Yuyucu toz
Yuyucu toz ― paltarların əllə və ya paltaryuyan maşında yuyulması üçün nəzərdə tutulmuş tozlu yuyucu vasitə. Məişət kimyəvi maddələrinə aiddir.
Növlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Sabun tərkibli — sabun və qələvi duzların qarışığı, yalnız pambıq və kətan parçaları 40 ° C temperaturda yumşaq suda yumaq üçün nəzərdə tutulmuşdur.
- Sintetik (tərkibində sintetik səthi aktiv maddələr olan) — suyun sərtliyinə, temperaturuna, turşuluq dərəcəsinə və parça növünə görə çox yönlü olması ilə fərqlənir.
- Qələvi — suyun sərtliyini azaltmaq, çamaşırları islatmaq və qaynatmaq üçün istifadə olunur.
Yuyucu tozların tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müasir yuyucu tozların tərkibində anion və qeyri-ion səthi aktiv maddələr, soda, natrium silikat (toza qələvilik əlavə edir və tozu qranullara bağlayır), həmçinin seyreltici kimi duz balastı (adətən natrium sulfat (təxminən 40%) var. paltaryuyan maşında hər yuma üçün 150 q dozada konsentratsız yuyucu toz) və ya daha az tez-tez natrium xlorid) 5% −10% -dən çox olmayan miqdarda.
Həmçinin, yuyucu tozların tərkibində digər komponentlər də ola bilər: kationik səthi aktiv maddələr, kimyəvi və optik parlatıcılar, ətirlər, kalsium və maqnezium ionlarını birləşdirən maddələr: (natrium tripolifosfat) seolitlər, sitratlar, Trilon B). Tozun tərkibində həmçinin fermentlər, sabun, tozun özünə gözəl rəng vermək üçün rəng qatqıları və çirkin səthə çökməsinin qarşısını alan maddələr ola bilər. Yuyucu toz məhlulunun pH səviyyəsini müəyyən edilmiş hədlərdə saxlamaq üçün onun tərkibinə müvafiq əlavələr, ən çox limon turşusu daxil edilə bilər.[1]
Yuyucu tozun tərkibindəki fosfatlar suyun sərtliyini aradan qaldırır, bununla da səthi aktiv maddələrin təsirini artırır və yuyucu tozun effektivliyini artırır. 1983-cü ildən bir çox ölkələrdə fosfatların istifadəsi qadağan edilib. MDB ölkələrində hələ də yuyucu tozların istehsalında fosfatlardan heç bir məhdudiyyət qoyulmadan istifadə olunur. Yalnız Ukraynada 2014-cü ildən qanunvericiliklə fosfatların istifadəsinin məhdudlaşdırılması proqramı qəbul edilib. Fosfatsız yuyucu tozlar Qərb ölkələrində həm fosfatların istifadəsinə qoyulan məhdudiyyətlər, həm də ətraf mühitə könüllü qayğı səbəbindən çox populyarlaşıb.[2]
Avtomatik yuma üçün nəzərdə tutulan yuyucu tozun tərkibində köpük əmələ gəlməsini maneə törədən maddələr var.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Rudakova Vladimirovna, Kseniya. "Научно-исследовательский проект «Вред и польза стирального порошка»". 2023-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-10.
- ↑ Şaripova A.A. "СИНТЕТИЧЕСКИЕ МОЮЩИЕ СРЕДСТВА. МИФ И РЕАЛЬНОСТЬ". 2022-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-10.