İslam Mustafayev
İslam Mustafayev | |
---|---|
Mustafayev İslam İsrafil oğlu | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Biləsuvar rayonu, Azərbaycan SSR |
Vətəndaşlığı | |
Elm sahəsi | Kimya |
Elmi dərəcəsi | Kimya elmləri doktoru |
Elmi adı | Professor |
İş yeri | AMEA Radiasiya Problemləri İnstitutu |
Təhsili | Azərbaycan Dövlət Universiteti |
İslam İsrafil oğlu Mustafayev (22 noyabr 1951, Puşkin rayonu) — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvi (2014), kimya elmləri doktoru, professor.[1] AMEA Radiasiya Problemləri İnstitutunun baş direktoru.[2]
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
İslam Mustafayev 22 noyabr 1951-ci ildə Biləsuvar rayonunda anadan olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Universitetini bitirmişdir. ABŞ-da və Macarıstanda elmi ixtisasartırma və mübadilə proqramlarında iştirak etmişdir.
350 elmi əsəri, 11 kitabı çapdan çıxmışdır. 50-dən çox beynəlxalq layihənin müəllifidir. 200-dən çox elmi əsəri xaricdə çap edilmişdir.
14 müəlliflik şəhadətnaməsi və 4 patenti var. 1978-ci ildə Moskvada namizədlik, 1991-ci ildə Leninqradda doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir. 1996-cı ildə professor elmi adı almışdır. 2014-cü ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. “Tərəqqi” medalı və AMEA Rəyasət heyətinin fəxri fərmanları (2002, 2005, 2012, 2022) ilə təltif olunub.
Hazırda AMEA-nın Radiasiya Problemləri İnstitutunda Baş Direktor vəzifəsində çalışır. İnstitutun elmi Şurasının və "Nüvə kimyası" ixtisası üzrə müdafiə şurasının sədridir. 2016-cı ildən Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin "Fövqəladə hallar və həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi" kafedrasının müdiridir. 1996-cı ildən "Ruzgar" Ekoloji İctimai Birliyinin sədridir. Dünyanın 40-dan çox ölkəsində (Türkiyə, ABŞ, Fransa, Almaniya, Yaponiya, İtaliya, İspaniya, Danimarka, Belçika, Kenya, Seneqal, Pakistan və s.) 130 dəfədən çox elmi-ekoloji tədbirlərdə iştirak etmişdir. Evlidir. Böyük oğlu Kənan Politologiya üzrə fəlsəfə doktorudur, diplomatik fəaliyyətdədir. İlqar biznes sektorunda çalışır. 7 nəvəsi vardır (İslam, Məryəm, Mustafa, Banu, Azad, Suella və Səfiyyə).
Əsas elmi nailiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Neftin çıxarılması, hazırlanması, nəqli və emalı proseslərində atmosferə atılan zərərli tullantıların xüsusi miqdarı (hər 1 ton xammala hesablanmış) təyin edilmişdir.
- Metan emissiyalarının atmosferin yuxarı qatlarında fotostimullaşdırılmış fiziki-kimyəvi proseslərə və ozonun stasionar konsentrasiyasına təsiri öyrənilmişdir.
- Üzvi yanacaqların radiasiya-termiki çevrilmələrinin ümumi kinetik modeli əsasında maksimal radiasiya effektini təmin edən doza gücü və temperaturu arasında asılılığın yarımemprik formulu alınmışdır.
- Su mühitində karbohidrogenlərin radiasiya-kimyəvi parçalanması prosesinin zəncirvari rejimdə getməsini təmin edən optimal şərait müəyyən edilmiş, prosesin kinetik modeli yaradılmışdır.
- Üzvi yanacaqların radiasiya-termiki kükürdsüzləşdirilməsi prosesinin optimal şəraiti müəyyənləşdirilmiş və kinetik modeli təklif olunmuşdur.
- Ətraf mühitdə neftin deqradasiyasının qanunauyğunluqları müəyyənləşdirilmiş və bu prosesdə politsiklik aromatik karbohidrogenlərin transformasiyası müəyyənləşdirilmiş və radiasiyanın rolu qiymətləndirilmişdir.
- Neftin boru kəmərləri ilə nəqli prosesində yaranan bərk tullantıların fiziki-kimyəvi xassələrinin tədqiqi və radiasiya-kimyəvi üsulla emalı.
