İlluminati (oyun)
İlluminati kart oyunu 1975-ci ildə işıq üzü görən, müəllifləri ing. Robert Anton Wilson və Robert Shea olan The Illuminatus! Trilogy kitabından ilhamlanaraq Steve Jackson Games (SJG) tərəfindən hazırlanmışdır. Oyunda qanuni, qeyri-qanuni və hətta mistik də daxil olmaqla müxtəlif vasitələrlə dünyanı idarə etmək üçün bir-biri ilə rəqabət aparan gizli cəmiyyətlər var. Bu oyun sui-qəsd nəzəriyyələrini mənimsəmək üçün hazırlanmışdır.[1] Oyun Yaradıcı Anaxronizm Cəmiyyəti və Simbionist Azadlıq Ordusu kimi real dünya təşkilatlarına bənzər qrupları ehtiva edir.[2] Onu ikidən səkkiz oyunçuya qədər oynamaq olar. Oyunçuların sayından asılı olaraq, bir oyun bir saatdan altı saata qədər davam edə bilər.
Oyunun yaranması[redaktə | mənbəni redaktə et]
1981-ci ilin sentyabrında Stiv Cekson və həmkarı Deyv Martin İlluminatus! Trilogy əsərini müzakirə etdikdə Martin bu əsər əsasında bir oyun təklif etdi. Stiv Cekson bu cür qarışıq süjetlərlə oyunun yaradılmasının çətinliyinə görə romanı oyuna uyğunlaşdırmaqdan imtina etdi. O qərara gəldi ki, " İlluminatusun arxasındakı gizli sui-qəsd ideyası haqqında bir oyun!" yaratsın. İlluminati və sui-qəsd nəzəriyyələrini tədqiq etdikdən sonra oyun ilk dəfə 1982-ci ilin iyulunda Pocket Box formatında bazara çıxdı. Oyun növbəti illərdə də təkrar tirajlanaraq həm populyarlıq qazandı, həm də eyni zamanda tənqid olundu.
Təsvir[redaktə | mənbəni redaktə et]
Oyun xüsusi kartlarla, pul çipləri ("aşağı nominallı markalanmamış əskinaslarda milyonlarla dolları" təmsil edir) və iki altı tərəfli zər ilə oynanılır. Üç növ kart var:
- İlluminati
- Qruplar
- Xüsusi kartlar
Oyunçular dünyanı ələ keçirmək üçün mübarizə aparan İlluminati cəmiyyətlərinin rolunu alırlar. Pocket Box nəşrində altı İlluminati qrupu təsvir edilmişdir: Bavariya İlluminati, Diskordiya Cəmiyyəti, UFO-lar, Ktulhu'nun qulluqçuları, Bermud üçbucağı və Sürix qnomları.[3]
Dünya SMOF, CIA, Beynəlxalq Kommunist sui-qəsdi, daha yaxşı sabah üçün şər dahilər, Kaliforniya və digər qrup kartları ilə təmsil olunur – 300-dən çox kart mövcuddur. Hər qrup və İlluminati müəyyən güc, müqavimət və gəlir dəyərlərinə malikdir. Oyun adi SJG yumoru ilə yazılmışdır. Oyun müxtəlif kartlarla zarafat şəklində çoxlu sui-qəsd nəzəriyyəsindən istifadə edir. Xüsusi kartlar gözlənilməz hadisələri və xüsusiyyətləri təsvir edir, məsələn, bir qrupun gəlirinin və ya müqavimətinin artması.
2018-ci ildə yeni populyar mədəniyyət və hadisələrə istinad edən bəzi yenilənmiş qrupları özündə əks etdirən "İkinci Nəşr" buraxıldı.[4]
Oyun növbə ilə oynanılır. Illuminati (oyunçu) əsas fəaliyyəti qrupları idarə etməkdir. Hücumların digər növləri zərərsizləşdirmək (İlluminati güc strukturundan çıxarılaraq masaya - dünyaya qayıtmaq) və məhv etməkdir (oyundan uzaqlaşdırmaq). Hücum qruplarına əlavə olaraq, oyunçular ticarət edə, ittifaqlar qura və bir çox başqa fəaliyyətlər göstərə bilərlər. Rəqibləri bir-birindən uzaqlaşdırmaq, arxadan bıçaqlamaq və əsl motivlərinizi gizlətmək kimi taktikalar bu oyunda təşviq edilir. Oyunun bir variantında oyunçulara fırıldaq etmək, masadan pul oğurlamaq və qalib gəlmək üçün lazım olan hər şeyi etməyə icazə verilir.
