Corc Olah

Corc Olah
ing. George Andrew Olah, mac. Oláh György
Doğum tarixi	22 may 1927(1927-05-22)[…]
Doğum yeri	Budapeşt, Macarıstan krallığı[d]
Vəfat tarixi	8 mart 2017(2017-03-08)[…] (89 yaşında)
Vəfat yeri	Beverli-Hillz, Los-Anceles dairəsi, Kaliforniya, ABŞ
Dəfn yeri	Kerepeşi məzarlığı
Vətəndaşlığı	Macarıstan  ABŞ
Elm sahəsi	kimya
İş yeri	Cənubi Kaliforniya Universiteti
Təhsili	Budapeşt Texnologiya və İqtisadiyyat Universiteti (1949)
Üzvlüyü	London Kral Cəmiyyəti, Dei Linçei Akademiyası, ABŞ Milli Elmlər Akademiyası, Macarıstan Elmlər Akademiyası, Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası, Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti[d]
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Corc Olah (ing. George Andrew Olah, mac. Oláh György, 22 may 1927(1927-05-22)^[…], Budapeşt – 8 mart 2017(2017-03-08)^[…], Beverli-Hillz, Kaliforniya) — macar əsilli ABŞ kimyaçısı. 1994-cü ildə “Karbokation kimyasına xidmətlərə görə” Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Həyatı

Corc Olah 1927-ci ildə Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə anadan olub. Olah Budapeşt Texniki Universitetini bitirib və orada da doktorluq dərəcəsi alıb. O, öz elmi karyerasına macar kimyaçısı Qeza Zempelin yanında başlayıb. 1950-ci illərin əvvəllərində Olah Budapeşt Texniki Universitetinin Üzvi kimya İnstitutunda tədqiqat qrupu yaratmışdır və eyni zamanda 1954-cü ildə Macarıstan Elmlər Akademiyasının Mərkəzi Elmi-Tədqiqat Kimya İnstitutunun yaradıcılarından biri olmuşdur. 1957-ci ildə Kanadaya köçmüş və 1965-ci ilə qədər “Dou Kemikal” şirkətində Kanadada və ABŞ-da işləmişdir və bundan sonra ali təhsil sisteminə qayıtmışdır. Onun rəhbərliyi altında Qərb Ehtiyat Universitetinin (Western Reserve University) və Ohayo ştatında Klivlenddə Keys Texnaloji İnstitutunun kimya fakultələri birləşdirilmişdir. 1977-ci ildə Cənubi Kaliforniya Universitetinə keçmiş, burada sonralar Loker adına Karbohidrogenlər İnstitutu adını almış institut yaratmışdır. 1996-cı ildən Cənubi Kaliforniya Universitetində onun adı ilə bağlı mühazirələr oxunur. Olah 8 Mart 2017-ci ildə 89 yaşında vəfat etmişdir.

Mükafatları

1976-cı ildən ABŞ-ın Milli Elmlər Akademiyasının, 1990-cı ildən Macarıstan Elmlər Akademiyasının üzvüdür. ABŞ-ın ən görkəmli alimləri üçün verilən Aleksandr fon Qumboldt adına mükafat (1979-cu ildə), 1996-cı ildə F.A. Kotton medalını almışdır. 1994-cü ildə “Karbokation kimyasına xidmətlərə görə” Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. 1997-ci ildə "London Kral Cəmiyyəti"nin xarici üzvü seçilmişdir. 2001-ci ildə Artur Kop mükafatı, 2007-ci ildə isə "Amerikan Kimya Cəmiyyəti" tərəfindən "Pristli" medalı ilə mükafatlandırılmışdır.