Amerika aqavası
Amerika aqavası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: ???: Amerika aqavası |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Sinonim
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Agave altissima Zumagl.
- Agave americana subsp. americana
- Agave americana var. americana
- Agave americana var. marginata Trel.
- Agave americana var. mediopicta Trel.
- Agave americana var. picta (Salm-Dyck) A.Terracc.
- Agave americana f. picta (Salm-Dyck) Voss
- Agave americana var. striata Trel.
- Agave americana var. subtilis (Trel.) Valenz.-Zap. & Nabhan
- Agave americana var. theometel (Zuccagni) A.Terracc.
- Agave americana var. variegata Hook.
- Agave americana f. virginica Voss
- Agave communis Gaterau
- Agave complicata Trel. ex Ochot.
- Agave cordillerensis Lodé & Pino
- Agave felina Trel.
- Agave fuerstenbergii Jacobi
- Agave gracilispina (Rol.-Goss.) Engelm. ex Trel.
- Agave ingens A.Berger
- Agave melliflua Trel.
- Agave milleri Haw.
- Agave ornata Jacobi
- Agave picta Salm-Dyck
- Agave ramosa Moench
- Agave rasconensis Trel.
- Agave salmiana var. gracilispina Rol.-Goss.
- Agave spectabilis Salisb.
- Agave subtilis Trel.
- Agave subzonata Trel.
- Agave theometel Zuccagni
- Agave variegata Steud. [Invalid]
- Agave virginica Mill.
- Agave zonata Trel.
- Aloe americana (L.) Crantz[3]
Təbii yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Təbii halda Meksikada yayılan çoxillik bitkidir.
Botaniki təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şirəli, qalın yarpaqları bitkinin kök boğazından çıxaraq, sıx yarpaq yığımı əmələ gətirir. Yarpaqları boz-yaşıl rənglı, 2 m uzunluğunda, 20-25 sm enində olub, xətvari-neştərvaridir, uc hissəsi 3 sm. uzunluğunda hər iki tərəfi tikanlıdır. Yaşadığı dövrdə bir dəfə çiçək açır, çıçəkləmə qurtardıqdan sonra çoxlu kök pöhrələri əmələ gətirir və əsas bitki məhv olur. 20-25, bəzən isə 30-35 ildən sonra çiçək açır. Yarpaq yığımının mərkəzindən uzunluğu 10-12 m-ə qədər olan çiçək zoğu qalxır. Çiçək zoğunun ucunda 1 m uzunluğunda çoxlu sarımtıl zəngvari çiçəklər əmələ gəlir. Çiçəkləmə 8 aya qədər davam edir. Abşeron şəraitində yığılan aqava toxumları cücərmə qabiliyyətinə malik deyil, kök pöhrələri vasitəsi ilə asanlıqla çoxaldılır. Adətən toxumlar gövdənin altında cücərir.
Ekologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Quraqlığa, küləyə işığa davamlı, qumlu, şoran torpaqlarda yaxşı bitir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bakıda, Sumqayıtda, Ələtdə, Qobustanda və digər rayonlarda yaşıllaşdırmada rast gəlinir.
İstifadəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Yaşıllaşdırmada, tək əkinlərdə istifadə edilir. Bir çox ölkələrdə yarpaqlarından kəndir istehsalında, gəmilərin hazırlanmasında istifadə edilir.
Məlumat mənbələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
- ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 323.
- ↑ Illustrated Handbook of Succulent Plants: Monocotyledons. / red. U. Eggli, R. Nyffeler 2 2020. S. 45–48. ISBN 978-3-662-56486-8 doi:10.1007/978-3-662-56486-8
- ↑ Amerika aqavası:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)