Moskova yaxınlarındakı Muranovoya yerləşirlər.

Yaradıcılığı

Eynı il , "Eda" "Finlandiyanın hekayəsi" və "Şənliklər, "Uzun və Bətimsəl Bir şeir" adlı əsərlərini yayımlayır. "Əda" , anlatı şeiri türündə bir əsərdir və qəhrəmanı , Əda adında Finli bir qızdır. 1827 də ilk yazdığı şeirlərinin bir qismi Moskovada çap olunur. Bu arada bir dövlət məmuriyətində , torpaq ölçümçüsü olaraq çalışmağa başlayar və zamanının bir bölümünü , bu iş için gəzərək keçirər. Bu üzdən arvadının ailəsinə aid olan , Moskva və Maradakı evlərdə müvəqqəti olaraq yaşamağa başlayar. 1828-ci ildə, "Balo" adlı anlatı şeirini yayımlayr. "The Moscow Herald" ın yayınlanmasında görəv alır. Eyi il , dövlət məmuriyuətindən ayrılır.

Baratınski 1829 da ən önəmli şeirlərindən biri olan " Cariyə " ni yazır. Bu şeir , 9 bölümdür. Şeir daha sonra 1842 də yenidən düzənlənərək , 8 bölüm halında və " Qaraçı " adıyla yazılır. Şeirdə Sara adlı qaraçı bir qızla nikahsız yaşayan gənç Eləzkoinin hekayəsi bəhs edilir. Elezkoi Sara ilə birliyini yaşayarkən Moskva yaxınlarındakı bir yarmarkada əmisi ilə gəzməyə çıxan Vera adındakı bir qıza aşıq olur. Eləzkoi Vera ilə tanış olmaq üçün fürsət axtarar. Bir maskalı baloda onunla qarşılaşar. Ona eşqini etiraf edər və qızdan qarşılıq görər. Bu arada Sara Elezkoidəki dəyişiklikləri fəqr etmişdir. Elezkoi , Veranı itirməmək üçün üçün onunla evlənməyə qərar verir və bu düşüncəsini Saraya açıqlayır. Sara son bir içki içməyi təklif edir. Yaşlı bir qaraçının gətirdiyi içkiləri içtikdən sonra Sarah Elezkoiyə sarılar. Ancaq Elezkoinin öldüğünü fərq edər. Yaşlı qaraçı Elezkoinin içkisinə zəhər qoymuşdur. Vera Elezkoini uzun müddət gözlədikdən sonra evinin yolunu tutar. Sara isə qaraçı qanının verdiği emosionallıqla ağlını itirir..

Şeir Byronın Rusyadaki heyranları arasında dəbdə olan , romantik və melanxolik bir tərzdə yazılmışdır. Baratınski də Byrondan təsirlənmiş rus romantizmini simgələməktədir. Yazar şeirdə insan duyğularını , çözümləyici bir yaxlaşımla ələ alır. Şeir qaba və bayağı olduğu gərəkçəsilə zamanın tənqidçilərinin hücumuna məruz qalır. Baratınski isə aqlaqsızlıqla günahalndırlır. Bütün bu acımasız tənqidləri öncədən sezən Baratınski əsərə önsöz yerinə bir müdafiə yazısıyla başlayr və bu yazıda ədəbiyatda əxlaqsızlıq olğusunu işləyər.

Rus tənqidçi Belinski bu şeirin təməlinin sağlam olduğunu və şeirdə gözəl nitəliklər olduğunu , ancak , şeirin bütünündə zəka ünsürü olmadığını ya da əksik olduğunu söyləyər. Saraya yaşlı bir qaraçı tərəfından verilən içkidə zəhər olduğunun , şeirdə tam anlamıyla vurgulanmadığı görüşündədir. Puşkin Baratınskinin bu əsərini bir baş əsər olarak dəyərləndirir. Baratınski 1832-ci ildə baş əsərlərindən bir digəri sayılan "Goethe nin ölümü üzərinə" adlı şeirini yazır. Belinskiyə görə şeirin axışı çok gözəl olmasına rəğmən , düşüncə baxımından bulanıqdır.

