Abdulhaluk Mehmet Çay
 | Bu, tənha məqalədir, çünki hansısa məqalədən bu məqaləyə verilmiş keçid yoxdur. |
| Abdulhaluk Mehmet Çay | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 23 dekabr 1945 (79 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, universitet müəllimi[d] |
Abdulhaluk Mehmet Çay (23 dekabr 1945, İskilip, Çorum ili) — Türkiyə alimi, akademik, tarixçi, dövlət və siyasət adamı.
Türk Dövlət və Cəmiyyətlərinin Dostluq, Qardaşlıq və Əməkdaşlıq Qurultayını 11 dəfə təşkil edibdir. Bu səbəbdən 2008-ci ildə ona Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən "üstün xidmət" mükafatı təqdim edilib.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Abdulhaluk Mehmet Çay ilk və orta məktəbi İskilipdə, liseyi Amasyada tamamlamışdır. 1970-ci ildə İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsinin tarix bölümünü bitirmişdir.
Tarix müəllimi kimi pedaqoji fəaliyyətə başlayan Abdulhaluk Mehmet Çay müxtəlif lisey, institut və universitetlərdə müəllim işləmiş, rəhbər vəzifələr tutmuşdur.
Siyasi fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]1963-cü ildən bu yana, Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının hər addımında fəal iştirak etmişdir. Partiyanın təməl ideologiyasının nəzəriyyəçilərindən biri olaraq qəbul edilir.
24 dekabr 1995-ci il parlament seçkilərində, MHP-dən Qaziantep millət vəkili namizədi oldu. Ancaq partiya növbəti mərhələyə keçə bilmədiyi üçün seçilə bilmədi.
28 aprel 1999-cu ildə parlament seçkilərində Çorum millət vəkili olaraq Türkiyə Böyük Millət Məclisinə seçildi və Bülent Ecevitın qurduğu 57-ci hökumətdə Türk Respublikaları və Qohum Birlikləri ilə Koordinasiyadan Məsul Dövlət Naziri vəzifəsinə gətirildi. Bu vəzifə onun MHPdə son vəzifəsi olmuşdur. Partiya Ümumi Başçısı Dövlət Bağçalı ilə yaşadığı anlaşılmazlıq nəticəsində istefa verməsi gözlənilmiş, ancaq özü istefa verməyində nazirlikdən uzaqlaşdırılmışdır.
2002-ci ilin noyabr ayında keçirilən parlament seçkilərində Doğru Yol Partiyasının Qaziantep ilindən namizədi olmuş, lakin partiya seçki həddini keçə bilmədiyi üçün seçilə bilməmişdir.
2007-ci ilin iyul ayında keçirilən parlament seçkilərində BBP-dən millət vəkili namizədi olmuş ancaq partiyanın müstəqil olaraq seçkiyə getmə qərarını alması nəticəsində namizədlikdən çəkilmişdir və BBPdən istefa vermişdir. Televiziya proqramlarında siyasətdən çəkildiyini bəyan etmişdir.
Türk Dünyası İşləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çay, Türk Dövlət və Birlikləri Dostluq, Qardaşlıq və Əməkdaşlıq Vəqfi Baş Katibliyini icra etdi. Türkeşin ölümüylə İdarə heyəti Başçılığına gətirildi. Bu vəqf tərəfindən təşkil edilən, ilki Antalyada 1992 ilində təşkil edilən Türk Xalqları və Qohum Birlikləri Dostluq və Əməkdaşlıq Qurultayının təşkilatçısı və tətbiq edicisi olmuşdur.
Türkeşin təşəbbüsçüsü olduğu qurultay 2001-ci ilə qədər fasiləsiz həyata keçirilmişdir. 30-dan çox Türk Birliyinin yerli paltarlarıyla bir araya gəldiyi, novruz atəşi yandırılıb, örsdə aşırt döyülən, nəticə bəyanatlarında Türk Dünyasını maraqlandıran əhəmiyyətli qərarlar alınan qurultay 2001-dən sonra təşkil edilmədi. Deyilənə görə qurultaya gərəkli maraq və dəstəyi MHPdən görə bilməyən Çay partiyasıyla anlaşılmazlığa düşmüşdür. Bu anlaşılmazlıq onun nazirlikdən uzaqlaşdırılmasına gətirib çıxarmışdır.
Beş il boyunca keçirilə bilməyən Qurultay, AKP hökumətinin dəstək verməsiylə 18 sentyabr 2006 tarixində onuncu dəfə çağırıla bilmişdir. Çay, Qurultay üçün bütün hökumətləri partiya ayırımı etmədən Qurultaylara sahib çıxmağa dəvət etmişdir. Bütün qurultaylarda Alparslan Türkeşin adı yad edilmişdir. Bakıda təşkil edilən 11-ci Türk Qurultayında Baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğanda Türkeşin ismini xatırlayaraq yad etmişdir.