- Neft bitumlarının radiasiyaya davamlılığının qiymətləndirilməsi
- Azərbaycanın avtonəqliyyat sektorundan atmosferə atılan tullantıların qiymətləndirilməsi və onların azaldılması üçün nanokatalitik sistemlərin tətbiqi
Kadr hazırlığı[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Elmlər namizədlərinin sayı: 18
- Elmlər doktorlarının sayı: 1
Əsas elmi əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- The principles of Radiation-chemical Technology of refining the petroleum residues. J.Radiation Physics and chemistry, 1995, v. 46, №4-6, pp. 1313–1316
- Consecutive thermomagnetic beneficiation of Turkish lignites, Fuel 80, 2001, pp. 641–644
- Radiation-thermal desulphurization of brown coal. J.Radionalytical and Nuclear chem. v. 22, №1, (1999), pp. 177–180
- Radiation-thermal transformation of Pentodecan. "Chemistry of high energy", 1999, v.33, №5, p. 354-359.
- Environmental Security and Environmental Management: The Role of Risk Assessment, 281-286. 2006 Springer. Printed in the Netherlands.
- Gas formation regularities at the consecutive and simultaneous impact of ionizing radiations and heat on Turkish lignites. Fuel, 2011, volume 90, issue 8, p. 2555-2559.
- Радиационно-химическая очистка сточных вод от нефтяных загрязнений. Естественные и технические науки, №4, 2011. Москва, Россия. с. 96-100.
- Hydrogen and hydrogen containing gas formation at the radiation-thermal clean up of water from oil pollution. “The Black Sea: Strategy for Addressing its Energy Resource Development and Hydrogen Energy Problems”. Ed. N. Veziroglu. NATO-Science series. Springer, p. 122-126, October-2012
- Деградация Апшеронских нефтей в окружающей среде. Экология промышленного производства. 1(85), 71-74, 2014
- Воздействие ионизирующего излучения на масляные фракции тяжелых битуминозных нефтей. Химия высоких энергий, 2014, №5
- Studying Photostimulated Processes of the Formatin and Decomposition of Ozone in the VUV- Photolysis of methane in air. Russian Journal of Physical Chemistry A, 2015, vol.89,No.8,pp. 1482–1485
- Radiation Resistance of Tar Fractions of Bituminous Oil. J. Chem. and Chem. Eng. 9 (2015) 357-362
- “Transformation of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons at Degradation of Petroleum in Soil” Modern Environmental Science and Engineering, USA.Academic Star Publishing Company,2016 N11
- Impact of ionising radiation on some charachteristics of diesel fuels.Journal of Energy, Environmental&chemical engineering. USA vol2.N4,2017, 41-45
- Composition and Properties of Deposits Formed on the Internal Surface of Oil Pipelines. Journal of Applied Spectroscopy, (2018), 1-6
- Effects of Gamma Radiation on the Composition of the Hydrocarbon Mixture Hexane-hexene.Radiation Science and Technology. USA 2020, p.12-18
- Исследование пострадиационных эффектов в бензинах.Радиохимия.2021, Т.63.№3 с.296-300
Beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Nyu-York Elmlər Akademiyasının üzvü -1995
- Dayanıqlı İnkişaf üzrə Beynəlxalq Akademiyanın üzvü - 2000
- Azərbaycan Milli EA-nın müxbir üzvü- 2014
- Beynəlxalq Ekologiya və həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi Akademiyasının üzvü və Bakı filialının rəhbəri -2017
Pedaqoji fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
- İstanbul Texniki Universiteti, NATO dəvətli professor, İstanbul (1993-1994)
- University of Maryland at College Park, IREX-Fellow, USA (1998)
- Lənkəran Dövlət Universiteti, Ekologiya kafedrası, professor (1999-2000)
- Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti, Fövqəladə hallar və həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi kafedrasında professor (2009-2016) və müdir (2016-cı ildən)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Mustafayev İslam İsrafil oğlu" (az.). science.gov.az. 2017. 2021-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-04-05.
- ↑ "AMEA Radiasiya Problemləri İnstitutunun baş direktoru kollektivə təqdim olunub". 2021-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-26.