Çeçenistan coğrafiyası

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çeçenistanın xəritəsi

Çeçenistan Respublikasının ərazisi Böyük Qafqazın şimal yamacında yerləşir. Səthi şimalda düzənlik (Çeçen düzənliyiTerek-Kuma ovalığı), cənubda dağlıqdır (ən yüksək nöqtəsi Tebulosmta dağıdır, 4493 m).

Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Neft, qaz, tikinti materialları (əhəngdaşı, mergel, gips və s.) yataqları, mineral sular var.[1] İqlimi kontinentaldır. Yanvarın orta temperaturu –3°C-dən (Terek-Kuma ovalığında) –12°C-yədək (dağlarda), iyulda müvafiq olaraq 24–25°C və 5–7°C-dir. Yağıntının illik miqdarı 300–600 mm-dir (dağlarda 1200 mm). Böyük çayları Terek, Sunja və onun qolu Arqundur. Çoxlu xırda göl var.

Düzənliklərdə, əsasən, çəmən torpaqları yayılmışdır. Daha yüksək sahələrdə qara torpaqlar, çay dərələrində bataqlıq-çəmən, dağlarda dağ-meşə və dağ-çəmən torpaqları yayılmışdır. Çeçen düzənliyində çöl və meşə-çöl bitkiləri bitir. Dağlarda 2200 m-ədək olan yüksəklikdə enliyarpaqlı meşələr, daha yuxarıda subalp çəmənləri, Terek-Kuma ovalığında yovşan və şoran bitkiliyi yayılmışdır; rütubətli sahələr ceyranotulu və topal-şiyavlı çöldən ibarətdir.

Heyvanlardan daşlıq və meşə dələsi, qonur ayı, qaban, canavar, meşə pişiyi; quşlardan vəhşi ördək, qaz, Qafqaz qırqovulu və tetrası, qarabaş kərkəs, dağ hind toyuğu, çoxlu sayda gəmiricilər, sürünənlər yaşayır.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Чечня — общая информация и география". 2011-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-12-21.
  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN 978-9952-441-00-0.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Месторождения полезных ископаемых Республика Чеченская Arxivləşdirilib 2012-07-17 at the Wayback Machine.