Şimali Koreya–Vyetnam münasibətləri
| Vyetnam–Şimali Koreya münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
Vyetnam–Şimali Koreya münasibətləri — Vyetnam və Şimali Koreya arasında ikitərəfli münasibətlər. Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər 31 yanvar 1950-ci ildə qurulub.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
1957-ci ilin iyulunda Vyetnam Demokratik Respublikasının Prezidenti Ho Şi Min ilk dəfə Şimali Koreyaya səfər etdi. 1958-ci ilin noyabr-dekabr aylarında və 1964-cü ilin noyabrında Şimali Koreya lideri Kim İr Sen Şimali Vyetnama səfər etdi. 1961-ci ilin fevralında iki ölkənin hökumətləri elmi və texniki əməkdaşlıq haqqında müqavilə bağladılar. Vyetnam müharibəsi zamanı Şimali Koreya Şimali Vyetnama əhəmiyyətli iqtisadi və hərbi yardım göstərdi (1966: 12.3 milyon rubl; 1967: 20 milyon; 1968: 12.5 milyon; 1969: 12.5 milyon). 1968-ci ildə təxminən 2000 vyetnamlı tələbə Şimali Koreyada pulsuz təhsil aldı[1]. 1966-cı ilin oktyabrında Koreya İşçi Partiyası 1967-ci ilin əvvəllərində Hanoyun müdafiəsi zamanı Şimali Vyetnam aviasiyasına dəstək vermək üçün Şimali Vyetnama heyət göndərmək qərarına gəldi. 1968-ci ildə 200 Şimali Koreyalı pilot Vyetnamda xidmət etdi. Bundan əlavə koreyalılar tərəfindən ən azı iki zenit artilleriya alayı, silah, döyüş sursatı və iki milyon dəst geyim forması Şimali Vyetnamdakı yoldaşlarına göndərildi. Kim İr Sen pilotlara sanki Vyetnam səması özlərinə aiddir kimi müharibədə döyüşmələrini əmr etdi. Ancaq 1968-ci ildən etibarən Pxenyan və Hanoy arasında münasibətlər müxtəlif səbəblərdən pisləşməyə başladı. Şimali Koreya Amerika Birləşmiş Ştatlarının Vyetnam müharibəsində batmasını istəyirdi və buna görə Paris Sülh Sazişinin imzalanmasına mənfi reaksiya verdi[2]. Kambocadakı vətəndaş müharibəsi zamanı Şimali Koreya Asiyanın beş inqilabçı ölkəsindən (Çin, Şimali Koreya, Vyetnam, Laos və Kamboca) birləşdirilmiş bir cəbhə yaratmaq planını təsdiqlədi, Şimali Vyetnam və Sovet İttifaqı bu planı rədd etdi. Sənən SSRİ-nin üzvlər siyahısına daxil edilməməsi, habelə Hind-Çində Vyetnam hökmranlığını şübhə altına alması olur[3]. Kamboca-Vyetnam qarşıdurması zamanı Şimali Koreya rəhbərliyi Vyetnamın Kamboca işğalını qınadı və Kampuiya Xalq Respublikasını tanımaqdan imtina etdi[4]. 1990-2000-ci illərdə Şimali Koreya–Vyetnam münasibətləri investisiya və ticarət mübahisələri səbəbindən pisləşməkdə davam etdi[5]. Vyetnamın Cənubi Koreyadakı keçmiş səfiri Şimali Koreyada Kim İr Sen adına Universitetinin məzunudur.
Şimali Koreya-ABŞ Sammiti (2019)[redaktə | mənbəni redaktə et]
İkinci ABŞ və Şimali Koreya sammiti 27-28 fevral tarixlərində Vyetnamın paytaxtında keçirildi. Görüş zamanı Kim Çen In Şimali Koreyaya qarşı sanksiyaların qaldırılmasını istədi. Sammit heç bir yekun sənəd imzalamadan başa çatdı.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Balázs Szalontai, In the Shadow of Vietnam: A New Look at North Korea’s Militant Strategy, 1962-1970, Journal of Cold War Studies, Vol. 14, Issue 4 (Fall 2012), pp. 122-166
- ↑ Szalontai, In the Shadow of Vietnam, pp. 152-154, 165-166.
- ↑ Balázs Szalontai, Political and Economic Relations between Communist States. In: Stephen Anthony Smith (ed.), Oxford Handbook in the History of Communism (Oxford: Oxford University Press, 2014), p. 316.
- ↑ Kook-Chin Kim, An Overview of North Korean–Southeast Asian Relations. In: Park Jae Kyu, Byung Chul Koh, and Tae-Hwan Kwak (eds.), The Foreign Relations of North Korea (Boulder, CO:Westview Press, 1987)
- ↑ Pham Thi Thu Thuy. "The colorful history of North Korea-Vietnam relations". NKNews.org. 2013-08-02. 2020-10-05 tarixində arxivləşdirilib.