Uspenski kafedral kilsəsi
| Pravoslav məbədi | |
| Uspenski kafedral kilsəsi | |
|---|---|
| rus. Успенский кафедральный собор | |
 | |
| Din | |
| Yeparxiya | Mahaçqala |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Şəhər |
.svg){kind=small} Mahaçqala |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | 1905 – 1906 |
| Üslubu | yeni rus memarlığı[d] |
|
|
|
| Saytı | |
| dagorthodoxy.ru | |
 Rusiya Federasiyasının Mədəni irsi |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
Uspenski kafedral kilsəsi (1945-ci ilə qədər - Tanrı Anasının Mozdok İkonasını məbədi[1]) — Dağıstanın paytaxtı Mahaçqala şəhərində yerləşən pravoslav kilsəsi; Rus pravoslav kilsəsinin Mahaçqala yeparxiyasının əsas məbədi.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
İndiki məbədin yerində ilk məbəd 1890-cı ildə tikilmişdir. Ağacdan hazırlanıb və Petrovsk-Qafqazski qəsəbnəsi sakinlərinin vəsaiti hesabına tikilib.
1905-ci ildə imperator II Nikolayın tikintisi üçün 1000 rubl ayırdığı daş kilsənin inşasına başlandı. Tikinti bir il sonra 25 fevral 1906-cı ildə tamamlandı. Kilsə, Qafqazın himayədarı olan Tanrı Anasının Mozdok İkonasının şərəfinə təqdis edildi.
Məbədin ilk abbatı Afanasi Alibəyov idi, məbədin tikintisində fəal iştirak etdi: tikinti üçün pul topladı, kilsə divarlarını ucaldan erməni masonlarının işini izlədi.[2]
İnqilabdan sonra kilsə bağlandı və müxtəlif illərdə binasından anbar və mağaza kimi istifadə edildi. Kilsə kimi fəaliyyəti yalnız 1943-cü ildə bərpa edildi.
1969-cu ildə Patriarx I Aleksinin xeyir-duası ilə Moskvada Arxangelsky Zolağında yerləşən Müqəddəs Arxangel Qabriel Kilsəsinin (Menşikov qülləsi) ikonostazı məbədə köçürüldü.
1988-ci ildə məbədin binası yerli abidə kimi dövlət mühafizəsinə alındı.
Müasir dövrü[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusdilli əhalinin Dağıstandan çıxması səbəbindən camaat sayında xeyli azalma var. 2 iyun 2000-ci ildə məbəd kafedral statusu alır. 2004-cü ildə, kafedralın sahəsini genişləndirmək üçün, Müqəddəs Aleksandr Yaroslaviç Nevskinin şərəfinə müqəddəsləşdirilmiş bir yan ibadətgah əlavə edildi.
2005-ci ildə Mahaçqala administrasiyasının rəhbəri Səid Əmirovun qərarı ilə məbədin bərpasına başlanıldı. Kafedralın tonozu və divarları yenidən rəngləndi, ikonostaz bərpa edildi. Məbədin bütün daxili rəsmləri Rusiyanın əməkdar rəssamı Əbdülzaqir Musayevin rəhbərliyi altında yerli rəssamlar tərəfindən həyata keçirilmişdir.
2012-ci ildə, müstəqil Mahaçqala yeparxiyasının yaranması ilə əlaqədar olaraq, məbəd onun yepiskopu Varlaamının (Ponomarev) kafedralı oldu.
30 ildən artıqdır ki, 2013-cü ilin fevral ayına qədər Mitred Baş keşiş Nikolay Steneçkin Müqəddəs Dormition kafedraliının rektoru idi.[3] Bərpa olunan kilsənin ikonostazının formasının müəllifidir.[4] 2013-cü ilin yanvar ayında Baş yepiskop Zosima (Ostapenko) Baş keşiş Nikolay Stenaçkinə "Dağıstan Respublikasında pravoslavlığın möhkəmlənməsinə və uzun illər pastorluq xidmətinə verdiyi töhfəyə görə" yepiskop məktubunu hədiyyə etdi.[5].
Əmanətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
13 yanvar 2014-cü ildə Afon dağınddakı Müqəddəs Pavl monastırından müəyyən hədiyyələrin surətləri məbədə köçürüldü.[6]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Свято-Успенский кафедральный собор г. Махачкалы Arxivləşdirilib 2019-10-28 at the Wayback Machine // Гора Господня: официальный сайт Махачкалинской епархии
- ↑ Алиев С. По дороге, ведущей к храму// Проджи.2010. № 21.
- ↑ "«СО ХРИСТОМ НАМ НИЧЕГО НЕ СТРАШНО!»". 2010-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- ↑ В Махачкале к Пасхе восстановлен крупнейший в Дагестане православный собор // http://www.patriarchia.ru/db/text/106218.html Arxivləşdirilib 2019-12-25 at the Wayback Machine
- ↑ Архиепископ Зосима вручил архиерейскую грамоту // http://dagorthodoxy.ru/index.php/news/368-arkhiepiskop-zosima-vruchil-arkhierejskuyu-gramotu-za-vklad-v-ukreplenie-pravoslaviya-v-respublike-dagestan-i-mnogoletnee-pastyrskoe-sluzhenie-blagochinnomu-makhachkalinskogo-okruga-mitrofornomu-protoiereyu-nikolayu-stenechkinu[ölü keçid]
- ↑ "В Махачкалу приедут копии Даров волхвов". 2015-09-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-20.