BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1503 saylı qətnaməsi
| Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası | |
| 1503 saylı qətnamə | |
|---|---|
 Karla Del Ponte | |
| Tarixi | 28 avqust 2003 |
| Sessiya | № 4817 |
| Kod | S/RES/1503 |
| Səsvermə |
|
| Mövzu |
Keçmiş Yuqoslaviya Beynəlxalq Cinayət Tribunalı Ruanda Beynəlxalq Cinayət Tribunalı |
| Nəticə | Qəbul edildi |
| Təhlükəsizlik Şurasının tərkibi 2003-cü ildə | |
| Daimi üzvlər | |
| Qeyri-daimi üzvlər | |
| Sənəd | |
BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1503 saylı qətnaməsi — 2003-cü il avqustun 28-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən qurumun 4817-ci iclasında yekdilliklə qəbul edilmiş qərar. Sənəddə BMT-nin 827 (1993), 955 (1994), 978 (1995), 1165 (1998), 1166 (1998), 1329 (2000), 1411 (2002) və 1431 (2002) saylı qətnamələrinə xatırlatma edilmişdir. Təhlükəsizlik Şurası, bu qətnamə ilə, 1999-cu ildən bəri bir vəzifəli şəxsin – Karla Del Pontenin səlahiyyətində olan Keçmiş Yuqoslaviya Beynəlxalq Cinayət Tribunalı (YBCT) və Ruanda Beynəlxalq Cinayət Tribunalı (RBCT) üzrə prokurorluq funksiyasının bölünməsi barədə qərar qəbul etmişdir.
Qətnamə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sənəddə Təhlükəsizlik Şurası hər iki tribunalın keçmiş Yuqoslaviya və Ruandada sülh və təhlükəsizliyə töhfə verməkdə əldə etdiyi irəliləyişi yüksək qiymətləndirmişdi. Şura Balkanlar və Afrikanın Böyük gölləri regionunda aidiyyəti dövlətlərin atdığı addımları alqışlayaraq, hər iki tribunalın məqsədlərindən birinin azadlıqda qalan bütün şəxslərin tutulması olduğunu qeyd etmiş və ölkələri bu istiqamətdə əməkdaşlığa çağırmışdı. Şura dövlətləri səyahət qadağaları və aktivlərin dondurulması yolu ilə qaçaqlara kömək edən şəxslərə qarşı tədbirlər görməyə çağırmışdı.
Qətnamənin preambulasında həmçinin YBCT və RBCT-də araşdırmaların 2004-cü ilə qədər, məhkəmə baxışının isə 2008-ci ilin sonuna qədər başa çatdırılması və 2010-cu ildə bütün diqqətin yüksək vəzifəli rəhbər şəxslərin təqibinə yönəldilməsi nəzərdə tutulurdu.[1] Aşağı vəzifəli məmurlar milli səviyyədə mühakimə olunacaqdılar.[2] Milli məhkəmə sistemlərinin gücləndirilməsi YBCT-də müharibə cinayətləri palatasının yaradılması da daxil olmaqla, YBCT və RBCT-nin tamamlanma strategiyaları üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi. Təhlükəsizlik Şurası əmin idi ki, hər iki tribunalın ayrı-ayrılıqda öz prokuroru olsa, işlərini daha səmərəli şəkildə başa çatdıra bilərlər.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Nizamnaməsinin VII Fəsli əsasında fəaliyyət göstərən Şura beynəlxalq ictimaiyyəti milli yurisdiksiyalara YBCT və RBCT-dən təhvil alınmış işlərin təqibi üzrə imkanlarının artırılmasında yardım göstərməyə çağırmış və bununla da inkişaf proqramlarının işlənib hazırlanmasını təşviq etmişdi. Şura bütün dövlətləri, xüsusilə də Bosniya və Herseqovina, Xorvatiya, Serbiya və Monteneqro və Bosniya və Herseqovina tərkibindəki Serb Respublikasını Radovan Karaciç, Ratko Mladiç və Ante Qotovina işləri ilə bağlı YBCT ilə əməkdaşlığa çağırmışdı. Eyni zamanda, Konqo Demokratik Respublikası, Keniya, Ruanda və Konqo Respublikası da daxil olmaqla digər dövlətlərdən Felisyen Kabuqa və Ruanda Müdafiə Qüvvələri işləri ilə bağlı RBCT ilə əməkdaşlıq etmələri istənilmişdi.[3][4]
Bütün dövlətlər qaçaqların tutulması üçün İnterpolla əməkdaşlığa çağırılmış, kömək edən ölkədən isə beynəlxalq humanitar hüququn ciddi pozuntuları ilə məşğul olmaq üçün YBCT-də xüsusi palatanın yaradılmasında Bosniya və Herseqovina üzrə Ali Nümayəndəyə dəstək verməsi istənilmişdi. Hər iki tribunalın sədrləri və prokurorlarından tamamlama strategiyalarının həyata keçirilməsi barədə hesabat vermələri tələb edilmişdi.
Nəhayət, Baş Katib Kofi Annana RBCT prokurorluğuna namizəd irəli sürməsi barədə göstəriş verilmiş, onun Karla Del Pontenin YBCT-nin prokuroru vəzifəsinə namizədliyi ilə bağlı qərarı isə müsbət qarşılanmışdır.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Boas, Gideon. The Milošević trial: lessons for the conduct of complex international criminal proceedings. Cambridge University Press. 2007. səh. lxxxv. ISBN 978-0-521-70039-9.
- ↑ Henham, Ralph J.; Behrens, Paul. The criminal law of genocide: international, comparative and contextual aspects. Ashgate Publishing, Ltd. 2007. səh. 177. ISBN 978-0-7546-4898-7.
- ↑ van den Herik, Larissa J. The contribution of the Rwanda Tribunal to the development of international law. Martinus Nijhoff Publishers. 2005. səh. 72. ISBN 978-90-04-14580-1.
- ↑ Peskin, Victor. International justice in Rwanda and the Balkans: virtual trials and the struggle for state cooperation. Cambridge University Press. 2008. səh. 217. ISBN 978-0-521-87230-0.