İbrahim Dakuklu
| İbrahim Dakuklu | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İraq, Kərkük, Dakuk |
| Vəfat tarixi | (73 yaşında) |
| Vətəndaşlığı |
 İraq |
| Milliyyəti | iraqlı |
| Fəaliyyəti | jurnalist |
İbrahim Dakuklu (d.30 iyun 1934; İraq, Kərkük, Dakuk - ö.17 yanvar 2008 — Jurnalist[1]
Həyatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]İbrahim Dakuklu 1934-cü il iyunun 30-da Kərkükün Dakuk rayonunda anadan olub. Soyadını da məhz doğulduğu bölgədən götürən İ.Dakuklu ilk və orta təhsilini Kərkükdə almış, 1954-cü ildə ibtidai sinif müəllimliyi kursunun məzunu olmuşdur. İbrahim Dakuklunun formalaşmasında ərəb dili müəllimi Qasım bəy Salehlinin, misirli Emil Haddadın böyük rolu olub. Doğulduğu Dakukda müəllimliyə başlayıb. Altı il ərəb dili üzrə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olub. 1960-cı ildə təhsil sistemini Milli Təhsil Nazirliyindən İrşad Nazirliyinə keçirib. Mütərcim olaraq, Mədəniyyət və İnformasiya Nazirliyi ilə universitetdə çalışmağa başlayıb. 1969-cu ildə hüquq fakültəsinin axşam bölməsindən məzun olub. 1975-ci ildə Ankara hüquq fakültəsində "İraq Konstitusiyalarında kütləvi informasiya azadlığı" adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. Ədəbiyyat fakültəsindəki "Füzuli Əl Bağdadi və itən ərəb dili divanı" mövzusu üzrə doktorluq təhsilini isə təxirə salmalı olub. İraqa qayıdanda Bağdad Universiteti ədəbiyyat fakültəsi Yaxın Şərq Araşdırma Mərkəzindən jurnalistika fakültəsinə köçürülüb.
Fəaliyyəti
[redaktə | vikimətni redaktə et]Ankarada fəaliyyətə başlayandan sonra Bağdad Mustansiriyyə Universitetinin hüquq fakültəsinin tələbəsi olan İ.Dakuk Ankara hüquq fakültəsinə keçirilib. 1966-72-ci illərdə İraqın Ankara səfirliyində mətbuat attaşesi vəzifəsində çalışıb. 1974-cü ildə dil və türk ədəbiyyatı müəllimi kimi Bağdad Universiteti ədəbiyyat fakültəsindən Yaxın Şərq Araşdırma Mərkəzinə göndərilib. Ankarada işlədiyi illərdə həm ədəbiyyat, həm də hüquq fakültəsində doktorant tələbə olub.
"Kommunikasiya hüququ" kitabı 1984-cü ildən bu günə qədər həm İraq, həm də ərəb universitetləri və institutlarında əsas dərs vəsaiti olaraq tədris olunmasına baxmayaraq, 1985-ci ildə professor vəzifəsi əldə etməməsi üçün 50 yaşında təqaüdə çıxarılaraq, işindən uzaqlaşdırılıb. 1987-ci ildə bir qrup akademik dostları ilə Bağdadda özəl tərcümə, çap və nəşr evi yaradıb. 1987-93-cü illərdə Bağdadda Körfəz Ölkələri İnformasiya Sənədləşdirmə Mərkəzində məsləhətçi işləyib. 1983–1987-ci illərdə Qahirədən Bağdada köçürülmüş Ərəb Ölkələri Universitetinin Ərəb Araşdırmaları Mərkəzində magistr və doktorant tələbələrə məsləhətçi vəzifəsində çalışıb.
İkinci Körfəz müharibəsindən sonra İraqı tərk edərək Avropaya köçüb. Əvvəlcə İstanbulda Mərmərə Universitetində dil və ərəb ədəbiyyatı dərsləri alıb. 1993-cü ildən sonra İstanbulda Türkiyə Diyanət İşləri Vəqfində ərəb məsələlərindən məsul olan mütəxəssis kimi çalışıb. 1996-cı ildə Diyanət İşləri Vəqfinə məxsus İslam təhsili dairəsinin elmi şurasının üzvü seçilib. 1998-ci ildə müəllimi olduğu Mərmərə Universiteti tərəfindən "Füzulinin itən ərəbcə divanı: müqayisəli Şərq ədəbiyyatı" adlı ikinci doktorluq dissertasiyasına görə professor adını qazanıb.
2000-ci ildə Vyanaya köçmüş jurnalist 2003-cü ildə Kommunikasiya Araşdırmaları və Mədəniyyətlər Uzantısı Elmi Mərkəzini yaradıb. Mərkəzdə müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərən 28 avropalı, ərəb və iraqlı professor cəmləşib. İbrahim Dakuklu bu mərkəzin üç aydan bir çap edilən "Alim Əl Qad" nəşrinin baş redaktorudur. Son 20 ildə jurnalistika, fikir və düşüncə, mədəniyyət sahəsində Türkiyə, Avropa və ərəb ölkələrində təşkil edilmiş konfrans və konqreslərdə iştirak edib.
