Yerusəlimli Sofroni
| Yerusəlimli Sofroni | |
|---|---|
| yun. Σωφρόνιος Α΄ Ιεροσολύμων | |
 | |
| Rütbə | Yerusəlim patriarxı |
| Doğum tarixi | 560[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 11 mart 638 |
| Vəfat yeri | |
| Rahiblik adı | Sofist Sofroni |
| Qeyd edilir | 24 mart (11 mart) |
| Müqəddəslik dərəcəsi | Yerusəlim patriarxı |
| Xatirə günü | 11 mart |
| Rəmzləri | yepiskopal paltarlar, əhdi-cədid |
| Əsərləri | teoloji, haqioqrafik və himnoqrafik əsərlər |
| Özünütəsdiq fəaliyyəti | monoenerjizm ilə mübarizə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sofroni (560[1][2][…], Dəməşq, Finikiya[d] – 11 mart 638, Qüds; yun. Σωφρόνιος), həmçinin Sofist Sofroni[3] — Yerusəlim patriarxı.[4] O, şərqi pravoslav və Roma-Katolik kilsələrində müqəddəs kimi xatırlanır. O, Yerusəlim yeparxiyasında vəzifəyə yüksəlməzdən əvvəl keşiş və ilahiyyətçi, eləcə də İsa Məsihin mahiyyəti və iradəli hərəkətləri barədə doktrinalı mübahisələrdə ortodoksal tədrisin öncüllərindən idi.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sofroni təqribən 560-cı ildə Dəməşq şəhərində anadan olmuşdur.[5] O, həm Bizans yunanı,[6] həm də Suriya əsilli olduğunu irəli sürmüşdür.[7] Ritorika müəllimi olan Sofroni təxminən 580-ci ildə Misirdə zahid olmuş və sonra Betlehəm yaxınlığındakı Böyük Feodosiya monastırına daxil olmuşdur.[4]
O, özünü "Ruhani çəmənlik" adında dindar həyat haqqındakı əsərinə həsr etmiş Bizans salnaməçisi Müqəddəs İoann Mosxa yoldaşlıq edərək Kiçik Asiya, Misir və Romadakı monastır mərkəzlərinə səyahət etmişdir.[8][a] Mosxun 619-cu ildə Roma şəhərində vəfat etməsindən sonra Sofroni onun cənazəsini monastırda dəfn etmək üçün Yerusəlim şəhərinə aparmışdır. O, müvafiq patriarxları monoenerjizmdən imtina etməsinə inandırmaq üçün 633-cü ildə Misir İsgəndəriyyəsinə və Konstantinopola səyahət etmişdir. Monoenerjizm Məsihin tək və ilahi enerjiyə malik olduğu fikrini müdafiə edən qeyri-ortodoksal bir doktrinadır. Sofroninin İkinci Konstantinopol Şurası üçün bu mövzuda yazdığı geniş sinodal məktub bu günə gəlib çatmamışdır.
Patriarx olması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sofroni monoenerjizmi qınamaq tapşırığında uğursuz olsa da, 634-cü ildə Yerusəlimin patriarxı seçilmişdir. Taxta oturduqdan bir müddət sonra Roma papası I Honoriyə və Şərq patriarxlarına monoenerjizmdən fərqli olaraq, Məsihin iki təbiəti – insanlıq və ilahilik ortoksal inancını izah edən bir sinodik məktub göndərmişdir. Sofroni monoenerjizmi Məsihin sadəcə ilahi təbiətə malik olduğunu qəbul edən monofizitizmin daha ağlabatan növü kimi görürdü.[9] Bundan savayı, o, Məsihin həm insana aid, həm də ilahi şüura sahib olduğunu qoruyan xristian diofelitizminin tərəfində olan erkən kilsə atalarının 600-ə yaxın əsərini bir antologiyada toplamışdır.
Sofroni ərəblərin Yerusəlimi ələ keçirməsindən çox keçməmiş, 638-ci ildə vəfat etmişdir
Qeydlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Yerusəlimli Sofroninin qeyd edilmə günü İoann Mosx ilə eynidir: 24 mart (11 mart).
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 svetnik Sophronius // CONOR.SI.
- ↑ 1 2 Hierosolymitanus Sophronius // CERL Thesaurus (ing.). Consortium of European Research Libraries.
- ↑ John F. Matthews, "Sophronius, ‘the Sophist’," in Simon Hornblower, Antony Spawforth and Esther Eidinow (eds.), The Oxford Classical Dictionary, 4th ed. (Oxford University Press, 2012). ISBN 9780191735257
- ↑ 1 2
Kisholm, Hyu, redaktorSophronius // Britannika Ensiklopediyası. 25 (XI). Cambridge University Press. 1911. səh. 429.
- ↑ ""St. Sophronius the Patriarch of Jerusalem", Orthodox Church in America". 2018-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-05.
- ↑ Hugh Kennedy. The Great Arab Conquests: How the Spread of Islam Changed the World We Live In. Da Capo Press, Philadelphia, PA: 2007. Page 90. Accessed August 8, 2016.
- ↑ Donald E. Wagner. Dying in the Land of Promise: Palestine and Palestinian Christianity from Pentecost to 2000
- ↑ [1] Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine "Orthodox Holiness Around the Church Year with St John — John Moschos - March 11", Retrieved 2011-09-13
- ↑ (es) Arfuch, Diego E., "Confesar a Cristo, San Sofronio patriarca de Jerusalén y el debate monoenergista en la Epístola Sinodal", dans "Estudios trinitarios", 2014, vol. 48, n. 1.2, p. 161-233; 2a pars , 48, n 3, p. 479-548.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- D. Woods, 'The 60 Martyrs of Gaza and the Martyrdom of Bishop Sophronius of Jerusalem’, ARAM Periodical 15 (2003), 129–50. Reprinted in M. Bonner (ed.), Arab-Byzantine Relations in Early Islamic Times (Aldershot, 2005), 429–50.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- St Sophronius the Patriarch of Jerusalem Orthodox icon and synaxarion
- References by Sophronius to Islam
Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
