44°44′41″ şm. e. 37°25′37″ ş. u.HGYO

Böyük Utriş yasaqlığı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Böyük Utriş
rus. Большой Утриш
BTMB kateqoriyası — IV (Növlərə nəzarət ərazisi)
Sahəsi 5112 ha
Yaradılma tarixi 1994
Yerləşməsi
44°44′41″ şm. e. 37°25′37″ ş. u.HGYO
Ölkə  Rusiya
Böyük Utriş xəritədə
Böyük Utriş
Böyük Utriş
Böyük Utriş xəritədə
Böyük Utriş
Böyük Utriş
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Böyük UtrişKrasnodar diyarında yasaqlıq. Shəsi 5112 hektartar olan yasaqlıq Sukko və Kiçik Utriş qəsəbələri arasında yerləşir. Landşaft-floristik və dəniz yasaqlığı olan Böyük Utriş Abrausk yarımadasında yerləşir. Yasaqlıx 1994-cü ildə, Krasnodar vilayətinin administrasiyasının 116 saylı fərmanı ilə yaradılmışdır. Böyük Utriş sahil zolağı boyunca 12 kilometr uzanır və şimaldan Navagir silsiləsi ilə bağlanır.

2 sentyabr 2010-cu ildə yasaqlığın bazasında dövlət təvət qoruğu yaradıldı. Qoruq Rusiya Federasiyasının Təbii Sərvətlər Nazirliyinin 03.03.2011-ci il tarixli 145 nömrəli "Utriş" dövlət təbiət qoruğu haqqında əsasnaməyə əsasən qoruğun sərhədləri dəyişdirildi.[1][2]

Yasqlıqdaki ikinci və üçüncü laqunların ərazisində unikal ardıc-püstə meşəsi mütəxəssislərin fikrincə, ekoloji cəhətdən ən qiymətli ərazidir. Bu ərazidə "idman və istirahət kompleksi"nin tikintisi planlaşdırılır. Bundan başqa eni 150 metr olan sahil zolağıda önəmli təbiət abidəsi hesab olunur.

Ümumi məlumat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Utriş yasaqlığı Şimali Qara dəniz bölgəsinin tipik Şərqi Aralıq dənizi landşaftlarının yeganə qorunub saxlanılan ərazisidir. Burada üçüncü dövr relikt florasının Aralıq dənizi forması geniş yayılıb. Endemik bitkilərdən ardıc, püstə, psiunda şamı, sarağan və s. misal göstərmək olar. Ümumilikdə burada 75 növ ot bitkisi, 107 növ ağac və kol var. 60-a yaxın növ Qırmızı kitaba daxil edilmişdir. Böyük Utriş meşələrində 1000 yaşı olan ağaclar var[3].

Böyük Utriş ərazisinə daxil olan su hövzələri müxtəlif növ su orqanizmlərinin — makrofit yosunlarının, fito və zooplanktonların yüksək növ müxtəlifliyi ilə xarakterizə olunur. Bu ərazidə 227 növ yosun aşkar edilmişdir. Su hövzəsi bir çox balıqların miqrasiya ərazisidir.

Böyük Utriş yasaqlığının ləğvi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

19 yanvar 2012-ci ildə dövlət satınalmalarının veb saytında Böyük Utriş qoruğunun ləğvi və "Abrausk" qoruğunun sərhədlərinin dəyişdirilməsi üçün materialların hazırlanması üçün tender haqqında məlumat dərc edildi. Təbii obyektlərin ləğvi üçün sifarişçi Krasnodar diyarının Təbii Sərvətlər və Dövlət Ekoloji Nəzarət İdarəsidir.

  1. "Приказ Минприроды РФ от 03.03.2011 N 145 (ред. от 04.04.2011) "Об утверждении Положения о государственном природном заповеднике "Утриш""". 2023-07-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-27.
  2. "Приказ Министерства природных ресурсов и экологии Российской Федерации от 4 апреля 2011 г. N 196 г. Москва "О внесении изменений в приказ Минприроды России от 3 марта 2011 г. …". 2012-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-27.
  3. "Акция в защиту Утришского леса". 2021-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-27.