Corc Olah
| Corc Olah | |
|---|---|
| ing. George Andrew Olah mac. Oláh György | |
 | |
| Doğum adı | Oláh András György |
| Doğum tarixi | 22 may 1927[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 8 mart 2017[3][1][…] (89 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Elm sahəsi | kimya |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Corc Olah (ing. George Andrew Olah, mac. Oláh György; 22 may 1927[1][2][…], Budapeşt – 8 mart 2017[3][1][…], Beverli-Hillz, Kaliforniya[5]) — macar əsilli ABŞ kimyaçısı. 1994-cü ildə "Karbokation kimyasına xidmətlərə görə" Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Corc Olah 1927-ci ildə Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə anadan olub. Olah Budapeşt Texniki Universitetini bitirib və orada da doktorluq dərəcəsi alıb. O, öz elmi karyerasına macar kimyaçısı Qeza Zempelin yanında başlayıb. 1950-ci illərin əvvəllərində Olah Budapeşt Texniki Universitetinin Üzvi kimya İnstitutunda tədqiqat qrupu yaratmışdır və eyni zamanda 1954-cü ildə Macarıstan Elmlər Akademiyasının Mərkəzi Elmi-Tədqiqat Kimya İnstitutunun yaradıcılarından biri olmuşdur. 1957-ci ildə Kanadaya köçmüş və 1965-ci ilə qədər "Dou Kemikal" şirkətində Kanadada və ABŞ-da işləmişdir və bundan sonra ali təhsil sisteminə qayıtmışdır. Onun rəhbərliyi altında Qərb Ehtiyat Universitetinin (Western Reserve University) və Ohayo ştatında Klivlenddə Keys Texnaloji İnstitutunun kimya fakültələri birləşdirilmişdir. 1977-ci ildə Cənubi Kaliforniya Universitetinə keçmiş, burada sonralar Loker adına Karbohidrogenlər İnstitutu adını almış institut yaratmışdır. 1996-cı ildən Cənubi Kaliforniya Universitetində onun adı ilə bağlı mühazirələr oxunur. Olah 8 mart 2017-ci ildə 89 yaşında vəfat etmişdir.
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
1976-cı ildən ABŞ-ın Milli Elmlər Akademiyasının, 1990-cı ildən Macarıstan Elmlər Akademiyasının üzvüdür. ABŞ-ın ən görkəmli alimləri üçün verilən Aleksandr fon Qumboldt adına mükafat (1979-cu ildə), 1996-cı ildə F. A. Kotton medalını almışdır. 1994-cü ildə "Karbokation kimyasına xidmətlərə görə" Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. 1997-ci ildə "London Kral Cəmiyyəti"nin xarici üzvü seçilmişdir. 2001-ci ildə Artur Kop mükafatı, 2007-ci ildə isə "Amerikan Kimya Cəmiyyəti" tərəfindən "Pristli" medalı ilə mükafatlandırılmışdır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 4 George A. Olah // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 George A. Olah // Solomon Quqqenhaym muzeyi. 1937.
- ↑ 1 2 George Oláh, Nobel Prize Winning Hungarian-American Chemist, Dies at 89 (ing.). // Hungary Today 2017.
- ↑ 1 2 NNDB (ing.). 2002.
- ↑ 1 2 Meghalt Oláh György Nobel-díjas kémikus (mac.). // Index Magyarország: Index.hu Zrt., 2017. ISSN 1585-3241
- 22 mayda doğulanlar
- 1927-ci ildə doğulanlar
- Budapeştdə doğulanlar
- 8 martda vəfat edənlər
- 2017-ci ildə vəfat edənlər
- 89 yaşında vəfat edənlər
- Beverli-Hillsdə vəfat edənlər
- Kerepeşi məzarlığında dəfn olunanlar
- London Kral Cəmiyyətinin üzvləri
- Dei Linçei Akademiyasının üzvləri
- ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Macarıstan Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin üzvləri
- "Doğan günəş" ordeni ilə təltif edilənlər
- Əlifba sırasına görə alimlər
- Macarıstan alimləri
- ABŞ alimləri
- Macarıstanlı Nobel mükafatı laureatları
- London Kral Cəmiyyətinin əcnəbi üzvləri