Əmiraslan xan Məcdüddövlə

Əmiraslan xan Məcdüddövlə
Atası	Məhəmmədqasım xan Qovanlı-Qacar

Əmiraslan xan Məhəmmədqasım xan oğlu Məcdüddövlə — İranın dövlət xadimi, Fətəli şah Qacarın kürəkəni.

Həyatı

Məhəmmədqasım xanın dördüncü oğlu Əmiraslan xan Tehran şəhərində anadan olmuşdu. Mükəmməl ailə təlim-tərbiyəsi, təhsili almışdı. Əmidülmülk və Məcdüddövlə ləqəblərini daşıyırdı.

Əmiraslan xan Təbriz şəhərində şahzadə Məhəmməd mirzənin sarayında pişxidmətbaşı vəzifəsində çalışırdı. 1847-ci ildə şahzadə Nasirəddin mirzə Bəhmən mirzənin yerinə Azərbaycan valisi təyin edilir. Əmiraslan xan şahzadənin sarayında eşikağasıbaşı olur.

Əmiraslan xan Məcdüddövlə Babın zühuru zamanı Zəncan əyalətinin valisi idi. Molla Məhəmmədəli Zəncani də bu əyalətdə qiyam qaldırdı. Tehrandan əmr gəldi ki, Molla Qurbanəlini qandallayıb, paytaxta göndərsin. Lakin tərəfdarların ayağa qalxması nəticəsində bu əməl həyata keçmədi. Səs-səda Tehrana çatan kimi vəziri-əzəm Mirzə Tağı xan Əmir Kəbir Məhəmməd xan bəylərbəyini və Həsənəli xan Gərrusini köməyə göndərdi. Onlar qiyamı yatırdılar.

Əmiraslan xan Məcdüddövlə 1856-cı ildə Gilana vali təyin edildi. Ona Əmidülmülk ləqəbi verildi. 1859-cu ildə isə Məcdüddövlə ləqəbinə layiq görüldü. 1860-cı ildə valiliyi başa çatdı. Həmin il Siracülmülk Çıraqəli xan Zəngəninin yerinə yenidən Zəncan əyalətinə vali göndərildi. 1866-cı ilədək bu vəzifədə qaldı. Onu vəzifədən çıxarıb, yerinə Məhəmmədrəhim xan Əlaüddövlə nəsəqçibaşını təyin etdilər. Onu isə Məhəmmədnasir xan Zəhirüddövlənin yerinə saraya eşikağasıbaşı göndərdilər. 1869-cu ildə Qasım xan Valinin əvəzinə Gilan valisi təyin etdilər. Az müddətdən sonra onu çıxarıb, yerinə Mirzə Səid xan Ənsari-Gərmərudini təyin etdilər. 1869-cu ildə şahzadə Zillisultanı İsfahan əyalətinə vali göndərdilər. Əmiraslan xan Məcdüddövləni isə ona pişkar, işlər idarəsinin rəisi vəzifəsinə təyin etdilər. 1870-ci ildə onu saraya əmiraxur vəzifəsinə gətirdilər. 1871-ci ildə onu Darülşuraya (Nazirlər şurasına) məsləhətçi vəzifəsinə təyin etdilər. O, bu şuraya nəzarət edirdi. Elə həmin ilin sonunda onu Xuzistan və Burucird əyalətlərinə vali göndərdilər. Əmiraslan xan Məcdüddövlə bu təyinat əsnasında vəfat etdi.

Ailəsi

Əmiraslan xan əvvəlcə Zinətüddövlə Mahrüxsar xanım Fətəli şah qızı ilə, onu boşayandan sonra Nimtac xanım Mirzə Nəbi xan Qəzvinin qızı ilə, İftixarüssəltənə Mahnuş xanım Fətəli şah qızı ilə ailə qurmuşdu.

Mənbə

• Ənvər Çingizoğlu, Qacarlar və Qacar kəndi, Bakı, "Şuşa", 2008, 334 səh.

Həmçinin bax

• Məhəmmədqasım xan Qovanlı-Qacar