Böyük Ussurskiy
| Böyük Ussurskiy adası | |
|---|---|
| çin. 黑瞎子島, | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 350 km² |
| Hündür nöqtəsi | 38 m |
| Əhalisi | 628 nəfər (2008-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 48°21′29″ şm. e. 134°51′05″ ş. u. | |
| Ölkələr | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Böyük Ussurskiy (çin. 黑瞎子島, tərçümədə qara ayı mənasını verir — Çay yatağında yerləşən ada Amur çayına tökülən Ussuri çayının məsəbibdə yerləşir.
Adanın sahəsi 327 – 350 km² arasında dəyişir[1].
Adanın sahil xətti
- cınub-qəbdən Tarabarov adasından Pryamaya axarı ilə ayrılır.
- cənub-qərbdən Çinin əsas ərazisindən Kazakeviçev axarı ilə ayrılır.
- Şərqdən Rusiyanın əsas ərazisindən Amur axarı ilə ayrılır.
Tarixi
Böyük Ussurskiy adası ilə Tarabarov və ətraflarında yerlşən adalar 1920-1930 illərdə qoruma altına alınmışdı[2]. SSRİ dağıldıqdan sonra ərazidəki adalar Rusiyanın nəzarətindədir.
1967-ci ildən ərazidəki аdalara Çin iddia edir.
2004-ci ildə imzalanan və 2005-ci ildə ratifikasiya edilmiş sənədlərə görə adanın qərbi Çinə güzəştə gedilmişdir. Adanın qərbinfən əlavə Tarabarov və ətrafında yerləşən bir necə kiçik adalar Cinə verilir. Bu ölkədə böyük narahatlığa səbəb olur.
14 oktyabr 2008 ildə son demarksiya müəyyənləşmiş bir çox adalar tam olaraq Çinə verilir[3].
Rusiya
Adanın şərqi Rusiyaya məxsus olub Xabarovsk ərazisinə daxildir. Burada Ussurskiy qəsəbəsi yerləşir. Bu yaşayış məntəqəsində 400 nəfər Rusiya vətəndaşı yaşayır.
Adada kənd təsərüffatı inkişaf etmişdir. Əhali arasında həvəskar balıqçılıq yayılmışdır. Burada Adanln elektrikə olsn ehtiyyacı Zeyskaya və Bureyskaya SES vastəsi ilə təhciz edilir. Adada yeni Rus-Çin sərhədi salınmışdır. Zastavalar fəaliyyət göstərir. Adanln bu hissəsində kilsə fəaliyyət göstərir.
2011-ci ilin yazında Amur çayının sahil zolağında sahilbərkitmə işləri başlanır. Oktyabr ayında isə bu işlər tam bitir[4]
Amur çayının sahil ərazilərində Çinlilər tərəfindən son 15 il ərzində irtiqasiya işləri aparılır[5].
Adanın Çinə aid hissəsi
Çinə adanın qərb hissəsi çatmışdır. Ərazi Xeylunszyan vilayətinin Szyamus dairəsinə daxildir. Hazırda bu hissəfə dövlət əhəmiyyətli tikililər inşa edir. Burada sərhəd zastavası, körpü, taptadan ibarət olan tikililər yerləşdirilir.
İstinadlar
Mənbə
- В Хабаровске продолжается борьба против передачи островов Китаю. // ИА REGNUM. 03.11.2004
- Зачем мы отдаём китайцам острова? «Комсомольская правда» 19.05.2005
- Зачем России отдавать земли Китаю? Истоки и подоплёка нового витка территориальных споров. // ПРАЙМ-ТАСС, 20 мая 2005
- Россияне освобождают отданные Путиным территории под Хабаровском, а китайцы их обустраивают. // NEWSru.com. 12 октября 2007
- Размен островов раздора. «Эксперт Сибирь» № 33 (220)/25 августа 2008
- Большой У. ChinaPRO TV ноябрь 2010
- Список уже введённых в эксплуатацию и возводимых объектов на китайской части острова
- Поездка по острову Большой Уссурийский в конце лета 2015-го. Фоторепортаж