Adam Delimxanov

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Adam Delimxanov
rus. Адам Делимханов
Doğum tarixi 25 sentyabr 1969(1969-09-25) (54 yaş)
Təhsili
Fəaliyyəti dövlət xadimi, siyasətçi
Partiyası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adam Delimxanov (25 sentyabr 1969) — Rusiya dövlət xadimi, Çeçenistan Respublikası Baş nazirinin müavini (2006–2007). V, VI və VII çağırış Rusiya Dövlət Dumasının deputatı, Vahid Rusiya Partiyasının üzvü, VII çağırış Dövlət Dumasında Dövlət Dumasının Təhlükəsizlik və Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə Komitəsinin üzvü[1]. İçkeriya səhra komandiri Salman Raduevin şəxsi sürücüsü olmuşdur[2][3][4][5][6][7][8][9][10]. 2009-cu ildə Çeçenistan Respublikasının başçısı Ramzan Kadırov Delimxanovu "onu əvəz edə biləcək adam" adlandırmışdır[11]. Rusiyadakı hüquq müdafiəçiləri və jurnalistlər dəfələrlə Delimxanovu ciddi insan hüquqları pozuntularında ittiham etmişlər[12]. ⚡

Ukrayna ordusu 14 iyun 2023-cü ildə Zaporojyedə "kadırovçu"ların avtomobil karvanına raket zərbələri endirib. Nəticədə "Axmat" xüsusi təyinatlılarından xeyli ölü və yaralı var. Onların arasında A.Delimxanov da olub. Bəziləri onun öldüyünü, bəziləri isə sadəcə yaralı olduğunu bildirir.

Bioqrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adam Delimxanov 25 sentyabr 1969-cu ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Noji-Yurt rayonu Benoy kəndində anadan olmuşdur. Çeçeistan Respublikasının Prezidenti Ramzan Kadırovun qohumudur[13] (bəzi mətbuat orqanlarında ögey qardaşı olaraq bildirilir).

1987–1989-cu illərdə Delimxanov Sovet ordusunda xidmət edir. 1990-cı ilin martından iyul ayına qədər "Argunskoye" təmir-texniki müəssisəsində 3-cü dərəcəli mexanik, sonra 1991-ci ilə qədər "Teşam" müəssisəsinin təchizatçısı kimi çalışmışdır. 1994-cü ildə Çeçenistan Dövlət Universitetini bitirir. 1990-cı illərin ikinci yarısında Delimxanov Çeçen səhra komandiri Salman Raduevin sürücüsü olur. 1999-cu ildə İkinci Çeçenistan müharibəsinin başlaması ilə Adam Delimxanov özünü federal qüvvələrin tərəfinə keçən Çeçenlər arasında görür. 2000-ci ilin martından 2003-cü ilin avqustuna qədər daxili işlər orqanlarında təcrübəçi, sonra işçi, daha sonra Çeçenistan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi yanında ayrı bir polis dəstəsinin qərargahının təhlili və planlaşdırılması üzrə müfəttiş olaraq çalışır. 2000-ci ildən Rusiya Federasiyasının hüquq-mühafizə orqanlarında çalışır. 2001-ci ilin dekabrında Delimxanovun həyatına qəsd edilir. 2003-cü ilin avqust-sentyabr aylarında Qudermes Şəhər Daxili İşlər bölməsində təhlükəsizlik şöbəsinin milis batalyonunun komandiri olur. 2003–2006-cı illərdə Çeçenistan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi yanında neft və qaz qurğularının mühafizəsi üzrə idarənin Təhlükəsizlik Müdirliyinin alay komandiri kimi fəaliyyət gödtərir.

18 iyul 2006-cı ildən Çeçenistan Respublikası Baş nazirinin müavini. "Novaya qazeta" qəzetində qeyd yayılmanan nəşirlərin birində, 2007-ci ilin may ayında yüzə yaxın silahlının valideynləri Çeçenistan Daxili İşlər Nazirliyinə çağırıldıqda, Çeçenistan Baş nazirinin müavini Adam Delimxanov meşəyə girənlərin bağışlanmayacağını söyləyir və buinları bildirir: "Onların başlarını kəsəcəklər"[14].

2007-ci ilin sentyabrında Delimxanov özünü "İçkeriya prezidenti" adlandıran Dokka Umarovun tutulacağını və məhkəməyə veriləcəyini, ya da məhv ediləcəyini bildirir. 2 dekabr 2007-ci il seçkilərində Delimxanov Dövlət Dumasına deputat seçilir. Dumada Federasiya İşləri və Regional Siyasət Komitəsinin sədr müavini vəzifəsini tutur.

2008-ci ildə Moskvanın mərkəzində keçmiş Dövlət Dumasının deputatı Ruslan Yamadayevin öldürülməsindən sonra qardaşı İsa Yamadayev "Moskovski Komsomoles" qəzetinə verdiyi müsahibəsində Delimxanovu cinayəti birbaşa təşkil etməkdə günahlandırır və Çeçenistanda Delimxanov "Cəllad" ləqəbi ilə tanındığını bildirir. Səbəb isə onun edam və qaçırmalardan məsul olması ilə əlaqələndirir[15]. 3 dekabr 2013-cü ildə, Dövlət Dumasında Delimxanov Vahid Rusiya partiyasından olan millət vəkili Aleksey Juravlevlə şifahi qarşıdurmaya girir. Bu zaman dava düşür, Juravlev və onun qonağı da yaralanır. Şahidlərin sözlərinə görə, dava zamanı Delimxanov qızıl tapançasını çıxarmışdır. Dövlət Dumasının sədri Sergey Narışkin hər iki deputatın davranışını kəskin tənqid edir. Daha sonra Delimxanov və Juravlev barışıq elan edir[16][17].

