Dalya Qribauskayte
| Dalya Qribauskayte | ||||
|---|---|---|---|---|
| lit. Dalia Grybauskaitė | ||||
 | ||||
|
||||
| Sələfi | Valdas Adamkus | |||
| Şəxsi məlumatlar | ||||
| Doğum tarixi | ||||
| Doğum yeri | Vilnüs, Litva | |||
| Partiya | ||||
| Elmi fəaliyyəti | ||||
| Elmi dərəcəsi | iqtisad elmləri namizədi[d] | |||
|
|
||||
 |
||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Dalya Qribauskayte(Dalia Grybauskaitė) - Siyasətçi və iyul 2009-cu ildən Litva prezidenti. Litvanın ilk qadın prezidenti olan Qribauskayte, daha əvvəl xarici işlər nazirinin müavini, maliyyə nazirliyi və maliyyə proqramlaşdırma və Avropa Birliyi komissiyasının üzvü vəzifələrində çalışıb[1].
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dalya Qribauskayte 1 mart, 1956-cı ildə Litvanın Vilnüs şəhərində anadan olmuşdur. Leninqrad Dövlət Universitetinin ekonomika fakültəsində oxuyub. Universiteti 1983-cü ildə bitirən Qribauskayte elə o il də Vilnüsə qayıdıb. Qayıtcağın da o, Litva Elmlər Akademiyasında çox ilginc bir işə düzəlib. Bununla yanaşı, o, 1983-1990-cı illərdə Vilnüs Ali Partiya Məktəbində müəllim işləyib. Qribauskayte 1988-ci ildə Moskvada Sov.Kommunist Partiyası MK yanındakı İctimai Elmlər Akademiyasında namizədlik dissertasiyasına yiyələnib. 1990-1091-ci illərdə Vilnüs Ekonomika İnstitutunda elmi katib işləyib. 1991-1993-cü illərdə Litva Respublikasının Beynəlxalq İqtisadi Əlaqələr Nazirliyi Avropa Departamentinin müdiri işləmişdir. Qribauskayte 1991-2009-cu illərdə Avropa Birliyi Azad Ticarət Müqaviləsi qüvvəyə minəndə Litvanı təmsil edib. Yardım Koordinasiya Komitəsinə sədrlik edib. Qısa bir müddət sonra, Aİ - Litva Missiya Fövqəladə və Səlahiyyətli Naziri seçilib. Orada, Aİ Avropa Sazişi üçün əvvəl müzakirəçisi müavini və Brüssel Milli Yardım Koordinasiya nümayəndəsi kimi çalışıb.
AB-də qazandığı uğurlarına görə, “The Wall Street Journal” 2004-ci ildə Qribauskayteni Marqaret Tetçerə bənzədərək “dəmir ledi” adlandırıb. “European Voice” həftəliyi 2005-ci ildə Qribauskayteni AB büdcəsi ilə bağlı reforma çalışmalarına görə “İlin komissarı” adlandırıb. 2008-ci ildə Qribauskayte Litvada “İlin qadını” adlandırılıb. Bu, Qribauskayte Litva hökumətininin iqtisadi siyasətini kəskin tənqid etdiyi vaxtlarda olub.
Prezidentliyi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dalya Qribauskayte 26 fevral 2009-cu ildə rəsmən prezident seçkiləri üçün namizədliyini açıqlayıb. Seçki 17 may 2009-cu il tarixində həyata keçirilib. Qribauskayte 68.18% səs ilə seçkilərdə qələbə qazanaraq yalnız Litvanın ilk qadın prezidenti deyil, prezident seçkilərində ən böyük fərqlə səs qazanan insan olub. 2014-cü ildə o, ikinci dönəm prezident seçilib.
Şəxsi həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dalya Qribauskayte evli deyil. Övladı yoxdur. Əvvəllər Litvanın "sarı" mətbuatda şayiələr onun qeyri-ənənəvi seksual oriyentasiyası barədə yazırdı, o özü bu şayiələri təkzib etdi [1]. Karate üzrə qara kəmərə sahibdir[2]. Litva dili ilə yanaşı, ingilis, polyak, rus dilini bilir, həm də fransızca anlayır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
 | |
|---|---|
| Birinci respublikanın prezidentləri | Antanas Smyatona (1919—1920) • Aleksandras Stulginskis (1922—1926) • Kazis Qrinyus (1926) • Yonas Stauqaytis (s.i.) • Antanas Smyatona (1926—1940) • Antanas Merkis (s.i.) • Yonas Jyamaytis-Vitautas (1949—1954, s.i.) |
| İkinci respublikanın prezidentləri | Alqirdas Brazauskas (1992—1998) • Valdas Adamkus (1998—2003) • Rolandas Paksas (2003—2004) • Arturas Paulauskas (s.i.) • Valdas Adamkus (2004 — 2009) • Dalya Qribauskayte (2009-h.h.) |