Fatih Əmirxan: Redaktələr arasındakı fərq
Yeni səhifə: {{Şəxs |Adı = Fatih Əmirxan |Orijinal adı = Muhəmmədfatih Zarif oğlu Əmirxanov |Şəkil = thumb|Amirxan|alt=Amirxan.JPG... Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
(Fərq yoxdur)
|
15:16, 29 may 2018 tarixindəki versiya
| Fatih Əmirxan | |
|---|---|
| tatar. Фатыйх Әмирхан tatar. فاتح اميرخان | |
 | |
| Doğum tarixi | 1 yanvar 1886 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 9 mart 1926[1] (40 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | vərəm |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı, publisist |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fatih Əmirxan - əsil adı isə Muhəmmədfatih Zarif oğlu Əmirxanovdur. Tatar dilində isə adı Fatıyx Əmirxan-dır. O, 1 yanvar 1886 Kazanda anadan olub və 9 mart 1926 həmin şəhərdə rəhmətə gedib. Fatih Əmirxan Tatarıstanın məşhur yazıçısı və publisistidir
[2]
.
Tərcümeyi-halı
Fatih Əmirxan 1 yanvar 1886-cı ildə Yeni Tatar kəndində anadan olub. Onun atası "İske Taş" məscidinin imamı idi. Yazıçı ö dövr üçün məşhur olan medresede təhsil almışdır.
1905-1907-ci illərdə Moskvada çap olunan "Tərbiyyə-ətfal" (Cavanları maarifləndirək) qəzetinin baş katibi olmuşdur. 1907-ci ildə o Kazanda gündəlik qəzet olan "EL-İslax" nəşr elətdirir. 1909-cu ildə tatar dilində bir çox kiablarının tərcüməsi ilə məşğul olur. 1912-1917-ci illərdə Tatarıstanın milli qəzeti olan «Koyaş» (Günəş) qəzetinin redaktoru olur. Bu dövrdə o həmçinin ədəbiyyat-incəsənət jurnalı olan "Anq" və yumoristik jurnal olan "Yalt-yolt"a məqalələr yazır. O Abdulla Tukaemlə çox yaxın dost idilər.
Esperanto dərsliyinin üz qabığında Əmirxan Fatih və Abdulla Tukayun adları yazılmışdır. Fatih Əmirxanın həyatı çox keşməkeşli olmuşdur. O Rusiyada baş verən inqilaba çox ümidlə yanaşırdı. Ancaq onun ümidləri özünü doğrultmadı. O Fevral inqilabının baş verməsinə ən çox sevinən şəxslərdən biri olur. 1920-ci ildə Tatar ASSR yaradılmasında iştirak edir. O son günlərini Böyük Qırmızı küçədə qardaşı İbrahim Əmirxanın ailəsinin yanında keçirdir. Sağalmaz xəstəliyə düçar olması (ayaqlarının paralici), 1914-1918-ci illərdə Dünya müharibəsi, Vətəndaş müharibəsi və s. onu çox sarsıdır. Beləliklə, 9 mart 1926-cı ildə vəfat edir. Onu müsəlman qəbirsanlığında atası, dayısı və babasının yanında dəfn edirlər.
Abidəsi
Fatih Əmirxanın abidəsi Kazan şəhərinin Yeni-Savinov rayonunda şəhər prospektində qoyulmuşdur.
Ədəbiyyat
- Аги Ф. Амирхан // Литературная энциклопедия: В 11 т. Т. 1. — М.: Изд-во Ком. акад., 1930. — Стб. 112.
"Fatix Ämirxan/Фатих Әмирхан". The Republic of Tatarstan Academy of Sciences. Institution of the Tatar Encyclopaedia. 2002. (tatar dilində)
İstinad
- ↑ 1 2 3 Амирхан Фатих Зарифович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Валеев Н. Фатих Амирхан: Неизвестные страницы // Татарстан. — 2005. — № 9.