Alfred Jarri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Alfred Jarri
Doğum tarixi 8 sentyabr 1873(1873-09-08)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1 noyabr 1907(1907-11-01)[3][4][…] (34 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi vərəm
Dəfn yeri
  • Banyo qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı
Təhsili
  • IV Henri Liseyi[d]
Fəaliyyəti dramaturq, şair, roman yazıçısı, yazıçı, rəssam-qravüraçı[d], tənqidçi, vizual incəsənət rəssamı
Əsərlərinin dili fransız dili
İmza
Vikimənbənin loqosu Alfred Jarri Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Alfred Jarri (fr. Alfred Jarry, 8 sentyabr 1873[1][2][…], Laval[5]1 noyabr 1907[3][4][…], Paris[6]) — fransız yazıçı, romançı, dramaturq, absurdizmin əsas sələfi , patafizika terminin yaradıcısı.

Həyat və yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

A.Jarri. Ubünün otantik portreti, 1896

Bretanda tacir ailəsində anadan olmuşdur. 1879-cu ildə valideynlər ayrılarkən, uşaqlar anası ilə qaldı. Rennde təhsil aldı, sonra Parisdə IV Henri liseyində (müəllimlər arasında — Anri Berqson , sinif yoldaşları arasında — gələcək şair Leon-Pol-Farq və gələcək filoloq — Alber Tibode var idi). Ekol Normal məktəbində imtahanlar uğursuz keçdi,daha sonra Sorbonnada eyni nəticə aldı, heç bir zaman ali təhsil almadı.

Merkur de Frans metropoliten nəşriyyat evinə daxil olaraq Marsel ŞvobRemi de Qurmon ilə tanış olub, davamlı olaraq nüfuzlu yazar Raşildin evini ziyarət etmişdir. 1894-cü ildə burada "Kral Ubü" adlı kukla dramı ilk dəfə olaraq oxundu. 1896-cı ildə rejissor Orelyen Lünye-Po dramı səhnələşdirdikdən sonra mübahisə yaşanmışdır. Jarri Kolridjin və Stivensonun tərcümə etmişdir, K. D. Qrabbenin «Zarafat, satira, ironiya» komediyasını bərpa etmişdir.

Tanınma[redaktə | mənbəni redaktə et]

Feliks Valloton əsəri, 1901

Jarrinin yaradıcılığı Apollinersürealistlər yenidən bərpa etmişdilər. 1926-cı ildə Antonen Arto Vitrak RojeAron Rober ilə birgə «Alfred Jarri teatrı» əsasını qoymuşdular. Laval şəhərində Osip Tsadkinin əsəri olan Jarriyə heykəl ucadılmışdır.

Əsas əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Minutes de sable mémorial (1894, şeir)
  • Ubu Roi (1894, nəş. 1896)
  • Les Jours et les Nuits (1897, roman)
  • Ubu enchaîné (1900)
  • Le Surmâle (1902, roman)
  • Ubu sur la Butte (1906)
  • Gestes et opinions du docteur Faustroll, pataphysicien (nəş.1911)

Rus dilində nəşrlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • [Стихотворения. Драма. Проза] // Бретон А. Антология чёрного юмора. М.: Carte Blanche, 1999. С. 289—307.
  • [Стихи] // Семь веков французской поэзии в русских переводах. СПб.: Евразия, 1999. С. 519.
  • [Стихи] // Вадим Козовой. Французская поэзия: Антология. М.: Дом интеллектуальной книги, 2001. С. 153—155.
  • Убю король и другие произведения. М.: Б. С. Г.-Пресс, 2002.
  • Любовь преходящая. Любовь абсолютная. М.: Астрель, 2010. 224 с. ISBN 978-5-17-064471-1, ISBN 978-5-271-26441-2

Film[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 1997 - Papaşa Ubyü / Père Ubu (rej. Xynrix Zabl / Heinrich Sabl)

Yazıçı haqqında ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Arnaud N. Alfred Jarry, d’Ubu roi au Docteur Faustroll. Paris: La Table Ronde, 1974
  • Beaumont K. Alfred Jarry: a critical and biographical study. New York: St. Martin’s Press, 1984
  • Béhar H. La dramaturgie d’Alfred Jarry. Paris: Champion, 2003.
  • David S.-C. Alfred Jarry, le secret des origines. Paris: PUF, 2003
  • Besnier P. Alfred Jarry. Paris: Fayard, 2005
  • Fell J. Alfred Jarry: an imagination in revolt. Madison: Fairleigh Dickinson University Press, 2005
  • Рашильд. Альфред Жарри, или Сверхмужчина изящной словесности// Французский символизм. Драматургия и театр. СПб: Гуманитарная академия; Гиперион, 2000, с.229—231
  • Делёз Ж. Один неведомый предшественник Хайдеггера: Альфред Жарри// Он же. Критика и клиника. СПб: Machina, 2002, с.125-136
  • Таганов А. Н. Буффонное слово в творчестве Альфреда Жарри (Оперетта-буфф «Леда») // Художественное слово в пространстве культуры. Функции и трансформации. Иваново: ИвГУ, 2006. С. 85-92.
  • Таганов А. Н. Жанр альманаха в творчестве Альфреда Жарри // Малые жанры: Теория и история: Сб. науч. тр. Иваново: Иван. гос. ун-т, 2006.
  • Хьюгилл Э. ’Патафизика: Бесполезный путеводитель / Пер. с англ. В. Садовского; общ. ред. С. Дубина. М.: Гилея, 2017. С. 321–376.==

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 Alfred Jarry // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
  2. 2,0 2,1 Alfred Jarry // BD Gest' (fr.).
  3. 3,0 3,1 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  4. 4,0 4,1 Alfred Jarry // Encyclopædia Britannica (ing.).
  5. 5,0 5,1 Жарри Альфред // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  6. 6,0 6,1 RKDartists (nid.).
  7. 7,0 7,1 Museum of Modern Art online collection (ing.).

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]