Corc Olah

Corc Olah
Corc Olah
	ing. George Andrew Olah; mac. Oláh György
Doğum adı	Oláh András György
Doğum tarixi	22 may 1927[…]
Doğum yeri	Budapeşt, Macarıstan krallığı;
Vəfat tarixi	8 mart 2017[…] (89 yaşında)
Vəfat yeri	Beverli-Hillz, Los-Anceles dairəsi, Kaliforniya, ABŞ;
Dəfn yeri	Kerepeşi məzarlığı;
Elm sahəsi	kimya
İş yerləri	Cənubi Kaliforniya Universiteti,; Kase Vestern Reserve Universiteti[d];
Təhsili	Budapeşt Texnologiya və İqtisadiyyat Universiteti (–1949);
Üzvlüyü	London Kral Cəmiyyəti (1997–),; Dei Linçei Akademiyası,; ABŞ Milli Elmlər Akademiyası (1976–),; Macarıstan Elmlər Akademiyası,; Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası,; Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti[d],; Kanada Kral Cəmiyyəti[d];
Mükafatları	; ;
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Corc Olah (ing. George Andrew Olah, mac. Oláh György; 22 may 1927^[1]^[2]^[…], Budapeşt – 8 mart 2017^[3]^[1]^[…], Beverli-Hillz, Kaliforniya^[4]) — macar əsilli ABŞ kimyaçısı. 1994-cü ildə "Karbokation kimyasına xidmətlərə görə" Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.

Həyatı

Corc Olah 1927-ci ildə Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə anadan olub. Olah Budapeşt Texniki Universitetini bitirib və orada da doktorluq dərəcəsi alıb. O, öz elmi karyerasına macar kimyaçısı Qeza Zempelin yanında başlayıb. 1950-ci illərin əvvəllərində Olah Budapeşt Texniki Universitetinin Üzvi kimya İnstitutunda tədqiqat qrupu yaratmışdır və eyni zamanda 1954-cü ildə Macarıstan Elmlər Akademiyasının Mərkəzi Elmi-Tədqiqat Kimya İnstitutunun yaradıcılarından biri olmuşdur. 1957-ci ildə Kanadaya köçmüş və 1965-ci ilə qədər "Dou Kemikal" şirkətində Kanadada və ABŞ-də işləmişdir və bundan sonra ali təhsil sisteminə qayıtmışdır. Onun rəhbərliyi altında Qərb Ehtiyat Universitetinin (Western Reserve University) və Ohayo ştatında Klivlenddə Keys Texnaloji İnstitutunun kimya fakültələri birləşdirilmişdir. 1977-ci ildə Cənubi Kaliforniya Universitetinə keçmiş, burada sonralar Loker adına Karbohidrogenlər İnstitutu adını almış institut yaratmışdır. 1996-cı ildən Cənubi Kaliforniya Universitetində onun adı ilə bağlı mühazirələr oxunur. Olah 8 mart 2017-ci ildə 89 yaşında vəfat etmişdir.

Mükafatları

1976-cı ildən ABŞ-nin Milli Elmlər Akademiyasının, 1990-cı ildən Macarıstan Elmlər Akademiyasının üzvüdür. ABŞ-nin ən görkəmli alimləri üçün verilən Aleksandr fon Qumboldt adına mükafat (1979-cu ildə), 1996-cı ildə F. A. Kotton medalını almışdır. 1994-cü ildə "Karbokation kimyasına xidmətlərə görə" Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. 1997-ci ildə "London Kral Cəmiyyəti"nin xarici üzvü seçilmişdir. 2001-ci ildə Artur Kop mükafatı, 2007-ci ildə isə "Amerikan Kimya Cəmiyyəti" tərəfindən "Pristli" medalı ilə mükafatlandırılmışdır.

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ George A. Olah // Encyclopædia Britannica (ing.).
↑ ¹ ² George A. Olah // Solomon Quqqenhaym muzeyi. 1937.
↑ ¹ ² George Oláh, Nobel Prize Winning Hungarian-American Chemist, Dies at 89 (ing.). // Hungary Today 2017.
↑ ¹ ² Meghalt Oláh György Nobel-díjas kémikus (mac.). // Index Magyarország: Index.hu Zrt., 2017. ISSN 1585-3241
↑ NNDB (ing.). 2002.

[_bc26b471b3658a52-1] ¹ ² ³ ⁴ George A. Olah // Encyclopædia Britannica (ing.).

[_cc3d9e88a95e4c42-2] ¹ ² George A. Olah // Solomon Quqqenhaym muzeyi. 1937.

[_805794da1c2b0c3b-3] ¹ ² George Oláh, Nobel Prize Winning Hungarian-American Chemist, Dies at 89 (ing.). // Hungary Today 2017.

[_53ce5777de23d9cf-4] ¹ ² Meghalt Oláh György Nobel-díjas kémikus (mac.). // Index Magyarország: Index.hu Zrt., 2017. ISSN 1585-3241

[_435b804ca53e9c95-5] NNDB (ing.). 2002.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]