Belisarius
| Belisarius | |
|---|---|
| yun. Φλάβιος Βελισάριος lat. Flavius Belisarius | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | təq. 505[1] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | təq. mart 565 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, zabit, hərbi qulluqçu |
| Uşağı | 1 |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi | Hərbi magistr |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Flavius Belisarius (Yunanca: Φλάβιος Βελισάριος; təq. 505[1], Sapareva-Banya[d], Moziya, Bizans imperiyası – təq. mart 565, Konstantinopol, Bizans imperiyası) — İmperator I Yustinian dönəmində Bizans Hərbi magistr.Bizans İmperiyasının ən parlaq generallarından biri hesab olunurdu. O, öz hərbi dühası və cəsarəti ilə imperiyanı bir çox təhlükələrdən xilas etdi və Romanın keçmiş şöhrətini dirçəltməyi bacardı.
Belisariusun ən mühüm nailiyyətlərindən biri Afrikada yerləşən Vandal Krallığının fəthidir. 533-cü ildə Belisarius kiçik bir ordu ilə Afrikaya çıxdı və Karfagen döyüşündə (533) vandalları qətiyyətlə məğlub etdi. Bu qələbə ilə Bizans İmperiyasının Aralıq dənizinin qərb hissəsində öz hökmranlığını bərpa etdi. Belisarius daha sonra İtaliyaya ekspedisiyaya getdi və Ostroqot krallığına qarşı vuruşdu. 536-cı ildə Neapolu tutdu və Romanı mühasirəyə aldı. Ostroqotlar Belisariusu məğlub edə bilmədilər və 540-cı ildə təslim oldular. Belisarius Romanı barbar istilasından xilas etdi və onu yenidən imperiyanın paytaxtı kimi bərpa etdi. Belisariusun hərbi uğurları təkcə Afrika və İtaliya ilə məhdudlaşmırdı. O, Sasani imperiyasına qarşı da vuruşmuş və 531-ci ildə Kallinicum döyüşündə farsları məğlub edə bilmişdir. Bu qələbə Bizansın şərq sərhədlərini təmin etdi.[2][3][4]
Belisariusun hərbi uğurlarına baxmayaraq, o, imperiya sarayında siyasi intriqaların qurbanı olmaqdan qaça bilmədi. Belisariusun imperator Yustinian'a sədaqəti sual altına düşdü və rəqibləri onu gözdən salmaq üçün əlbir oldular. Belisarius 548-ci ildə İtaliyadan geri çağırıldı və imperator tərəfindən işdən azad edildi. 562-ci ildə Belisariusun imperatoru devirməyə çalışdığına dair sui-qəsd fikri irəli sürülür. Belisarius həbs edildi və bütün əmlakı müsadirə edildi. Lakin Belisariusun günahsızlığı tezliklə sübuta yetirildi və o, imperator tərəfindən əfv olundu. Belisarius 565-ci ildə Konstantinopolda vəfat etdi.[5]
Belisarius Bizans İmperiyasının ən mühüm generallarından biri hesab olunur. O, öz hərbi dühası və cəsarəti ilə imperiyanı bir çox təhlükələrdən xilas etdi və Romanın keçmiş şöhrətini dirçəltməyi bacardı. Belisarius hekayəsi siyasi intriqalara və xəyanətlərə baxmayaraq qələbə və uğur qazanmağın mümkün olduğunu göstərən bir nümunədir. Belisarius bu gün də bir çox tarixçi və hərbi strateq tərəfindən qəhrəman sayılır.[6]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 J. B. B. Belisarius (ing.). // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm 11 New York, Cambridge, England: University Press, 1911. Vol. 3. P. 682.
- ↑ James Howard-Johnston, Belisarius: The Last Roman General, səh. 73–132
- ↑ Robert Browning, Justinian and Theodora, səh. 104–124.
- ↑ John Julius Norwich, A History of Byzantium, səh. 143–156.
- ↑ John Julius Norwich, A History of Byzantium, səh. 156–163.
- ↑ Robert Browning, Justinian and Theodora, səh. 134–135.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
