Şıxarx
Şıxarx (keçmiş Marağa, Marağaşen, Marquşavan[1]) — Azərbaycan Respublikasının Tərtər rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Qəsəbənin adı 29 dekabr 1992-ci ilə qədər Leninavan olmuşdur[2].
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
1828-ci ildə Rusiya Şimali Azərbaycanı işğal etdikdən sonra 200 erməni ailəsi Marağa əyalətindən Qarabağa köçürüldü. Onlar məskunlaşdıqları ərazini Marağa adlandırdılar. Sonralar kəndin adı erməniləşdirilərək Marağaşen olmuşdur. 1954-cü ildə kənd Vladimir İliç Leninin şərəfinə Leninavan kimi rəsmiləşdirilmişdir. 1978-ci ildə həmin ailələrin Marağadan köçüb gəlməsinin 150-ci illiyi ilə əlaqədar kənd ərazisində abidə ucaldılmışdır. Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü başlandıqdan sonra ermənilərin Qarabağa gəlmə olduqlarının izini itirmək məqsədi ilə həmin abidədəki yazıların üstünü daşla hörmüşlər. 1992-ci ildə kəndə ərazidəki Şıxarxının adı verildi. Arxın adı isə şıxlar nəsli ilə bağlıdır.[3]
1990-cı illər[redaktə | əsas redaktə]
1992-ci il aprel ayının 10-da Tərtər batalyonu Qarabağ müharibəsi tarixinə «Marquşavan əməliyyatı» adı ilə daxil olan döyüşə başlamışdır. İki gün davam edən döyüşdə hərbiçilərə rayonun polis şöbəsinin əməkdaşları və mülki vətəndaşları da kömək etmişdir.[4]
Bu əməliyyat nətiçəsində Tərtər batalyonu Marquşavan kəndini alsada qüvvələrin qeyri-bərabərliyi və hərbi texnikanın olmaması üzündən alınmış kəndi saxlamaq mümkün olmamış və 7 hərbiçi, 4 polis əməkdaşı, 6 mülki vətəndaş qurban verərək geri çəkilməli olmuşdur.
Hal-hazırda Şıxarx qəsəbəsi döyüş bölgəsinə yaxın məsafədə yerləşdiyinə görə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarəti altındadır.
Coğrafiyası və iqlimi[redaktə | əsas redaktə]
Tərtərçayın sahilində, Qarabağ düzündədir.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsinin 1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumatına əsasən Şıxarx qəsəbəsində əhali yaşamır.[5]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Ziyəddin Sultanov (25.08.2010). "Tərtər: cəbhə xətti yaxın olsa da..." (azərbaycanca). Xalq qəzeti. http://www.xalqqazeti.com/az/news/social/4483. İstifadə tarixi: 21 aprel 2016.
- ↑ "Azərbaycan Respublikasının bəzi yaşayış məntəqələrinin tarixi adlarının bərpası və dəqiqləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı qərarı" (az). e-qanun.az. e-qanun.az. http://e-qanun.az/files/framework/data/7/f_7976.htm. İstifadə tarixi: 2014-10-11.
- ↑ Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti, II cilddə. Bakı-2007. II cild, səh.216.
- ↑ Elman Cəfərli (23.01.2015). "“1991-ci ildə Bakı hərbi hissələrə hücum edərək silahları, texnikanı götürən biz idik”". Karabakhinfo.com. http://karabakhinfo.com/24402. İstifadə tarixi: 21 aprel 2016.
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: 2.5. 2012-ci ilin əvvəlinə iqtisadi və inzibati rayonlar, eləcə də şəhər yaşayış məntəqələri üzrə əhalinin cins bölgüsündə sayı (min nəfər)
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
| Tərtər rayonunun yaşayış məntəqələri | ||
|---|---|---|
| Şəhərlər | Tərtər • Ağdərə |
 |
| Qəsəbələr | Şıxarx | |
| Kəndlər | Ağabəyyalı • Aşağı Oratağ • Azad Qaraqoyunlu • Bala Kəngərli • Bayandur • Bayandurlu • Bəyimsarov • Bildirçinli • Borsunlu • Buruc • Canyataq • Cəmilli • Çardaqlı • Çaylı • Çiləbürt • Dəmirçilər • Dəmirli • Düyərli • Dostagir • Evoğlu • Ələsgərli • Əskipara • Güləbatlı • Gülyataq • Hacallı • Hacıqərvənd • Həsənqaya • Hüsənli • Xoruzlu • İlxıçılar • İrəvanlı • İsmayılbəyli • Kəbirli • Kəngərli • Kiçik Qarabəy • Köçərli • Köyarx • Kövdadıq • Madagiz • Maralyansarov • Miqrelalay • Qapanlı • Qaraağacı • Qaradağlı • Qasapet • Qaynaq • Qazyan • Qırmızı-Saqqallar • Qızıloba • Lüləsaz • Mamırlı • Meqrelalay • Poladlı • Rəcəbli • Sarıcalı • Sarov • Seydimli • Seysulan • Səhləbad • Soyulan • Talış • Təzəkənd • Tonaşen • Umudlu • Ulu Qarabəy • Yarımca • Yenikənd • Zolkəran | |