Hücum zamanı nəzarəti ələ keçirmək üçün hücumçu öz qruplarının birləşmiş gücü, xərclənən pul və xüsusi kartların təsiri ilə hücuma məruz qalan qrupların müqavimətini dəf etməlidir. Hücuma məruz qalan qrup digər oyunçular tərəfindən (xüsusilə nəzarət edən İlluminati tərəfindən) pul və xüsusi kartlar istifadə etməklə müdafiə oluna bilər.
Oyun bəzi dairələrdə kult statusu qazandı. Yazıçı Den Braunun "Mələklər və iblislər" romanında da bu oyun xatırlanır. oyun onlayn kompüter oyunu olaraq adlandırılır, lakin Stiv Ceksona istinadlar etməsi məhz İlluminati oyununa istinad edildiyini açıqlayır.[5]
Əlaqədar oyunlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Steve Jackson Games həmçinin Illuminati: New World Order adlı kolleksiya kart oyunu versiyasını və Illuminati: Crime Lords adlı müstəqil versiyanı da buraxdı.
SJG həmçinin iki əlaqəli oyunu buraxdı. Bunlardan biri, oyunçuların bir şəhəri ələ keçirmək üçün dəstələrə nəzarət etdiyi son İlluminati: Cinayət Lordlarıdır.Bu, oxşar qaydalar toplusuna əsaslanan ayrı bir oyundur. Digəri, orijinal Illuminati -yə (modul terminologiyası) bənzəyən Xakerdir, lakin oyunçular kompüter şəbəkələrini idarə etmək üçün mübarizə aparırlar. O, daha sərbəstdir və ilk növbədə internetdəki müxtəlif kompüter sistemlərinə girişin bağlanmasına əsaslanır. Oyunçular birbaşa bir-birinə qarşı təyin edilmir və bir neçə oyunçu sistemə girişi paylaşa bilər.
Mükafatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- İlluminati 1982-ci ilin Ən Yaxşı Elmi Fantastik Stolüstü Oyunu üçün Origins Mükafatını qazandı. [6]
- GURPS İlluminati 1992-ci ilin Ən Yaxşı Rol Oyunu Əlavəsi üçün Origins Mükafatını qazandı.
- İlluminati: Yeni Dünya Nizamı 1994-cü ilin Ən Yaxşı Kart Oyunu üçün Origins Mükafatını qazandı.
- Illuminati PBM, 1985, 1990-1994-cü illərin Ən Yaxşı Play-by-Mail Oyunu üçün Origins Award mükafatını qazandı.[7][8][9]
Rəylər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Oyunlar #36 [10]
- Asimov's Science Fiction v7 n12 (1983 12) [11]
- Jeux & Stratégie Nouvelle formula #3 [12]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Jackson, Steve. "Illuminati Designer Article". Steve Jackson Games. 2014-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-10-25.
- ↑ Sarrett, Peter. "Desert Island Games". The Game Report. 2013-05-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ "Illuminati Game Review | play board games". www.play-board-games.com (ingilis). 2023-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-31.
- ↑ "Illuminati: The Game of Conspiracy". www.sjgames.com. 2020-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-14.
- ↑ Dan Brown, Angels & Demons (paperback edition) (New York: Pocket Books, 2001), 99, 257-258.
- ↑ "The 1982 Origins Awards". The Game Manufacturers Association. 2012-12-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ Origins Award winners:
- ↑ "The 1995 Origins Awards". Game Manufacturers Association. December 16, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ↑ "Origins Award Winners (1997)". Academy of Adventure Gaming Arts & Design. 2008-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-02-17.
- ↑ "GAMES Magazine #36". February 1983.
- ↑ "Asimov's v07n12 (1983 12)".
- ↑ "Jeux & stratégie NF 3". January 1990.