Arno Breker

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Arno Breker
ing. Arno Breker
Arno Breker
Arno Breker
Doğum tarixi
Doğum yeri Elberfeld, Almaniya İmperiyası
Vəfat tarixi (90 yaşında)
Vəfat yeri Düsseldorf, Almaniya
Dəfn yeri
  • Şimal qəbiristanlığı (Düsseldorf)[d]
Milliyyəti Alman
Fəaliyyəti memar, heykəltaraş, siyasətçi, universitet müəllimi[d], qrafika ustası[d]
Partiyası
Tanınır Rəssam, heykəltaraş
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Arno Breker (ing. Arno Breker; 19 iyul 1900[1][2][…]13 fevral 1991[2][3][…], Düsseldorf[4][5]) — alman heykəltaraşı, qrafik və memar. Faşist Almaniyasında ictimai əsərləri ilə tanınan ən yaxşı alman memarı və heykəltaraş idi.

Heykəltəraş olan qardaşı Hansla (1906–93) birlikdə atasından (daşyonan) dərs almış, sonra Düsseldorf Rəssamlıq Akademiyasında (1920–25) oxumuşdur. 1927–33-cü illərdə Parisdə işləmişdir; yaradıcılığına O. Rodenin təsiri olmuş, K. Brınkuşi, E.A. Burdel, A. Mayol, J. Kokto və b. ilə dostluq etmişdir. 1933-cü ildə İtaliyada olmuş, antik heykəltaraşlığı və Mikelancelo yaradıcılığını öyrənmişdir. V.K. Rentgen (Remşaydda, 1930) və H. Heynenin (eskiz 1932, 1982-ci ildə Düsseldorfda qoyulmuşdur) abidələrinin müəllifidir.

Adolf Hitler, 1940-cı ildə., Albert Şpeer (solda) və Arno Breker (sağda) ilə.

1936-cı ildə Berlində Olimpiya stadionu üçün heykəllər işləmişdir. Breker Üçüncü reyx incəsənətinin əsas fiqurlarından olmuşdur. 1938–45-ci illərdə Reyx dəftərxanası üçün monumental heykəl sifarişlərini yerinə yetirmiş, Berlindəki Zəfər tağının relyeflərini (hündürlüyü 10 m, uzunluğu 240 m; memar A. Şpeerlə birlikdə), nasist rəhbərlərinin, alman və fransız incəsənət xadimlərinin portretlərini, həmçinin mifoloji və dini mövzularda əsərlər (tunc, mərmər) işləmişdir. 1940-cı ildə Prussiya Rəssamlıq Akademiyasına üzv seçilmişdir; Berlin Rəssamlıq İnstitutunda (1937–45) dərs demişdir. 1945-ci ilədək olan əsərlərinin çox hissəsi itmişdir. İkinci Dünya müharibəsindən sonra dağılmış alman şəhərlərinin bərpasında memar kimi işləmişdir; 1960-cı il dən Parisdə yaşamışdır. 1976-cı ildən Olimpiya silsiləsi üzərində işləmiş, ideallaşdırılmış atlet obrazlarını yaratmışdır. Breker yaradıcılığında neoklassisizmneoromantizm təmayülləri birləşmişdir. 1985-ci ildə Kölndə Breker muzeyi açılmışdır.[6]

Evliliyi və ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Arno Breker iki dəfə evlənib. Onun ilk həyat yoldaşı Demetra Messala yunanıstanlı model idi. 1956-cı ildə bir avtomobil qəzasında ölmüşdü. 1958-ci ildə Karola Kluq ilə yenidən evləndi. Cerart (1959) və Karola (1962) adlı iki övladı var idi. Breker 1991-ci ildə ölümünə qədər Karola Kluq ilə yaşamışdı.[7]

  1. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. 1 2 Arno Breker (nid.).
  3. Arno Breker // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  4. http://www.meaus.com/arno-breker-biography.htm.
  5. http://arch-pavouk.cz/index.php/architekti/1500-breker-arno.
  6. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 4-cü cild: Bəzirxana – Brünel (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2013. səh. 549. ISBN 978-9952-441-03-1.
  7. "Arno Breker biography". 2017-02-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-05.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]