Vrangel adası (ABŞ)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Vrangel adası
ing. Wrangell Island
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 544 km²
Uzunluğu
  • 48 km
Eni 23 km
Hündür nöqtəsi 957 m
Əhalisi 2.401 nəfər (2000-ci il)
Yerləşməsi
56°15′ şm. e. 132°10′ q. u.
Ölkələr
Arxipelaq
Akvatoriya
Vrangel adası xəritədə
Vrangel adası
Vrangel adası
Vrangel adası xəritədə
Vrangel adası
Vrangel adası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vrangel adası (ing. Wrangell Island) — Aleksandr arxipelaqına aid olan, Alyaskanın cənub-şərqində yerləşən ada.

Coğrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adanın uzunluğu 45 km, eni isə 8–23 km arasında dəyişir, sahəsi 544 km²-dir. Bu da onu ABŞ-də 29-cu ən böyük ada edir. Materiklə məsafəsi Bleyk boğazının ən dar hissəsində təxminən 300 metr, Etolin adasına olan məsafə isə Zimoviya boğazının ən dar hissəsində təxminən 700 metrdir. Adanın yaxınlığında Stikin çayının mənsəbi yerləşir.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ada 1793-cü ildə Vankuver ekspedisiyası zamanı araşdırmaçı Ceyms Constoun tərəfindən kəşf edilmişdir. Constoun açıq ərazinin ada olduğunu sübut etmədən yalnız şərq sahil xəttinin xəritəsini çəkir.

1834-cü ildə Dionisiya qalasını tikən ruslar adaya admiral və səyyah Ferdinand Vrangelin şərəfinə adaya indiki adı verirlər. 1867-ci ildə ada Rusiya İmperiyasından ABŞ-yə keçir və 1877-ci ilə qədər Amerika ordusu onun ərazisində yerləşdirilir, daha sonra ada ovçular, araşdırmaçılar və mədənçilər üçün daşıma bazası kimi xidmət edir.

Yaşayış məntəqələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ən böyük yaşayış məntəqələri: Vrangel (2308 nəfər) və Toms-Pleys (22 nəfər). Vrangel şəhərində eyni adlı hava limanı yerləşir.

İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adada balıqçılıq və mədənçilik yaxşı inkişaf etmişdir. 1990-cı illərə qədər adada meşəkəsmə müəssisəsi işləmişdir. Əl dəyməmiş meşələr, çoxsaylı göllər, çaylar, mağaralar, çoxlu vəhşi heyvanlar - xüsusən də çoxlu qonur ayı, baribal, qartal, sığın, tirəndaz, adaya çoxlu turist cəlb edir[1].

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Остров Врангеля". 2010-09-18 tarixində arxivləşdirilib.
  • Остров Врангеля
  • Wrangell Island and Alaska Summers
  • График приливов и отливов

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Things to Do in the Wrangell Area Arxivləşdirilib 2019-01-09 at the Wayback Machine на сайте wrangell.com