Enargit
| Enargit | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kateqoriya | Mineral |
| Formul (təkrarlanan vahid) |
Cu₃AsS₄ |
| Strunz təsnifatı | II/C.14[1] |
| Xüsusiyyətləri | |
| Kristalloqrafik sinqoniya | rombik[d] |
| Zolaq rəngi | qara |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Enargit – Cu3AsS4 - (yun. enarges ) Rombik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: nadir.
Xassələri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rəng – poladı-bozdan qonuruçalarlı qarayadək; Mineralın cizgisinin rəngi – bozumtul-qara; Parıltı – güclü, yarımmetal; bəzən tutqun; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 4,4-4,5; Sərtlik – 3,5; Kövrəkdir; Ayrılma – {110} üzrə mükəmməl, {100} və {010} üzrə aydın; Sınıqlar – qeyri-hamar; Başqa xassələr – zəif elektrik keçiricisidir; Morfologiya – kristallar: vertikal cizgili, sütunvari, lövhə şəkilli; İkiləşmə: xaçvari ikiləşmələr, ulduzabənzər üçləşmələr; Mineral aqreqatları: dənəvər kütlələr, püruzlar.
Mənşəyi və yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Orta- və aşağı temperaturlu hidrotermal damarlarda və metasomatik yataqlarda rast gəlir. Əsasən mis-kolçedan, mis-porfir, pirit-enargit yataqlarında qeyd edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: pirit, xalkopirit, sfalerit, qalenit, bornit, xalkozin, lyutsonit. Mineralın tapıldığı yerlər: Byutt (ABŞ); Çukikamata və Quanako (Çili); Sero-de-Pasko (Peru); Sumeb (Namibiya); Kounrad (Qazaxıstan). Azərbaycanda enargit əsasən Bittibulaq mis-mərgümüş yatağında toplanmışdır. Az miqdarda o, həmçinin Filizçay və Ağdərə yataqlarında, Çıraqdərə-Toğanalı filiz sahəsində, Qaladərəsi, Səfərli filiz təzahürlərində, Tutqunçay hövzəsinin qızıl filizi zolağında və b. qeyd edilir.
Tətbiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük yığınları Cu və As filizi kimi istifadə edilir.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Ralph J., Nikischer T., Mineralogy H. I. o. Mindat.org (ing.): The Mineral and Locality Database. [Keswick, VA], Coulsdon, Surrey: 2000.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Azərbaycan mineralları. Bakı: "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2004