Litva
Litva Respublikası Lietuvos Respublika Litva | |
|---|---|
 Gerbi
| |
 | |
| Paytaxtı və ən böyük şəhəri | Vilnüs-546min sakin ( 2009-cu il) |
| Rəsmi dilləri | Litva dili |
| Etnik qrupları | 86,4% litvalılar; 5,7% polyaklar; 4,5% ruslar; 1,5% belaruslar; 1,0% ukraynalılar; 0,9% digər millətlər. (2019[1]) |
| İdarəetmə forması | Parlament respublikası |
| Gitanas Nausėda[12.VII.2012 ~] | |
| Ingrida Šimonytė [25.XI.2020 ~] | |
| Rusiya İmperiyasından müstəqillik | |
| Tarixi | |
• Müstəqilliyin elanı | 16 fevral 1918 |
• 1-ci Sovet işğalı | 15 iyun 1940 |
• 2-ci Sovet işğalı | 1944 |
• Müstəqilliyin bərpası | 11 mart 1990 |
• Aİ-yə qəbul | 1 may 2004 |
• Yaranması | 11 mart 1990, 16 fevral 1918 |
| Ərazisi | |
• Ümumi | 65300 (123-cü yer) |
• Su (%) | 1,35 |
| Əhalisi | |
• 2015 təxmini | 2 980 min[2] (138-ci yer) |
• 2011 siyahıya alma | 3 053 804[3] |
• Sıxlıq | 53/km2 (137.3/kv. mil) (120-ci) |
| ÜDM (AQP) | 2013 təxmini |
• Ümumi | 67,4 milliard (86-cı) |
• Adam başına | 22 600 (65-ci) |
| ÜDM (nominal) | 2008 təxmini |
• Ümumi | 47 304 milyon |
• Adam başına | 14 086 |
| İİİ (2008) | 0.869 çox yüksək · 43-cü |
| Valyutası | Avro (€) (EUR) |
| Saat qurşağı | UTC+3 (ŞAV) |
• Yay (DST) | ŞAYV |
| Yolun hərəkət istiqaməti | sağ |
| Telefon kodu | 370 |
| ISO 3166 kodu | LT |
| İnternet domeni | .lt |
Litva (lit. Lietuva) köhnə qaynaqlarda Litvaniya, rəsmi adı Litva Respublikası (lit. Lietuvos Respublika) — Avropada, Baltik dənizinin şərq sahilində dövlət. Şimalda Latviya, cənub-şərqdə Belarus, cənub-qərbdə Polşa və Rusiyanın Kalininqrad bölgəsiylə həmsərhəddir. 2004-cü ildən NATO-nun və Avropa İttifaqının üzvüdür.
Tarix[redaktə | əsas redaktə]
|
Tarixdə bir hadisə o birisinin ardınca gəlir, bir yerdə onlar bütöv bir zəncir təşkil edirlər. Keçmişin səhvləri gələcək nəsillərə təsir edir. Əgər dövlət müstəqilliyini itirirsə, sonralar o ya bərpa olunur, ya da birdəfəlik dünya xəritəsindən silinir, xalq isə məhv olur. | 
|
Bunu Litvanın İntibah dövrünün tətqiqatçılarından biri, fəlsəfə doktoru, professor Bronislav Qenzelis belə təsdiq edir.
Siyasət[redaktə | əsas redaktə]
- Litva Polyaklarının Seçimi, lider: V.Tomaşevski.
- Liberal və Mərkəzçilik İttifaqı, lider: A.Zuokas.
- Liberal - Demokrat Partiyası, lider: V.Mazuronis.
- Litva Sosial - Demokrat Koalisiyası,lider: A.M.Brazauskas.
Əhali[redaktə | əsas redaktə]
1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Litva əhalisi 3199,8 min nəfər idi.[4] Onlardan 2142,8 min nəfəri şəhərlərdə, 1057 min nəfəri isə kəndlərdə yaşayırdı.[4] 1 mart 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən isə ölkə əhalisi 2 milyon 939 min 431 nəfər təşkil edir.[2]
Din[redaktə | əsas redaktə]
2011-ci ilin senzi göstərmiş ki, əhalinin 77,2%-i Roma katolikləridir.[5]
Ərazi[redaktə | əsas redaktə]
Ümumi ərazisi 65,300 kv. km olan Litva inzibati cəhətdən 6 dairə, 44 rayona bölünür.
