İeratik yazı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
İeratik yazı
Dillər Misir dili
Yaranma tarixi təq. e.ə. 3000
ISO 15924 Egyh
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İeratik yazı (q.yun. ἱερατικά, hieratiká— keşişə aid olan) — qədim Misirdə istifadə edilən kursiv yazı sisteminə verilən ad. Bu, e.ə. III minillikdə baş tutan inkişafından e.ə. I minilliyin ortalarında demotik yazının yüksəlişinə qədər həmin dili yazmaq üçün istifadə olunan əsas yazı olmuşdur. İeratik yazı ilk növbədə papirus üzərində qamış qələmlə mürəkkəblə yazılmışdır.[1]

Etimologiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

II əsrdə ieratik termini ilk dəfə yunan alimi İsgəndəriyyəli Klement tərəfindən bu qədim Misir yazı sistemini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir. Termin yunan dilindən "kahin yazısı" deməkdir (Şablon:Lang-grc-koi). Buna səbəb yazı üslubunun həmin dövrdə, səkkiz yarım əsrdən çox müddət ərzində ieratik ənənəvi olaraq yalnız dini mətnlər və ədəbiyyat üçün istifadə olunurdu.[2]

İeratik həm də "müqəddəs şəxslərin və ya idarələrin və ya onlarla əlaqəli" mənasını verən bir sifət kimi qəbul edilir.[3]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ McGregor, 2015
  2. ↑ Goedicke 1988:vii; Wente 2001:2006. The reference is made in Clement's Stromata Arxivləşdirilib 2020-08-01 at the Wayback Machine 5:4.
  3. ↑ Definition of hieratic Arxivləşdirilib 2022-11-23 at the Wayback Machine, Free Online Dictionary. Retrieved 2011-10-23.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Aharoni, Yohanan. "The Use of Hieratic Numerals in Hebrew Ostraca and the Shekel Weights". Bulletin of the American Schools of Oriental Research. 184 (184). 1966: 13–19. doi:10.2307/1356200. JSTOR 1356200.
  • Baines, John R. "Literacy and Ancient Egyptian Society". Man: A Monthly Record of Anthropological Science. 18 (new series). 1983: 572–599. 2006-10-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  • Betrò, Maria Carmela. Hieroglyphics: The Writings of Ancient Egypt. New York; Milan: Abbeville Press (English); Arnoldo Mondadori (Italian). 1996. 34–239. ISBN 978-0-7892-0232-1.
  • Fischer-Elfert, Hans-Werner. Grundzüge einer Geschichte des Hieratischen. Einführungen und Quellentexte zur Ägyptologie. 14. Berlin: Lit. 2021.
  • Gardiner, Alan H. "The Transcription of New Kingdom Hieratic". Journal of Egyptian Archaeology. 15 (1/2). 1929: 48–55. doi:10.2307/3854012. JSTOR 3854012.
  • Goedicke, Hans. Old Hieratic Paleography. Baltimore: Halgo, Inc. 1988.
  • Goldwasser, Orly. "An Egyptian Scribe from Lachish and the Hieratic Tradition of the Hebrew Kingdoms". Tel Aviv: Journal of the Tel Aviv University Institute of Archaeology. 18. 1991: 248–253.
  • Hoch, James E. "The Byblos Syllabary: Bridging the Gap Between Egyptian Hieroglyphs and Semitic Alphabets". Journal of the Society for the Study of Egyptian Antiquities. 20. 1990: 115–124.
  • Janssen, Jacobus Johannes. "Idiosyncrasies in Late Ramesside Hieratic Writing". Journal of Egyptian Archaeology. 86. 2000: 51–56. doi:10.2307/3822306. JSTOR 3822306.
  • Malinine, Michel. Choix de textes juridiques en hiératique 'anormal' et en démotique // Textes et langages de l'Égypte pharaonique: Cent cinquante années de recherches 1822–1972; Hommage à Jean-François Champollion. Cairo: Imprimerie de l’Institut français d’archéologie orientale du Caire. 1974. 31–35. Vol. 1.
  • McGregor, William B. Linguistics: An Introduction. Bloomsbury Publishing. 2015. səh. 306. ISBN 978-0-567-48339-3.
  • Möller, Georg Christian Julius. Hieratische Paläographie: Die aegyptische Buchschrift in ihrer Entwicklung von der Fünften Dynastie bis zur römischen Kaiserzeit (2nd). Leipzig: J. C. Hinrichs’schen Buchhandlungen. 1927–1936. 2012-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-23. 4 vols.
  • Möller, Georg Christian Julius, redaktorHieratische Lesestücke für den akademischen Gebrauch (2nd). Leipzig: J. C. Hinrichs’schen Buchhandlungen. 1927–1935. 3 vols.
  • Pantalacci, Laure. "La documentation épistolaire du palais des gouverneurs à Balat–ˤAyn Asīl". Bulletin de l'Institut Français d'Archéologie Orientale. 98. 1998: 303–315.
  • Parkinson, Richard B.; Stephen G. J. Quirke. Papyrus. London: British Museum Press. 1995.
  • Posener-Kriéger, Paule. Les tablettes en terre crue de Balat // Élisabeth Lalou (redaktor). Les Tablettes à écrire de l'Antiquité à l'époque moderne. Turnhout: Brepols. 1992. 41–49.
  • Soukiassian, Georges; Michel Wuttmann; Laure Pantalacci. Le palais des gouverneurs de l'époque de Pépy II: Les sanctuaires de ka et leurs dépendances. Cairo: Imprimerie de l’Institut français d’archéologie orientale du Caire. 2002. ISBN 978-2-7247-0313-9.
  • Verhoeven, Ursula. Untersuchungen zur späthieratischen Buchschrift. Leuven: Uitgeverij Peeters and Departement Oriëntalistiek. 2001.
  • Wente, Edward Frank. Scripts: Hieratic // Donald Redford (redaktor). The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt. Oxford, New York, and Cairo: Oxford University Press and The American University in Cairo Press. 2001. 206–210. Vol. 3.
  • Wimmer, Stefan Jakob. Hieratische Paläographie der nicht-literarischen Ostraka der 19. und 20. Dynastie. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag. 1989.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=İeratik_yazı&oldid=7844207"