Bitlis qalası
| Praqa qəsri | |
|---|---|
| türk. Bitlis kalesi | |
 | |
 | |
| 38°24′05″ şm. e. 42°06′27″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Şəhər | Bitlis |
| Aidiyyatı | Makedoniya çarlığı |
| Sifarişçi | Leys Bedlis |
| Tikilmə tarixi | E.ə. 330 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bitlis qalası — Türkiyənin cənub-şərqində yerləşən Bitlis ilçəsində bir qala. Tikilmə tarixi tam olaraq bilinməməklə yanaşı miladdan əvvəl III-IV əsrlərdə inşa edildiyi ehtimal edilir.[1] Makedoniyalı İskəndər tərəfindən sərkərdə Bedlisə inşa etdirilmişdir. Sərt qayalıqlara inşa edildiyi üçün qalanın ətrafında müdafiə xəndəyi yoxdur.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yazılı mənbələrdə e.ə. 330-cü ildə Makedoniyalı İskəndərin sərkərdələrindən Leys Bedlis tərəfindən inşa etdirildiyi bildirilir. Bitlis adını bu qalanı inşa edən Bedlis adlı sərkərdədən almışdır.[2] Qalanı Bedlis adlı sərkərdənin inşa etməsi sonrakı illərdə türklərin qalanın olduğu bölgəyə Bitlis adını qoymasına səbəb olmuşdur. Bitlis qalası şəhər mərkəzində sərt bir qaya bloku üzərindədir. İndiyə qədər elmi araşdırma istiqamətli hər hansı bir iş görülmədiyi üçün, içində saxladığı bütün tarixi sirləri ilə öz möhtəşəmliyini saxlayır. Qalanın ətrafı 2800 metr, yüksəkli 56 metr və divar qalınlığı 7 metrdir. Üstündə möhtəşəm bir xan sarayı ilə 300 ev, 1 qonaqevi, 1 məscid, həmçinin aşağı qalada isə, iki başı dəmir qapılı bir bazar, bir karvansara və bir neçə yüz ev yerləşir. Bitlisdə Urartu, Aşşur, Midiya, Fars, Makedoniya çarlığı, Roma, Bizans və Osmanlı İmperiyası dönəmlərinə aid izlərə rast gəlinir. Türklərin XI əsrdə başlayan Anadolu axınları zamanı əhəmiyyəti bir məskunlaşma yeri halına gələrək, bu tarixlərdə Alp Arslan və ordularını Əhlatda qonaq edən Bitlis, türklərin Anadoluya gəlməsində çox əhəmiyyətli bir rol oynamışdır. 1514-ci ildə Osmanlıların əlinə keçmişdir. 1929-ci ildə Muş elinə bağlı ilçə, 1936-ci ildə isə il olmuşdur.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ [1][ölü keçid]
- ↑ "Bitlis adını bu kaleyi inşa eden Bedlis adlı komutandan almıştır". 2013-10-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-14.