Əziziyə qəzası
| Əziziyə qəzası | |
|---|---|
| 32°54′38″ şm. e. 45°03′46″ ş. u. | |
| Ölkə | |
|
| |
Əziziyə qəzası (ərəb. قضاء العزيزية) — İraq Respublikasının Vasit mühafazasında inzibati ərazi vahidi.[1] Qəzanın inzibati mərkəzi Əziziyə şəhəridir.
Ərazisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2009-cu ilə olan rəsmi məlumata əsasən qəza 2.467 km² ərazini əhatə edir.[2][3]
İnzibati-ərazi bölgüsü[redaktə | mənbəni redaktə et]
İnzibati cəhətdən üç nahiyyəyə (ərəbcə: ناحية) bölünür: Əziziyə nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية العزيزية)[4], Hafriya nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية الحفرية) və Dəbuni nahiyyəsi (ərəbcə: ناحية الدبوني)
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2003-cü ilə olan rəsmi təxminə əsasən qəza əhalisi 112.900 nəfər idi.[3] Eyni təxminlərə görə bütün Vasit mühafazasında 913.386 nəfər əhali yaşamışdır. Və bu rəqəmlər nəzərə alındıqda məlum olur ki, Əziziyə qəzasında yaşayan əhali bütün mühafazada yaşayan əhalinin 12.36%-ni təşkil edirdi.
Etnik tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qəza əhalisi əsasən ərəb olsa da burada həm də etnik türkmanlar da məskunlaşıb. Türkmanlar qəzanın inzibati mərkəzi Əziziyə şəhərində yaşayırlar və şəhərdə əhalinin əksəriyyətini təşkil edirlər. Qəzadakı türkmanların əksəriyyəti Karakol tayfasına (ərəbcə: عشيرة ألبو كراغول) mənsubdur.[5]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ ديوان محافظة واسط: عن واسط Arxivləşdirilib 2016-12-29 at the Wayback MachineOrijinal mətn (ərəb.)
3 ــ قضاء العزيزية ( شرق دجلة ) وترتبط به كل من : أ ــ ناحية الحفرية ب ــ ناحية الدبوني ( الخلفاء ) يقع قضاء العزيزية جنوب مدينة بغداد بنحو 85 كم وشمال الكوت بنحو 90 كم استحدث القضاء بموجب إرادة ملكية عام 1927 كناحية أولا ثم أصبح قضاء عام 2000 .وتبلغ مساحته 2252 كيلو متر مربع وتمثل نسبة 03 % من مساحة المحافظة . القضاء أيضا ذات طابع زراعي وتمتاز المناطق الريفية فيه ببعض الصناعات الشعبية خاصة الحياكة ( حياكة السجاد ) في القضاء معمل عرق السوق وهو معمل عائد للقطاع الخاص . كان القضاء وتحديدا منطقة الجزيرة فيه ( شمال شرق ) العزيزية قد شهدت عمليات تدمير الأسلحة العراقية الثقيلة من قبل فرق التفتيش التابعة للأمم المتحدة قبيل بدء الحرب على العراق عام 2003 ناحية الحفرية ، تقع الناحية على الطريق العام كوت بغداد بنحو 110 كم شمال الكوت وقرابة 60 كم جنوب العاصمة بغداد . استحدثت الناحية بموجب المرسوم الجمهوري رقم 156في 24 / 5 / 1976 وتبلغ مساحتها 210 كيلو متر مربع . الناحية ذات طبيعة زراعية فيها واحد من خمسة مشاريع زراعية وإروائية كبرى في واسط ( مشروع الحفرية ) ، وتزرع فيها محاصيل الحنطة والشعير والذرة الصفراء والقطن والخضراوات والأعلاف مع وجود عدد كبير من البساتين ويعتمد أهالي الناحية خاصة الريف على تربية الأغنام والأبقار كانت معظم أراضي مشروع الحفرية مستولى عليها من قبل عائلة رئيس النظام السابق ومعروفة بأراضي كل ( ساجدة وعدي وقصي وحسين كامل ولؤي خير الله ) وفيها . تشتهر الحفرية بحقول الدواجن والأسماك تحاذي ناحية الحفرية منطقة النهروان من جهة الشمال الشرقي ومن الشمال فأنها تحاذي منطقة الوحدة من ابرز المزارات في الناحية مرقد الإمام التاج يقع جنوب شرق الناحية بنحو 3 كيلو متر وتكون الزيارة لهذا الإمام بالذهاب سيرا على الأقدام وهو أمر متعارف عند أهالي المنطقة . ناحية الخلفاء ( الدبوني ) تقع على الطرق العام كوت بغداد ويفصلها هذا الطريق إلى شطرين وهي حديثة حيث استحدثت للمرة الأولى عام 2001 كناحية تقع شمال الكوت بنحو 65 كم وجنوب العزيزية بنحو 20 كم . من ابرز المشاريع فيها مشروع ري الدبوني . الناحية تعتمد الزراعة وتربية المواشي بشكل عام .
- ↑ "الوحدات الإدارية ومساحتها كما في 2009". 2019-11-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-03-24.
- ↑ 1 2 Iraq population statistics Arxivləşdirilib 2015-04-20 at the Wayback Machine in GeoHive Global Statistics Arxivləşdirilib 2012-04-03 at the Wayback Machine. United States of America, Arizona, Phoenix.
- ↑ مركز قضاء العزيزية
- ↑ Zaman Gazetesi Arxivləşdirilib 2014-03-26 at the Wayback Machine: Arşivinden—>Türkmen aşiretleri Türkçeyi kurslarda yeniden öğrenecek Arxivləşdirilib 2012-04-07 at the Wayback Machine<—haberi; haberin yayınlanma tarihi: 28.11.2003, yazar: Ahmet Dinç / BağdatOrijinal mətn tərcümədə ing. — "{{{1}}}"
...Bağdat ve çevresinde meskun olan Karakuli aşireti aslen Osmanlılar döneminde bölgeye yerleşmiş ve Saddam Hüseyin zamanına kadar Türklük bilincini muhafaza etmiş. Aşiretin ismi, Osmanlı askerinin hakimiyet altındaki bölgelerde kurdukları karakollardan geliyor....Sayıları 200 bini bulan Karakulilerle diyalog artarak devam etti ve açılan birçok ITC şubesinin temsilcileri ve personeli bu aşirete mensup kişilerden teşkil edildi. Karakuliler Bağdat’ın çeşitli semtleri, Kut, Aziziye, Numaniye, Bedrecessan gibi bölgelerde yoğun olarak yaşıyor. Aşiretin merkezi Aziziye.