Amül qiyamı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Amül qiyamı
İran İslam İnqilabı
Amüldə güllə dəlikləri ilə dolu bina
Amüldə güllə dəlikləri ilə dolu bina
Tarix 25 yanvar 1982
Yeri Amül şəhristanı, İran
Nəticəsi İran hökumətinin qələbəsi
Münaqişə tərəfləri

İran

İran Kommunistləri İttifaqı

Komandan(lar)

Nəsir Şabani[1]

Kak İsmayıl Şablon:Executed

Tərəflərin qüvvəsi

naməlum

~100

İtkilər

40–200 nəfər əlak olmuşdur

40–100 nəfər əlak olmuşdur

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Amül qiyamımaoçu İran Kommunistləri İttifaqı (Sərbədaran) təşkilatı tərəfindən İran hökumətinə qarşı silahlı üsyan.

Zəmin[redaktə | mənbəni redaktə et]

İran Kommunistləri İttifaqı (Sərbədaran) və ya qısaca İKİ(S) xalq müharibəsini öz mübarizə xətti kimi qəbul edən maoçu bir təşkilat idi. Amül şəhristanı İKİ(S) tərəfindən inqilabi baza ərazisi kimi seçilmişdir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

1982-ci ildə İKİ(S) Amül ətrafındakı meşələrdə qüvvələri səfərbər etmiş və İslam Respublikasına qarşı silahlı kampaniyaya başlamışdır. 25 yanvar 1982-ci ildə Siyamək Zaimin başçılığı ilə üsyan təşkil edilmişdir. Qiyam nəhayət uğursuz olmuş, bir çox İKİ(S) və maoçu liderlər güllələnmişdir. Zaim Amülü zorla geri aldıqdan sonra İnqilab Keşikçiləri tərəfindən həbs edilmiş və nəticədə atışmanın dayandırılmasına kömək etdiyi üçün verilən bəraətə baxmayaraq 1984-cü ildə edam edilmişdir.

Nəticəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Üsyanın uğursuzluğundan sonra İKİ(S) rəhbərliyinin və üzvlərinin əksəriyyətinin həbs edilməsi və ya öldürülməsi ilə çətin bir dövr keçirmişdir. Bundan sonra partiya daxilində müxtəlif nəzəri və siyasi böhranlar yaşanmışdır.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "پیشنهاد آیت‌الله جوادی‌آملی ورق را برگرداند". farsi.khamenei.ir. 10 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 February 2021.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]