Şəhərlər[redaktə | əsas redaktə]
- Vilnüs – 560,2 min
- Kaunas – 373,7 min
- Klaypeda – 191,6 min
- Panevejis – 116,8 min
- Şyaulyay – 132,7 min
- Yonava – 34,4 min
- Kedaynyay –
- Majeykyay –
- Mariyampole -
- Utena – 33,9 min
Tanınmış idmançılar[redaktə | əsas redaktə]
- Arvidas Sabonis, Basketbol, Jalgiris (Kaunas).
- Sarunas Jasikevicius, Nyu-Orlean, ABŞ.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ "Ethnicity, mother tongue and religion". Official Statistics Portal. Statistics Lithuania. 12 dekabr 2019. 15 dekabr 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 dekabr 2018.
- ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Gyventojų skaičius . Požymiai: statistiniai rodikliai ir mėnuo Arxivləşdirilib 2012-09-08 at the Wayback Machine
- ↑ Lietuvos Statistikos Departamentas: İšankstiniai 2011 metų gyventojų surašymo rezultatai pagal apskritis ir savivaldybes
- ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Lietuva skaičiais 2012
- ↑ Department of Statistics to the Government of the Republic of Lithuania. "GYVENTOJAI PAGAL TAUTYBĘ, GIMTĄJĄ KALBĄ IR TIKYBĄ" (PDF).. 15 March 2013.
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
 Litva mövzularda | ||
|---|---|---|
Gerb • Bayraq • Himn • Dövlət quruluşu • Konstitusiya • Parlament • İnzibati bölgü • Coğrafiya • Şəhərlər • Paytaxt • Əhali • Dillər • Tarix • İqtisadiyyat • Kənd təsərrüfatı • Energetika • Valyuta • Mədəniyyət • Din • Kinematoqraf • Ədəbiyyat • Musiqi • Bayramlar • İdman • Təhsil • Elm • Nəqliyyat • Turizm • Poçt (tarixi və markaları) • İnternet • Silahlı qüvvələr • Xarici siyasət
|  | |
| ||
|---|---|---|
Albaniya • Almaniya • Andorra • Avstriya • Azərbaycan • Belarus • Belçika • Bolqarıstan • Bosniya və Herseqovina • Böyük Britaniya • Çexiya • Danimarka • Ermənistan • Estoniya • Finlandiya • Fransa • Gürcüstan • Xorvatiya • İrlandiya • İslandiya • İspaniya • İsveç • İsveçrə • İtaliya • Kipr • Kosovo • Latviya • Litva • Lixtenşteyn • Lüksemburq • Macarıstan • Malta • Moldova • Monako • Monteneqro • Niderland • Norveç • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Rusiya • San-Marino • Serbiya • Slovakiya • Sloveniya • Şimali Kipr Türk Respublikası • Şimali Makedoniya • Türkiyə • Ukrayna • Vatikan • Yunanıstan | .svg) | |
 Avropa Birliyi üzvü və üzvlüyə namizəd dövlətlər | ||
|---|---|---|
| Birlik üzvləri | Almaniya • Avstriya • Belçika • Bolqarıstan • Kipr • Çexiya • Danimarka • Estoniya • Finlandiya • Fransa • İrlandiya • İspaniya • İsveç • İtaliya • Latviya • Litva • Lüksemburq • Macarıstan • Malta • Niderland • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Slovakiya • Sloveniya • Xorvatiya • Yunanıstan |  |
| Üzvlüyə rəsmi namizəd dövlətlər | ||
| Keçmiş üzvlər | ||
| ||
|---|---|---|
| İttifaq üzvləri | Amerika Birləşmiş Ştatları • Albaniya • Almaniya • Belçika • Böyük Britaniya • Bolqarıstan • Çexiya • Danimarka • Estoniya • Fransa • İspaniya • İtaliya • İslandiya • Kanada • Latviya • Litva • Lüksemburq • Macarıstan • Monteneqro • Niderland • Norveç • Polşa • Portuqaliya • Rumıniya • Slovakiya • Sloveniya • Şimali Makedoniya • Türkiyə • Xorvatiya • Yunanıstan |  |
| Namizəd ölkələr | ||
Baltik dənizi ölkələri | |
|---|---|
