Zimne monastrı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Zimne monastrı
ukr. Святогірський Успенський Зимненський ставропігійний монастир
Xəritə
Ümumi məlumatlar
Ölkə Ukrayna Ukrayna
Şəhər Vladimir
Koordinatlar 50°48′06″ şm. e. 24°19′39″ ş. u.
Təməlatma 1001
Üzvlük Ukrayna Pravoslav Kilsəsi (Moskva Patriarxlığı)
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müqəddəs Zimne monastrı (ukr. Святогірський Успенський Зимненський ставропігійний монастир) — 1996-cı ildən bəri stavropeqial (birbaşa Kiyev Metropoliteninə tabe olan) Vladimir-Volın yeparxiyasındakı Ukrayna Pravoslav kilsəsinin monastırı. Monastır Zimne kəndi yaxınlığında və Ukraynanın Volın vilayətinin Vladimir şəhərindən bir neçə kilometr aralıda Luqa çayı sahilindəki Müqəddəs Təpələrdə yerləşir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zimne monastrı, 1888
Müdafiə divarları

Rəvayətə görə, monastır 1001-ci ildə şahzadə Vladimir tərəfindən Uspenski kimi qurulmuşdur. Şimalda və qərbdə Luq çayına sıldırım enən bir burun üzərində yerləşərək müdafiə üçün əlverişli mövqe tuturdu.[1]

"Müqəddəs dağ" adlanan monastır ilk dəfə XI əsrin sonlarında Nestorun salnaməsində yad edilmişdir. Həmçinin deyilir ki, Kiyev-Peçora monastırının birinci abbatı Varlaam, Konstantinopoldan Kiyevə gedərkən burada vəfat edib. Güman edilir ki, Kiyev Rusi dövründə Zimne monastırı Vladimir-Volın yepiskoplarının ölkə iqamətgahı kimi fəaliyyət göstərirdi.[2]

Sənədli yazılı mənbələrdə Zimne monastırının adı ilk dəfə 1458-ci ildə çəkilmişdir. Mənbələr, XV əsrin ikinci yarısında monastırın xeyriyyəçisinə çevrilmiş pravoslav Volın zadəganı Fyodor Çartoriskinin mülkiyyətində olan Zimno kəndindən bəhs edir. Çartoriski Müqəddəs Məryəm Uspenski kilsəsi və monastırı üçün qüllələri olan qala divarlarını tikdirdi.[2] F. Çartoriskinin oğlu Aleksandr monastırdan əmlakı kimi istifadə etsə də, ömrünün sonunda rahiblərlə sülh bağlamış və 1566-cı ildə kilsə zəngləri çalınmış və bu günümüzə qədər gəlib çatmışdır.[2]A. Çartoriskinin ölümündən sonra Zimne müxtəlif kirayəçilərə məxsus idi, onlar da rahiblərə zülm edirdilər.[2]

1682-ci ildə monastır nəhayət fəaliyyətini dayandırdı. 1795-ci ildə keçmiş monastırın məbədləri kilsə kimi pravoslav kilsələrinə köçürüldü.

1892-ci ildə Koretski monastırının rahibələri buraya gəldilər və monastır həyatının bərpasına başladılar. Müqəddəs Sinodun 28 fevral 1893-cü il tarixli qərarı ilə qadın monastırına çevrildi və Koretski monastırına verildi (1914-cü ilə qədər monastırda 16 rahibə və 103 naşı işləyirdi). Birinci Dünya müharibəsinin əvvəlində, ruhani konstruksiyanın fərmanı ilə abbess Ariadna və 40 bacı Zimnedən Pavlyukovtsinin Jitomir ətrafına köçdülər. Qalan bacılar öz monastırlarında ölməyə hazır olduqlarını bildirdilər.

1946-cı ildə monastır bağlandı. 1991-ci ilin iyununda Koretski monastırının ilk rahibələri monastırı bərpa etmək üçün monastıra gəldilər.

Memarlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Uspenski kilsəsi
Teritoriya monastrı

Tarixi-memarlıq abidə olan Uspenski kilsəsinə, beş darvaza və üç künc qülləsi olan müdafiə divarlarının hissələri, cənubda qapı qülləsi-zəng qülləsi və kilsəsi olan yeməkxana daxildir. Əsas binaların yerləşdiyi ərazinin şimalında kiçik Üçlük kilsəsi var, onun yanında yamacda Müqəddəs Varlaamın yeraltı kilsəsi olan mağaraların girişi yerləşir.[1]

Daş binaların, kilsələrin, qülləli müdafiə divarlarının tikintisi 1460-cı illərdən davam etdirilir. Monastırın müdafiə əhəmiyyətini itirməsi ilə divarlarında tağlı qapılar tikilmişdir.[1] 1898–1900-cü illərdə memar K. P. Kozlovun layihələri ilə zəng qülləsi və Aspiransiya kilsəsi yenidən tikilmiş, həmçinin məktəb və yeraltı Varlaam kilsəsi tikilmişdir.[1]

Uspenski kilsəsi yanlardan dörd düzbucaqlı sütunla ayrılan daha geniş mərkəzi üç nefli bazilikadır. Onun əsas binası divarlar və sütunlarla dəstəklənən tağlarla örtülmüşdür. Şimal-şərqdə ikipilləli qüllə əsas bina ilə birləşir. Kilsənin xarici dekorasiyası göz oxşayandır, XIX əsrin sonu — XX əsrin əvvəllərində qərb girişinin qarşısındakı vestibülün tağvari pəncərələrinin ətrafında lövhələr və naxışlı hörgülər tikilib.

Müqəddəs Varlaamın yeraltı kilsəsi dar kapellanın yerində tikilmişdir. Kilsə şərqdə və qərbdə iki apsisli, kvadrat ventilyasiya dəliyi olan qapalı tonozla örtülmüş kiçik düzbucaqlı otaqdır.

Müasir vəziyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Stefan monastırının abbessi (Bandura)

1991-ci ildə sonradan onun abbessi olmuş rahibə Stefana (Bandura) və rahibə Qalina (Tişçuk) monastırı bərpa etmək istədilər.[3] Ukraynalı siyasətçilər Yuri Boyko, Viktor Baloqa, Viktor Medvedçuk və həyat yoldaşı Oksana Marçenko[4] monastırın bərpasına xeyriyyə yardımı göstərmişlər, Ukrayna Prezidenti Leonid Kuçma da bir neçə dəfə monastırda olmuşdur.[5] 2009-cu ilə qədər monastırda 40 rahibə yaşayırdı.[6]

Monastırda qızıl toxuculuq emalatxanası və çörək sexi, anbar və meyvə bağı var ki, bu da ehtiyacı olanlara ərzaq vermək və xeyriyyə yemək süfrələri təşkil etməklə, insanlara kömək etməyə imkan verir. Monastırda imkansız ailələrdən olan uşaqların təhsil alması üçün uşaq oftalmologiyası kabineti, kimsəsiz uşaqlar üçün düşərgə və radiasiya ilə çirklənmiş ərazilərdən olan uşaqlar üçün yay sağlamlıq düşərgəsi fəaliyyət göstərir.[6]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Памятники градостроительства и архитектуры Украинской ССР. Киев: Будивельник, 1983–1986. Том 2, с. 59
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 "Ставропигиальный Успенский Зимненский Святогорский женский монастырь". Archived from the original on 2011-10-19. İstifadə tarixi: 2024-03-05.
  3. ↑ "Святогірський Свято-Успенський Зимненський монастир". 2007-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-12.
  4. ↑ 25.03.2010. РОВНО. Игумения Стефана (Бандура) о президенте, министрах, молитвах Блаженнейшего и расколе
  5. ↑ "Легенды Зимнего". 2021-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-10.
  6. ↑ 6,0 6,1 "Предстоятель Русской православной церкви побывал в Зимненском Успенском женском монастыре". 2010-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-10.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Zimne_monastrı&oldid=7553267"