İtalyan qadın Əlcəzairdə

İtalyan qadın Əlcəzairdə
İtalyan qadın Əlcəzairdə
	it. L'italiana in Algeri
	Əlcəzair qadınları illüstrasiya
Bəstəkar	Coakkino Rossini
Librettoçu	Ancelo Anelli
Dili	italyanca
Janr	Komediya
Pərdə	2
Yaradılma tarixi	1813
İlk səhnələşdirmə	22 may 1813
Müddəti	2¾ saat
Personajlar	Personajlar: Mustafa (bas); İzabella (kontralto); Lindor (tenor); Elvira (soprano); Zülmə (mezzo-soprano); Əli (bas); Taddeo (bariton);
Premyera	22 may, 1813; San-Benedetto, Venesiya
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İtalyan qadın Əlcəzairdə (it. L'italiana in Algeri) — Coakkino Rossininin 2 pərdəli Feliçe Romaninin librettosunda opera. Komediya janrda olan bu operanın ilk premyerası 22 may 1813-cü ildə Venesiyada, San-Benedetto teatrında səhnələşdirilmişdir.

Yazılma tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əvvəlcə operanın librettosuna bəstəkar Luici Moska tərəfindən opera bəstələnmişdir. Onun premyerası Milan teatrı La Skalada 16 avqust 1808-ci ildə səhnələşdirilmişdir. Rossini yeni əsəri üçün həmin librettonu götürərək bəstəkar Getano Rossi ilə bir qədər dəyişdirirlər. Bu opera həm də bir il sonra yazılmış olduğu "Türk İtaliyada" operası ilə analoq təşkil edir.

Personajlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Personajlar	Səs tembrləri	Premyera 22 may 1813
Mustafa	bas	Filippo Qalli
İzabella	kontralto	Marietta Markolini
Lindor	tenor	Serafino Centilli
Elvira	soprano	Lutqard Anibaldi
Zulmə	mezzo-soprano	Annunsiata Berni Çelli
Əli	bas	Cüzeppe Spirito
Taddeo	Bariton	Paolo Roziç

Orkestr tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]

2 fleyta (ikinci pikolo) *2 qaboy, *2 klarnet, *1 faqot
2 korno *2 trompet
bas davul
Simli alətlər
piano, (Violonçel və kontrabas]

I Pərdə[redaktə | mənbəni redaktə et]

zaman: XVIII əsr
məkan: Əlcəzair

Bəy sarayının zalı. Bəyin arvadı Elvira qulu Zulməyə Musatafanın onu daha sevməməsindən şikayət edir. İçəri daxil olan bəy bərk acıqlıdır. Elvira məzluma çevrilir. Mustafa Elviranı onun qulluğunda olan bir italyan köləyə — Lindora ərə vermək istəyir, lakin Lindor hələdə İialiyadakı sevgilisi İzabellanı sevdiyi üçün Mustafanın təklifindən çəkinir.

Lindorun Elvira ile evlənmək istəməediyini anlayan Mustafa Lindora Elvira ilə evlənməyə razılıq verərsə onu əsirlikdən azad edəcəyini və onu Elvira ilə birlikdə bir gəmi ile Venesiyaya geri göndərəcəyini vəd eder. Lindor isə İtaliyada Elviraya uyğun bir kişi ilə evləndirə biləcəyini düşünərək razılıq verir.

İzabella isə onu atmış Lindorun sorağı ilə səyahət zamanı fırtınada əlcəzairli dəbiz qulldurlarının basqınına məruz qalır və əsir düşür. Dəniz quldurlarının kapitanı Əli İzabellanı görüncə Mustafa bəyin çox xoşuna gələcəyini düşünür. İzabellaya aşiq olan həm də yol yoldaşı olan qoca Taddeo onu Lindora qısqansa da yad əllərdə olduqları üçün özünü İzabellanın əmisi kimi qələmə verməyə məcbur qalır. Mustafanın sarayına gətirilən İzabella bəyin ona qarşı ehtirasını dərhal his edir. Bundan istifadə etməyə çalışan İzabella Mustafanın sarayında təsadüfən rastlaşdığı Lindoru özünə qul istəyir. Ehtirasdan ağlı başından çıxmış Mustafa buna razılıq verir. Lindor da buna dinməz razı olur.

II Pərdə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sarayda hamı Mustafa bəyin ehtiras dolu sevgisindən danışır. Lindor isə İzabella üçün nəğmə oxuyur. İzabellanı müşayət edən Taddeo çaş-başdır. O, Mustafanın İzabellanın ürəyinə yol tapmaq üçün ona yardım etməsi üçün xahişinə bilmir necə cavab versin. İzabella həməşəki kimi keçmiş sevgilisi Lindora sadiqdir. Lindor və Taddeo Mustafaya kələk gələrək saraydan qaçmaq yollarını axtarırlar. Lindor və Taddeo Mustafanırırlar ki, İzabella ona olan eşqi naminə ona "pappataçı" ləqəbini vermişdir. Bu ləqəbi İtaliyada qadınları hərəkətlərinə görə məzəmmət etməyən kişilərə verilir. Onların əsas vəzifələri, yeyib, içib, yatmaq və susmaqdan ibarətdir. Bu ləqəbdən fərəxlənən Mustafa qaçış planından tam xəbərsizdir. Məclisin qızğın çağında İzabella, Lindor və Taddeo məclisə xüsusi dəvət edilmiş italyan kölələri ilə qaçmağa nail olurlar. Mustafa xəbər tutanda iş işdən keçmiş olur və o, arvadı Elvira ilə barışmağa məcbur qalır.