Azərbaycan pavilyonu (Moskva)
| Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin 14 nömrəli “Azərbaycan SSR” pavilyonu | |
|---|---|
| rus. Павильон № 14 «Азербайджанская ССР» на ВДНХ | |
 Pavilyon hazırkı görünüşü. 2018-ci il | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Növü | mədəniyyət mərkəzi |
| Memarlıq üslubu | Stalinist memarlıq |
| Ünvan | Sülh prospekti 119 |
| Ölkə |
 SSRİ→ Rusiya |
| Şəhər | Moskva |
| Koordinatlar | 55°49′51″ şm. e. 37°37′37″ ş. u. |
| Şərəfinə adlandırılıb | Azərbaycan SSR |
| Təntənəli açılış tarixi | 1939 |
| Texniki detallar | |
| Material | kərpic, beton, mərmər, keramika |
| Torpaq | 1967,1 m² |
| Dizayn və konstruksiya | |
| Memar | Sadıq Dadaşov, Mikayıl Hüseynov |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
"Azərbaycan" pavilyonu — Moskva şəhərində yerləşən Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin 1939-cu ildə tikilən 14 nömrəli pavilyonudur. Pavilyon 1964-cü ildən sonra "Hesablama texnikası" adlanırdı. Pavilyonun memarlıq dizaynı üçün arxitektorlar Sadıq Dadaşov və Mikayıl Useynov II dərəcə Stalin mükafatına layiq görülüblər.
Pavilyon 1939-cu ildə memarlar Sadıq Dadaşov və Mikayıl Useynov tərəfindən inşa edilmişdi. Pavilyonun görünüşü Azərbaycan etnik motivləri ilə Stalinist memarlıqı üslubunda tərtib edilib. Binanın planı düzbucaqlıdır, divarlar mərmərlə işlənib. Binanın baş fasadı 16 metrlik iki sütunlu portal ilə ifadə olunub. Fasad azərbaycan naxışları, qızılı rənqdə üzüm ornamentləri ilə bəzədilib. Portikanın frizində Azərbaycan və Rus dillərində "Azərbaycan SSR" yazısı var idi. Fasadın memarlıq kompozisiyasının əsas elementərindən biri rəngli şüşələrlə doldurulmuş, çərçivələrin xırda həndəsi şəkilli vitraj-şəbəkələri daxil edilən pəncərələrdi. Pavilyonun ekspozisiyası Azərbaycan SSR-nin sənaye sahəsindəki (xüsusilə də neft hasilatı), heyvandarlıq, ipəkçilik, bitkiçilik, kənd təsərrüfatı, mədəniyyət, sənət və həyat sahələrindəki nailiyyətlərinə həsr edilmişdir.[1]
1959-cu ildə pavilyon rekonstruksiya olunub.[2]
1964-cü ildə pavilyonun ekspozisiyası dəyişildi və pavilyonda "Hesablama texnikası" sərgisi yerləşdirilmişdi. Bu ekspozisiyada Sovet dövründə yaranmış elektron texnikalar və hesablama maşınların nümayiş etdirilmişdi.
1967-ci ildə pavilyon memar L. İ. Marinovskinin layihəsinə əsasən yenidən qurulub, onun görünüşünü tamamilə dəyişdi. Binanın baş fasadı metal qutu ilə bağlanıb. Yeni fasadda "ВТ" (rus. «Вычислительная техника») hərfləri quraşdırılmışdı. Eyni zamanda, köhnə eksteryer yenidənqurma zamanı zədələnməmiş və içəridə qalmışdır.
1990-cı ildə ekspozisiya ləğv edildi və pavilyon ticarət məqsədləri üçün istifadə olunurdu. 2013-cü ilə qədər pavilyonda mum heykəllər muzeyi yerləşdirilmişdi. 2014-cü ildə pavilyon bərpa edildi və 1967-ci ilin görünüşü qaytarıldı.[3]
2016-cı ildə pavilyonun orijinal görünüşü qaytarıldı və rəsmi olaraq Azərbaycana icarəyə verildi. 2019-cu il noyabrın 23-də Moskvanın Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisindəki "Azərbaycan" pavilyonunun əsaslı bərpa və təmirdən sonra açılışı olub.[4]
Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
Pavilyonun görünüşü 1966-cı 2014-cü ilə qədər -
Pavilyonun görünüşü (2014-cü il) -
Pavilyonun dekor elementləri -
Pavilyonun dekor elementləri -
Pavilyonun dekor elementləri -
Sovet vaxtı -
Sovet poçt markası
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Павильон №14 «Азербайджан»". 2018-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-20.
- ↑ "Павильон «Азербайджан» («Вычислительная техника», «Азербайджанская ССР»)". ВДНХ. 2018-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-28.
- ↑ İrina Trubetskaya. "ВСХВ против ВДНХ". 2014-04-22. 2018-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-02-28.
- ↑ ""Azərbaycan" pavilyonu yeni görkəmdə". www.realtv.az. www.realtv.az. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2019.[ölü keçid]
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
 | ||
|---|---|---|
| Binalar | "Nizami" kinoteatrının binası (1934) • "Azərbaycan" pavilyonunun binası (1939) • Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin binası (1939) • Bakı Musiqi Akademiyasının binası (1939) • "Buzovnaneft" yaşayış binası (1945) • "AzNeft" zavodlarının yaşayış binası • Alimlər evi (1946) • Azərbaycan Politexnik İnstitutunun binası (1955) • Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının binası (1960-cı) • Azərbaycan Milli Kitabxanasının binası (1960) • (1963) "Azərbaycan" mehmanxanasının binası • "Abşeron" mehmanxanasının binası (1965) • "Moskva" mehmanxanası (1967) |   |
| Metro stansiyaları | ||
| Heykəllər | Nizami Gəncəvi (Gəncə, 1946) • Nizami Gəncəvi (Bakı, 1949) • Azad qadın (1960) • Səməd Vurğun (1961) • Rudəki (1964) • Mehdi Hüseynzadə (1973) • Stepan Şaumyan (1975) • Karl Marks (1980) | |