Yaponiyada pişiklər
Yaponiyada pişiklər ən populyar ev heyvanlarından biridir. 1000 ildən çoxdur ki, yuxarı sinifdən olan şəxslər pişiklə yaşayırlar. Adi insanlar yüzlərlə ildir ki, pişikləri ev heyvanı kimi saxlayırlar. Yaponiyada pişiklərə ibadət edən məbədlər mövcuddur və pişiklər Yaponiya folklorunda özünəməxsus yer tuturlar.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pişiklərin ilk dəfə Yaponiyaya necə gəldiyi dəqiq məlum deyil. Güman olunur ki, pişiklər buddist sutraları gəmiricilərdən qorunmaq üçün və ya imperatora hədiyyə kimi verilmək üçün Çin və Koreyadan Yaponiyaya gətiriliblər. Yaponiyada pişiklərə aid ilk qeyd İmperator Udanın gündəliyində 11 mart 889-cu ilə aid yazıda rast gəlinir:
|
Kampo erasının ilk ilinin ikinci ayının altıncı günü. Asudə vaxtımda pişiyimlə əylənməyimdən bəhs etmək istəyirəm. O, Minamoto no Kuvaşinin əllərindən hədiyyə kimi qayıqla son imperatora gətirilib. | 
|
XII əsrə qədər artıq pişiklər bütün Yaponiya adaları boyunca yayılmışdır.
Folklor[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yapon folkloruna görə pişiklər fövqəltəbii xüsusiyyətlərə malik canlılardır.[1] Pişiklərin folklordakı digər canlılardan daha fərqli aura ilə yanaşılmasının səbəblərindən biri onların yerli canlılardan olmamalarıdır. Gözlərinin gecələr parlaması və ya səssiz yerimələri də mistik heyvan kimi tanınmalarına səbəb olmuşdur. Üç rəngli pişiklər xüsusilə dənizçilər tərəfindən uğurlu hesab olunurlar və kabusları qovduğuna inanılır.[1] Əgər bir pişik ölü bədənlə tək buraxılarsa, cəsəd oyanacaq və rəqs etməyə başlayacaq.[2] Budda öldüyü zaman bu hadisəyə ağlamayan yeganə canlı pişik idi.[2]
Bir yapon hekayəsinə görə bir kişi qızının daim bir erkən pişik tərəfindən izləndildiyini görür və düşünür ki, pişik qızına aşiqdir, ona cadu etmək istəyir. Buna görə də kişi pişiyi öldürmək qərarına gəlir, lakin gecə pişik ona gələrək deyir ki, qızına əslində çardaqdakı siçavul aşiqdir və qızını qorumağa çalışıram. Daha sonra kişiyə Buçi adlı pişiyi götürüb siçavulu öldürməsini məsləhət edir. Kişi məsləhətə əməl edərir və həmin gecə güclü bir səs onu yuxudan oyadır. Siçavulun iki pişikdən də güclü olduğunu görür, lakin onun boğazını kəsib öldürə bilir. Lakin iki pişik də aldıqları yaralardan ölürlər və məbəddə basdırılırlar.[2]
Pişik adaları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yaponiyada pişiklərin sayının çoxluq təşkil etdiyi bir çox pişik adası (nekocima) mövcuddur.[3] Yaponiyanın şərqində yerləşən Taşiro adası bu cür pişik adalarından biridir və adanın mərkəzində pişiklərə həsr olunmuş kiçik məbəd yerləşir.[3] Məbədin adadakı balıqçılara uğur gətirdiyinə inanılır.[3] İkinci ən məşhur pişik adası olan Aoşima adası isə Ehime prefekturasının tərkibindədir və bəzən adanı "pişik cənnəti" adlandırırlar.[3] Pişik adaları son illərdə turistlərin axınına məruz qalır.[3]
İncəsənət[redaktə | mənbəni redaktə et]
Edo dövründə Utaqava Hiroşiqe və Utaqava Kuniyoşi kimi tanınmış ukiyo-e sənətçiləri pişiklərə həsr olunmuş qravürlər hazırlamışdırlar.[3] Meyci dövrünün tanınmış yazıçısı Natsume Soseki Yaponiya ədəbiyyatının klassiklərindən olan "Mən bir pişiyəm" romanını yazmışdır.[3]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1,0 1,1 Joly, 1908. səh. 28
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Joly, 1908. səh. 29
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 "Japanese people and cats". Japan Monthly Web Magazine (ingiliscə). 2014. Archived from the original on 2021-06-10. İstifadə tarixi: 10 iyun 2021.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Joly, Henri L. Legend in Japanese Art (ingiliscə). John Lane. 1908. 28–30. İstifadə tarixi: 10 iyun 2021.