Xarxatan
| Xarxatan | |
|---|---|
| 38°51′ şm. e. 48°44′ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Rayon | Lənkəran rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 2054 (2009) nəfər |
|
| |
Xarxatan — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.[1]
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhalisi 2054 nəfərdir.[2] Tanınmış ziyalısı Şahab müəllim Babayev.
Toponimiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Belə ehtimal edilir ki, oykonim XIII əsrdə Yaxın Şərqin, o cümlədən Cənubi Qafqazın işğallarında iştirak etmiş monqol tayfalarından olan xartaqanların adı ilə bağlıdır. Güman ki, Hülakülərin talış zonasına köçürdüyü monqol tayfaları içərisində xarlaqanlar da olmuşdur. Kəndin adı XIX əsrdə Xortaqan variantında qeydə alınmışdır. Rusiya ərazisində eyniadlı göl mövcuddur.[3]
Xarxatan yerli sakinlər tərəfindən talış dilində Xəxərton adlandırılır. Xəxərton-Xarxatan qeyri-şəffaf toponimdir. Toponimin izahı ilə bağlı bir neçə mülahizə vardır. Beləki, toponim gah “Xərqəltan” (fars dilində “eşşək batan yer”), gah “Xılxəton” (“çökək yerdə yerləşən kənd”) sözləri, gah da monqol mənşəli “Xartaqan” tayfasının adı ilə əlaqələndirilir. Xarxatan/Xəxərton zootoponimdir və onun farsca Xərqəltan sözündən yaranması daha inandırıcıdır. Fars dilində “xər” – eşşək, “qəltan” – batmaq, oturmaq deməkdir. Kəndin belə adlanması heç də əbəs yerə deyildir. Məlum olduğu kimi Talış xanları sülaləsinin banisi Seyid Abbasdır. Seyid Abbasın Xarxatanda yaşaması və Cil kəndindəki “Sexəlifə” (“Seyyid xəlifə”) qəbiristanlığında dəfn edilməsi ilə bağlı fikirlər vardır.[4]
Din[redaktə | mənbəni redaktə et]
Xarxatan rayonda seyidlər kəndi kimi tanınır. Burada əsasən dördüncü imam Zeynalabidinin (ə.s.) şəcərəsindən olanlar yaşayırlar.[4]
Kənddə Xarxatan kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.[5]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Azərbaycan Respublikasının inzibati - erazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı - 2013. 488 səh.
- ↑ Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.
- ↑ Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007,304 səh.
- ↑ 1 2 "Arxivlənmiş surət". 2022-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-13.
- ↑ MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2016-cı ildə qeydiyyatdan keçənlər Arxivləşdirilib 2019-12-21 at the Wayback Machine. scwra.gov.az (az.)