2005-ci ildə Tunisdə Mutbeym Araşdırmaları Mərkəzində təşkil edilmiş XVI Ərəb Düşüncə konfransında İbrahim Dakukluya "Şeyx Əl Bahisin" — "Araşdırmaçılar şeyxi" təxəllüsü verilib. 2006-cı ilin yanvarında 44 ərəb və ərəbləşmiş elm adamı şair, araşdırmaçı vəmütərcimlə birgə Beynəlxalq Ərəb Dilçilər və Mütərcimlər Cəmiyyəti tərəfindən mükafatlandırılıb. 2006-cı ilin iyununda Beynəlxalq Ərəb Dilçilər və Mütərcimlər Cəmiyyəti tərəfindən hakimlər şurasına seçilib. Yaşadığı Vyanada Kommunikasiya Araşdırmaları və Mədəniyyət Uzantısı Elmi Mərkəzinin təsisçi rəhbəri olaraq 2008-ci il yanvarın 17-si vəfat edib.[2]
Ədəbi fəaliyyəti
[redaktə | vikimətni redaktə et]1956-cı ildə ədəbi fəaliyyətə tərcüməçiliklə başlayan Dakuklu yazıçılıq fəaliyyətinə 1958–1962-ci illərdə Kərkükdə işıq üzü görmüş "Şəfəq" və Bağdadda çap edilmiş "Qardaşlıq"da hekayələr yazaraq davam edib. 1962-ci ildə Bağdadda ərəb ölkələrinin ilk folklor dərgisi "Əl Turas Əl Şəbi"ni çap etdirib. 1964-66-cı illərdə İraq İnformasiya Nazirliyində Rəqabət Əl Mətbuat heyətinə rəhbərlik edib. 1966-cı ildə İraqın Ankara səfirliyində mətbuat attaşeliyinə təyin edildikdən sonra dərgidə baş yazarlıq fəaliyyətini dayandırıb. 1976–1982-ci illərdə jurnalistika bölməsi adına "Sahafə"yə alternativ olan həftəlik "Jurnalistika" ("İletişim") nəşrini çıxardıb. 1981-ci ildə ərəb dünyasında ilk jurnalistika araşdırması dərgisi olan "Havliyat Əl İlam" adlı dərgi çıxardıb. 1982-ci ildə Bağdadda ədəbiyyat fakültəsi jurnalistika bölməsinin rəhbəri seçilib. 1982-85-ci illərdə jurnalistika hüququ, hüquq və azadlıqlar, dünyada radio sistemləri mövzularında dərs deyib. 1982-85-ci illərdə qonaq pedaqoji kadr kimi İngiltərə, Federal Almaniya, Yaponiya və Türkiyədə işgüzar səfərlərdə olub. 1993–2000-ci illərdə Türk universitetləri və Diyanət İşləri Vəqfinin magistr tələbələrinə ərəb dili və ədəbiyyatından dərs deyib.
Professor eyni zamanda doktor İbrahim Dakuklu ərəb, türk və ingilis dillərində dil, ədəbiyyat, tarix, jurnalistika, hüquq və sənət sahəsində 35 kitabın müəllifi və tərcüməçisidir. Dakuklunun onlarca elmi araşdırması ərəb və xarici dərgilərdə dərc edilib. Bəziləri "Əhram", "İttihad", "Şərq Əl Ausat", "Türk solu", İstanbulda işıq üzü görən "Hivar" (ingilis dilində), keçmiş Yuqoslaviyada çap edilmiş "Sahafa"da işıq üzü görüb. 1956-cı ildən ədəbi fəaliyyəti və yaradıcılığı şeir, tənqid, hekayə, araşdırma və elmi təhlil üzərində cəmləşib. Ədəbi əsərləri ərəb, eləcə də əcnəbi nəşrlərdə ərəb, türk və ingilis dillərində işıq üzü görüb.
Bağdadda "Qardaşlıq"da yayımlanmış "Nəsimi Əl Bağdadi - mükəmməl bir insan" adlı şeiri Nazim Hikmət, Pablo Neruda, Mayakovski, Əl Cəvahiri, Məhəmməd Saleh Bəhr Əl Ülum, Mahmud Dərviş və digərlərinin şeirləri ilə birgə 1982-ci ildə Bakıda işıq üzü görmüş "Çağdaş şeir antologiyası" kitabında yer alıb.[3]
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Kuzəçi, Şəmsəddin. "İbrahim Dakuklunun ardından". 21.1. 2008.
- ↑ Kuzəçi., Şəmsəddin. İRAQ MƏTBUAT TARİXİ (1869-2019). Bakı: "CBS". səh. 53. ISBN 978-9952-516-66-1..
- ↑ Dakuklu, İbrahim. "Qanun Əl-Ədəb Əl Şabi Əl-Türkmani". Bağdad: Zaman nəşriyyatı. 1962.