Baratınski 1832-də , Kireyavski ilə birlikdə paradoksal fəlsəfi bir misyonu olan , " The European " qəzetində çalışmağa başyır. Qəzetin misyonundaki paradoks qərb təsiri altındakı rus kültürünü , qərb tərzi aydınlanma yöntəmiylə qorumağa çalışmasındandır. Ancaq bu məsələ imperatorluğun sansürcülərini hərəkətə geçirir və qəzətin yayımı dayandırılır. Ancak bir il sonra eynı qrup , aynı amacla , başqa bir qəzet çıxarırsa da sonu eynı olur və bu qəzət də bir öncəki kimi bağlanır. Baratınski də Kireyavski və onun bağlı olduğu Slavsevərlərdən uzaqlaşmağa başlayır.

1835-də Baratınskinin ikinci şeir kitabı çıxsa da ədəbiyat dünyasında heç bir təsir oyandırmaz. Bu arada Baratınski arvadının mal varlığını bir müddət idarə edir. Daha sonra 1840 ilinda Peterburga gedər. 1842-də çox az diqqət çəkən kiçik şeir kitabı "Alacaqaranlıq" yayımlanar. 1843-də Baratınski Avropayı gəzir. Parisdə ədəbiyat çevrələrinə girər və buradakı Rus köçmən topluluğunun rəğbətini qazanır. 1844-də gəzmək üçün Neapola gedərkən yolda ən gözəl şeirlərindən biri olan " Buxarlı Gəmi " ni yazır. Daha sonra Neapola gələn Baratınski 11 iyun günü anidən ölür. Cənazəsi ertəsi gün Peterburga gətirilərək burada Aleksandr Nevsky monastrında basdırılır.

Sənəti

Baratınski fəlsəfi baxımdan dərin anlamlarla yüklü , ümüdsüz və qaramsar nəsnələr vermişdir. Əsasən fəlsəfi və estetik temalar üzərində yazdığı son dönəm şeirlərinə bədbin çalarlar vermişdir. O çağlarda rus şeirində əsas olan içli ümüdsüz və melanxolik hava Baratınskinin yazdıqlarında ən gözəl örnəkləri əks etdirilmişdir..

Puşkinin çağdaşı olan Baratınski o illərin ikinci böyük şairi olaraq qəbul edilmişdir. Özəlliklə olğunluk dönəmi mövzularında, Puşkinin göstərdiyi yoldan ayrılmaq və yepyeni bir şiirə yönəlmək istəyən şair ; biçim yönümdən , klasik görüşü savunmuş və düşüncə ilə duygunun , yüksək düzeydə gerçəkləşən bir məsələni ortaya qoymağa çalışmışdır. Dil üzərində sürəkli olaraq laboratoriya çalışmaları edən Baratınski üslubuna ən kəskin və sağlam biçimi verməyə çalışmışdır.

Çağdaş toplumun insanı əzən və bədbinliyə sürükləyən yanlarını da əks etdirdiyi üçün 19. yüz il şairləri arasında gələcək nəsillərə ən yaxın olan şairlərdən biri olma şərəfinə sahip olmuşdur. Absurdluğun və nihilizmin şairi olan Baratınski haqqında Puşkin bunları söyləmişdir: "Baratınski ən yaxşı şairlərimizdən biridir. Şeirlərindəki uyum üslubunun canlılığı və yeniliyi, yazı nitqinin qüsursuzluğu biraz uyguları olan hər hangsı bir insanda çarpıcı təsirlə yaradacaqdır."

Əsərləri

İstinadlar

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  1. 1 2 3 Благой Д. Д., Благой Д. Д. Баратынский Е. А. // Баратынский Евгений Абрамович (rus.). / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969. Т. 2. С. 622.
  2. 1 2 3 Трубачев С., Адрианов С. Баратынский, Евгений Абрамович (rus.). // Русский биографический словарь СПб: 1900. Т. 2. С. 490–494.
  3. Баратынский Е. А. // Большая советская энциклопедия (rus.). 2 Москва: 1950. Т. 4. С. 230.