BƏƏ–Türkiyə münasibətləri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
BƏƏ-Türkiyə münasibətləri
BƏƏ və Türkiyə
 BƏƏ  Türkiyə

BƏƏ–Türkiyə münasibətləri — BƏƏ və Türkiyə arasındakı ikitərəfli diplomatik münasibətlər.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölkələr geniş mədəni, hərbi və iqtisadi əlaqələrə malikdirlər. Lakin son illərdə münasibətlər xeyli pisləşmişdir[1]. 2017-ci ilin may ayında BƏƏ-nin Amerika Birləşmiş Ştatlarındakı səfiri Yusif əl-Otayba, Türkiyə və onun prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanı BƏƏ və ABŞ üçün uzun müddətli təhlükə adlandırdı[2].

2017-ci ilin dekabr ayında BƏƏ-nin xarici işlər naziri Abdullah bin Zayed əl-Nahayyan Twitter səhifəsində Osmanlı generalının Mədinəni Osmanlı imperiyası dövründə qarət etdiyini yazdı. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan cavab olaraq Abdullah bin Zayed əl-Nahayyanı təhrikçi biri olaraq, neft gəliri ilə şıltağ olaraq yetişən insan adlandırdı. BƏƏ-nin ali çinli diplomatı Ənvər Qarqaş məzhəbçi və fanatik düşüncənin Tehran və ya Ankara rəhbərliyini qəbul etməyən ərəb dünyası üçün məqbul alternativ olmadığına dair bir bəyanat verdi[3].

2018-ci ilin mart ayında Ənvər Qarqaş ölkələr arasında əlaqələrin yaxşı vəziyyətdə olmadığını söylədi və Türkiyəni ərəblərin suverenliyinə hörmət etməyə, qonşuları ilə müdriklik və rasionallıqla ünsiyyətə çağırdı[4]. 2018-ci ilin may ayında Ənvər Qarqaş ərəb ölkələrini Orta Şərqdə Türkiyə və İran nüfuzunun artması təhlükəsi qarşısında birləşməyə çağırdı[5].

Misir böhranı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İki ölkə arasındakı diplomatik münasibətlər Misir böhranı və onun nəticələrinə dair fərqli fikirlərə görə pisləşdi: Türkiyə Müsəlman qardaşlarını dəstəkləyirdi. BƏƏ isə prezident Əbdül Fəttah əs-Sisinin rəhbərliyindəki hökuməti dəstəkləmişdir.

Türkiyədə dövlət çevrilişinə cəhd (2016)[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: Türkiyədə dövlət çevrilişinə cəhd (2016)

Türkiyə BƏƏ səlahiyyətlilərini 2016-cı ildə çevriliş cəhdini dəstəkləməkdə ittiham edir. 2017-ci ilin iyun ayında bu iddiaların doğruluğunu təsdiq edən Yusif al-Otaybadan sızan bir e-poçt dərc edilir[6][7][8].

2017 Qətər diplomatik böhranı[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: 2017 Qətər diplomatik böhranı

BƏƏ səlahiyyətliləri diplomatik böhran zamanı Türkiyənin Qətərə verdiyi dəstəyi tənqid etmişdilər[9].

Ticarət[redaktə | mənbəni redaktə et]

2008-ci ildə ölkələr arasında ticarətin həcmi 7 il ərzində 80 % artaraq 9 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdir[10]. Türkiyə 2004-2008-ci illər arasında BƏƏ-yə ən böyük mal tədarükçülərindən biri idi və bu müddət ərzində BƏƏ-nin Türkiyəyə ixracı 6 dəfə artmışdır. 2009-cu ildə Etihad Airways, həftədə 4 dəfə İstanbula uçuşlar edirdi. Buna səbəb sərnişin axınının artması olmuşdur[11].

2008-ci ildə əmirliyin iş adamları özəlləşdirmə proqramı çərçivəsində Türkiyədəki daşınmaz əmlaka fəal investisiya qoymuşdular[12]. 2010-cu ildə ölkələr ticari əlaqələrin və ortaq layihələrin inkişaf etdirilməsi, gələcək əməkdaşlığın mümkün sahələrini müəyyənləşdirmək öhdəliyini götürdülər[13].

Diplomatik nümayəndəliklər[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Turkey sees great progress in relations with UAE - World Bulletin". 2020-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  2. ↑ "UAE doesn't want Turkey to even shape a dinner menu, Otaiba says - Daily Sabah". 2018-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  3. ↑ "In first remarks since retweet feud, UAE diplomat says Arabs won't be led by Turkey | Reuters". 2018-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  4. ↑ "Senior UAE official says Turkey-Arab relations 'not in best state' | Reuters". 2018-10-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  5. ↑ "Gargash calls for Arab unity to counter Iran and Turkey - The National". 2018-12-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  6. ↑ "Abu Dhabi links with Israel exposed in leaked emails". 22 July 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2017.
  7. ↑ "UAE allegedly funneled $3B to topple Erdoğan, Turkish government". 24 December 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2017.
  8. ↑ "UAE ambassador's hacked emails 'show' alleged role in Turkey coup". 7 November 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2017.
  9. ↑ "GCC crisis: Unresolved tensions plague Turkey-UAE relations". 2018-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  10. ↑ "Turkey, UAE to improve economic relations - Turkey Financial News". www.turkeyfinancial.com. 2017-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  11. ↑ "The official website of Etihad Airways, United Arab Emirates - Etihad Airways". Etihad Global. 2018-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  12. ↑ "Finance Minister invites UAE businessmen to Turkey - Turkey Financial News". www.turkeyfinancial.com. 2017-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  13. ↑ "Turkey, UAE agree to cooperate on projects — Today's Zaman". 2017-09-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  14. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
  15. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-11-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-02.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=BƏƏ–Türkiyə_münasibətləri&oldid=6632903"