50°38′ şm. e. 22°58′ ş. u.HGYO

Şebjeşin sinaqoqu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Şebjeşin sinaqoqu
Xəritə
50°38′ şm. e. 22°58′ ş. u.HGYO
Ölkə
Yerləşir Şebjeşin[d]
Tikilmə tarixi XVII əsr
Vəziyyəti mədəniyyət evi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şebjeşin sinaqoqu (pol. Synagoga w Szczebrzeszynie) – Polşanın Şebjeşin şəhərində yerləşən keçmiş sinaqoq. Hazırda mədəniyyət evi kimi fəaliyyət göstərir.[1]

Şebjeşində sinaqoqun tikilməsi haqqında ən qədim yazılı məlumat 1584-cü ilə aiddir. Şebjeşin sinaqoqu isə XVII əsrdə həmin sinaqoqun yerində tikilmişdir. Sinaqoq 1648-ci ildə kazaklar tərəfindən dağıdıldıqdan[2] sonra Yan Zamoyskinin göstərişi ilə 1659-cu ildə bərpa olunmuşdur. 1853, 1885 və 1896-cı illərdə sinaqoqda təmir işləri aparılmışdır. 1905-ci ildə baş verən Şebjeşin yanğını zamanı sinaqoqa ciddi ziyan dəymişdir. 1906-cı ildə sinaqoqda həyata keçirilən bərpa işlərində ancaq yəhudilər iştirak etmişdir.[1]

İkinci Dünya müharibəsi zamanı almanlar Polşanı işğal etmiş və 15 noyabr 1940-cı ildə bu sinaqoqu yandırmışdırlar. 1946-cı ildə sinaqoqun tavanı çökmüşdür.[2] 1958-ci ildə sinaqoq sökülmüş və 1965-ci ilə qədər yenidən tikilməyə başlamışdır. 1991-ci ildə sinaqoq binasına xatirə lövhəsi yerləşdirilmişdir. 2010-cu ildə sinaqoqda restavrasiya işləri aparılmışdır.[1]

Xüsusiyyətlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şebjeşin sinaqoqu gec intibah üslubundadır. Tikintisində daş və kərpicdən istifadə olunmuşdur. Orijinal tikilidən ancaq mərkəzi zal salamat qalmışdır.[1]

Populyar mədəniyyətdə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2023-cü ildə Polşada buraxılmış poçt markalarından birində Şebjeşin sinaqoqu təsvir olunmuşdur. Bu, Şebjeşin şəhəri haqqında buraxılmış ilk poçt markası olmuşdur.[3]

  1. 1 2 3 4 "Szczebrzeszyn – synagoga". NN Theatre (polyakca). 13 yanvar 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 yanvar 2024.
  2. 1 2 "Synagoga (ul. Sadowa 2)". Virtual Shtetl (polyakca). 21 dekabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 yanvar 2024.
  3. "Synagoga ze Szczebrzeszyna na znaczku pocztowym". Şebjeşin şəhərinin rəsmi saytı (polyakca). 31 oktyabr 2023. 2024-01-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 yanvar 2024.