Yehuda Pen
| Yehuda Pen | |
|---|---|
| belar. Юдаль Пэн idiş יודל פּען | |
 | |
| Digər adı | Yehuda Moiseviç Pen |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Zarasay, Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (82 yaşında) |
| Vəfat yeri | Vitebsk, Belorusiya SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |
 Rusiya İmperiyası →  SSRİ |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | rəssam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yehuda Pen (5 iyun 1854 - 1 mart 1937) — Rus və Belarus rəssamı, müəllim, XX əsrin əvvəllərində sənətdə "Yəhudi İntibah" ın görkəmli xadimi. O, Mark Şaqalın müəllimidir.
Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yehuda Pen 1854-cü il 24 mayda (5 iyun) Novoaleksandrovsk şəhərində anadan olub. Erkən yetim, 1867-ci ildən Dvinskda çıraq rəssamı kimi çalışmışdır. 1879-cu ildə o, Sankt-Peterburq şəhərinə köçdü və 1880-ci ildə İncəsənət Akademiyasına daxil oldu. Akademiyanın sonunda (1886) Dauqavpils və Riqada yaşamış, burada baronla ilə tanış olub, baron onu Vitebsk əmlakına dəvət edir, burada Baron dostları olur: İlya Repin və başqaları.
1891-ci ildə Vitebsk şəhərinə yerləşdi və bir il sonra Rusiyada ilk yəhudi incəsənət məktəbini açdı.
Onun şagirdləri Mark Şaqal, Zair Azqur, İlya Çaşnik olub. 1907 və 1914-cü illərdə Pen və onun tələbələri arasında sərgilər keçirildi. Yehuda Pen rəsmlərində yəhudi kasıblarının həyatını göstərdi. 1905-ci ildən sonra Penin əsərində "Yəhudi Rəbbi", "Ötən Şənbə" kimi dini dəlillər var. Sənətçi 28 fevral - 1 mart 1937-ci il gecəsi Vitebskdə evində öldürüldü. Cinayətin halları indiyə qədər dəqiqləşdirilməyib. Rəsmi versiyaya görə: miras sahibi olmaq istəyən yaxınları tərəfindən öldürülüb. Vitebskdəki Staro-Semenovskoye qəbiristanlığında dəfn edildi.
Mükafatlar və adlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1927-ci ildə yaradıcılığının 30-cu ildönümü münasibətilə Yehuda Pen "Əməkdar yəhudi sənətinin adı"na layiq görülmüşdür.
Yaddaş[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Vitebskdə Yehuda Penin vəfatından sonra onun şəkil qalereyası yaradılmışdır.
- İndi əsərləri Vitebsk İncəsənət Muzeyində və Belarus Respublikasının Milli İncəsənət Muzeyində saxlanılır.
- 1999 və 2004-cü illərdə Penə həsr olunmuş Belarus markalı poçt markaları buraxılıb.
Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
Vitebsk küçəsində -
"Amerikadan məktub", 1903 -
Mark Şaqalın portreti -
Iosif Turzanskinin portreti -
"Səhər yeməyi", avtoportret, 1914. -
"Qəzetin arxasında", 1910 -
Saatsaz, 1914. -
"Keçi ilə bir ev" 1920. -
"Ərizəçi"
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- https://web.archive.org/web/20131029211456/http://booknik.ru/static/material/pdf/shagal.pdf
- http://mishpoha.org/6/pen.php Arxivləşdirilib 2013-09-21 at the Wayback Machine
- http://infoart.udm.ru/misc/news/00/12/08_091.htm[ölü keçid]
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Валерий Шишанов. Материалы о Ю. М. Пэне в РГАЛИ
- Валерий Шишанов. Об утраченном портрете Марка Шагала работы Юрия Пэна
- Иегуда (Юрий) Моисеевич ПЭН Arxivləşdirilib 2012-07-22 at the Wayback Machine
- http://tvkultura.ru/video/show/brand_id/32720/episode_id/1211358/video_id/1193266/ Arxivləşdirilib 2018-07-17 at the Wayback Machine