2014-cü ilin iyul ayında ABŞ Maliyyə Nazirliyi Delimxanova qarşı sanksiyalar tətbiq edir. ABŞ-dakı aktivlərin dondurulmasını və bu ölkə vətəndaşları ilə ticarət əməliyyatlarının qadağan edilməsini təmin edilir. Maliyyə Nazirliyi hesab edir ki, Adam Delimxanov "Qardaşlar dairəsi" transmilli cinayətkar qrupunun Qafur Rəhimovun "əsas üzvünün adından və ya maraqlarından çıxış edir"[18].

2019-cu ilin mart ayında ABŞ Konqresinin Xarici Əlaqələr Komitəsi Boris Nemtsovun qətlinə görə sanksiyalarla bağlı qərar layihəsini təsdiqləyir. Konqresmen Tom Malinovski Çeçenistan liderinin maliyyə fəaliyyətinin araşdırılmasının təşəbbüskarı olur. Delimxanov respublika başçısı Kadırovla birlikdə ərəb ölkələrində məhdudlaşdırıcı tədbirlərin tətbiq edilməsi və aktivlərin yoxlanılması planlaşdırılan bu sanksiyalar paketində müttəhimdir[19].

Qanunverici fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

2007-ci ildən 2019-cu ilə qədər, V, VI və VII çağırış Dövlət Dumasının deputatı olduğu müddətdə, 20 qanunvericilik təşəbbüsünün və federal qanun layihələrində dəyişikliklərin müəllifi olmuşdur.

Sərvəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Finans" jurnalının 2011-ci ilin əvvəlində tərtib etdiyi 500 rusiyalı milyarderin reytinqində Adam Delimxanov 314-cü yeri tutur. Onun kapitalı 300 milyon dollar və ya 9,1 milyard rubl olaraq qiymətləndirilir[20]. 2011-ci ilin rəsmi məlumatlarına görə, Delimxanov 1,9 milyon rubl, həyat yoldaşı isə 187 min rubl gəlir əldə etmişdir[21].

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Делимханов Адам Султанович" (rus). Государственная Дума. 2022-05-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-08-03.
  2. ↑ Кавказский Узел. "Делимханов Адам Султанович". Кавказский Узел. 2022-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  3. ↑ "Делимханов, Адам Султанович". ТАСС. 2022-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  4. ↑ "Стыд кадыровца". RFE/RL (rus). 2021-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  5. ↑ "Как зарабатывают Рамзан Кадыров и Адам Делимханов". Проект. (rus). 2020-07-14. 2022-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  6. ↑ "Кадыров в девяти главах: что нового о лидере Чечни узнали авторы доклада". РБК (rus). 2022-05-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  7. ↑ "Шпионить, доносить, наказывать". Новая газета - Novayagazeta.ru (rus). 2022-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  8. ↑ "Кто такой Адам Делимханов, фигурирующий в показаниях Атаханова по делу Батукаева?". Reporter.kg (rus). 2019-11-22. 2021-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  9. ↑ "Делимханов Адам Султанович, Биография". ladno.ru. 2022-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  10. ↑ "Особенности чеченского бизнеса. Что нужно знать про расследование «Проекта» о связанных с руководством Чечни активах – МБХ медиа". МБХ медиа — новости, тексты, видео (rus). 2020-07-14. 2021-01-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-12.
  11. ↑ Кавказ — стратегический рубеж России Arxivləşdirilib 2009-09-27 at the Wayback Machine "Беседа" Р. Кадырова и главного редактора газеты "Завтра (газета)" Александра Проханова, 23 сентября 2009.
  12. ↑ "США могут заняться поисками активов Рамзана Кадырова в арабских странах". 2019-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  13. ↑ Чем известен Адам Делимханов Arxivləşdirilib 2009-04-08 at the Wayback Machine Коммерсантъ 6 апреля 2009.
  14. ↑ "Чечня: война поколений, "Новая Газета"". 2022-04-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  15. ↑ "Новости NEWSru.com :: Фото депутата Делимханова украсило собой сайт Интерпола: как опасного преступника его ищут по всему миру, но не в РФ". 2022-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  16. ↑ "Депутаты Делимханов и Журавлев объявили о примирении после драки — Газета. Ru | Общество". 2013-12-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  17. ↑ "Грани. Ру: В Думе подрались единоросы Делимханов и Журавлев | Политика / Россия / Парламент / Госдума". 2013-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  18. ↑ "Минфин США вписал депутата Госдумы в организованную преступность". 2022-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  19. ↑ "Соединенные штаты заинтересовались активами Рамзана Кадырова в арабских странах". 2021-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
  20. ↑ "Рейтинг российских миллиардеров 2011. Журнал «Финанс.» № 5 (384) 14-20.02.2011". 2012-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-23.
  21. ↑ "Делимханов Адам Султанович". Государственная дума Российской Федерации. 2012-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-12-13.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Delimxanov&oldid=7077484"