Litva

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Litva Respublikası

Lietuvos Respublika
Litva
Litva gerbi
Gerbi
Himni: Tautiška giesmė
(azərb. "Milli Himn"‎)
Litva xəritədə yeri
Paytaxtı
və ən böyük şəhəri		Vilnüs-546min sakin ( 2009-cu il)
Rəsmi dilləriLitva dili
Etnik qrupları
86,4% litvalılar; 5,7% polyaklar; 4,5% ruslar; 1,5% belaruslar; 1,0% ukraynalılar; 0,9% digər millətlər. (2019[1])
İdarəetmə formasıParlament respublikası
• Prezident
Gitanas Nausėda[12.VII.2012 ~]
Ingrida Šimonytė [25.XI.2020 ~]
Rusiya imperiyasından müstəqillik
Tarixi 
• Müstəqilliyin elanı
16 fevral 1918
• 1-ci Sovet işğalı
15 iyun 1940
• 2-ci Sovet işğalı
1944
• Müstəqilliyin bərpası
11 mart 1990
• Aİ-yə qəbul
1 may 2004
• Yaranması
11 mart 1990, 16 fevral 1918, 6 sentyabr 1991[2]
Ərazisi
• Ümumi
65300 (123-cü yer)
• Su (%)
1,35
Əhalisi
• 2015 təxmini
2 980 min[3] (138-ci yer)
• 2011 siyahıya alma
3 053 804[4]
• Sıxlıq
53/km2 (137.3/kv. mil) (120-ci)
ÜDM (AQP)2013 təxmini
• Ümumi
67,4 milliard (86-cı)
• Adam başına
22 600 (65-ci)
ÜDM (nominal)2008 təxmini
• Ümumi
47 304 milyon
• Adam başına
14 086
İİİ (2008)0.869
çox yüksək · 43-cü
ValyutasıAvro (€) (EUR)
Saat qurşağıUTC+3 (ŞAV)
• Yay (DST)
ŞAYV
Yolun hərəkət istiqamətisağ
Telefon kodu370
ISO 3166 koduLT
İnternet domeni.lt
Litva

Litva (lit. Lietuva) köhnə qaynaqlarda Litvaniya, rəsmi adı Litva Respublikası (lit. Lietuvos Respublika) — Avropada, Baltik dənizinin şərq sahilində dövlət. Şimalda Latviya, cənub-şərqdə Belarus, cənub-qərbdə Polşa və Rusiyanın Kalininqrad bölgəsiylə həmsərhəddir. 2004-cü ildən NATO-nun və Avropa İttifaqının üzvüdür.

Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gnome-searchtool.svg Əsas məqalə: Litva tarixi
" Tarixdə bir hadisə o birisinin ardınca gəlir, bir yerdə onlar bütöv bir zəncir təşkil edirlər. Keçmişin səhvləri gələcək nəsillərə təsir edir. Əgər dövlət müstəqilliyini itirirsə, sonralar o ya bərpa olunur, ya da birdəfəlik dünya xəritəsindən silinir, xalq isə məhv olur. "

Bunu Litvanın İntibah dövrünün tətqiqatçılarından biri, fəlsəfə doktoru, professor Bronislav Qenzelis belə təsdiq edir.

Siyasət[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Litva Polyaklarının Seçimi, lider: V.Tomaşevski.
  2. Liberal və Mərkəzçilik İttifaqı, lider: A.Zuokas.
  3. Liberal - Demokrat Partiyası, lider: V.Mazuronis.
  4. Litva Sosial - Demokrat Koalisiyası,lider: A.M.Brazauskas.

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gnome-searchtool.svg Əsas məqalə: Litva əhalisi

1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən Litva əhalisi 3199,8 min nəfər idi.[5] Onlardan 2142,8 min nəfəri şəhərlərdə, 1057 min nəfəri isə kəndlərdə yaşayırdı.[5] 1 mart 2014-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən isə ölkə əhalisi 2 milyon 939 min 431 nəfər təşkil edir.[3]

Din[redaktə | mənbəni redaktə et]

2011-ci ilin senzi göstərmiş ki, əhalinin 77,2%-i Roma katolikləridir.[6]

Ərazi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ümumi ərazisi 65,300 kv. km olan Litva inzibati cəhətdən 6 dairə, 44 rayona bölünür.

Şəhərlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tanınmış idmançılar[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Ethnicity, mother tongue and religion". Official Statistics Portal. Statistics Lithuania. 12 dekabr 2019. 15 dekabr 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 dekabr 2018.
  2. ↑ 1 2 3 4 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #4074266-0 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  3. ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Gyventojų skaičius . Požymiai: statistiniai rodikliai ir mėnuo Arxivləşdirilib 2012-09-08 at the Wayback Machine
  4. ↑ Lietuvos Statistikos Departamentas: İšankstiniai 2011 metų gyventojų surašymo rezultatai pagal apskritis ir savivaldybes Arxivləşdirilib 2011-12-15 at the Wayback Machine
  5. ↑ 1 2 Lietuvos Statistikos Departamentas: Lietuva skaičiais 2012
  6. ↑ Department of Statistics to the Government of the Republic of Lithuania. "GYVENTOJAI PAGAL TAUTYBĘ, GIMTĄJĄ KALBĄ IR TIKYBĄ" (PDF).. 15 March 2013.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Flag of Lithuania.svg  Litva ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Litva&oldid=6240832"