Esperanto dilli Vikipediya
| Esperanto dilli Vikipediya | |
|---|---|
 | |
 | |
| URL | eo.wikipedia.org |
| Layihənin mahiyyəti | qeyri-kommersiya təşkilatı |
| Saytın tipi | onlayn ensiklopediya |
| Qeydiyyat | məcburi deyil |
| Dil | Esperanto |
| Sahibi | Vikimedia Fondu |
| Yaradılma tarixi | 11 may 2001, 6 noyabr 2001 |
| Məqalələrin sayı | 345.881 (36-cı yer) |
| Faylların sayı | 15.800 |
| Səhifələrin sayı | 770.190 |
| Redaktələrin sayı | 8.451.428 |
| İstifadəçilərin sayı | 216.950 |
| Aktiv istifadəçilərin sayı | 321 |
| İnzibatçıların sayı | 14 |
| Dərinlik | 16,5 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Esperanto dilli Vikipediya (esp. Vikipedio en Esperanto və ya Esperanta Vikipedio) — Baskca Vikipediya ilə birlikdə 11 May 2001-ci ildə[1][2][3] başlanan, Vikipediyanın Esperanto dilində bölməsidir. 2016-cı ilin iyun ayına olan 280.000-dən çox məqalə sayı ilə məqalələrin sayına görə 32-ci ən böyük Vikipediya olmaqla[4] yanaşı süni dildə qurulmuş ən böyük Vikipediya bölməsidir.[5]
Mənşəyi və təsiri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Amerikan Esperantisti Chuck Smith Esperantoca Vikipediyanın qurucusu sayılır. O 15 noyabr 2001-ci ildən başlayaraq üç həftə ərazində Ensiklopediya Kalblanda'nın Stefano Kalb tərfindən yaradılmış 139 məqaləsini daxil edərək yeni ensiklopediyanın başlanğıcını qoydu.[6] Daha sonra, Avropa ölkələrində esperanto dilində danışanlar arasında Vikipediyanı populyarlaşdırmaq məqsədi ilə Avropaya səyahət etdi.[7] Noyabr 2002-ci ildə Dobrjixobitse (Çexiya) da keçirilən Esperantonun Elm və Texnologiyada Tətbiqi üzrə 10-cu Konfransda Vikipediya haqqında bir danışma etdi.
Esperanto dilində danışanlar Vikipediyanın bir neçə başqa dil versiyasının ( Çex, Slovakiya, Osetiya, Suahili ) qurulmasında da iştirak etmişlər. Esperanto spikeri və sonradan Vikimedia Vəqfinin ilk işçisi olan Brion Vibber tərəfindən Esperanto əlifbasına dəstəyin tətbiqi, 2002-ci ilin yanvar ayında İngilis dilindən başqa dillərin əlifbalarına yol açdı və bütün Vikipediyanın Unicoda-a keçidinə başlandı.[8][9]
Esperanto dilli Vikipediyanın keyfiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
2018-ci ilin iyul ayına olan məlumata görə, Esperanto Vikipediyasında 287 seçilmiş məqalə (elstaraj artikoloj)[10] və 206 yaxşı məqalə (legindaj artikoloj)[11] var. Həftəlik icma işlərinə baxımsız məqalələri və ön səhifədəki keyfiyyətli məqalələri inkişaf etdirmək məqsədli keçirilən "Həftənin əməkdaşlığı" (kunlaboraĵo de la semajno)[12] daxildir. Esperanto cəmiyyəti MetaVikinin təşkil edtidyi "Həftənin Tərcüməsi" layihəsinin tez-tez iştirakçısıdır.
2012-ci ilin fevral ayına olan məlumata əsasən Esperanto Vikipediyası 100.000-dən çox məqaləsi ilə Vikipedialar arasında bu dili danışanların sayına nisbətən 5-ci, ümumi olaraq isə 11-ci yeri tutdu.[13] Bu rəqəmlər Ethnologue-nin 2.000.000 Esperanto spikerinin qiymətləndirməsinə əsaslandı.
Redaktorlarının coğrafi yayılması səbəbindən (sağdakı qutuya baxın), Esperantoca Vikipediyada redaktorlarının mənşəyi müxtəlifdir.
13 Avqust 2014-cü ildə Esperanto dilli Vikipediyadakı çəqalələrin sayı 200.000-ə çatdı.
Esperanto cəmiyyəti daxilindəki qeyri-müəyyənlik[redaktə | mənbəni redaktə et]
Layihəyə öyrənənlər və bütün səviyyədəki digər esperantistlər ilə birlikdə çox təcrübəli esperantistlər və yerli esperantistlər qoşulmuşlar. Bunlar arasında Esperanto Akademiyasının üzvləri Qerrit Barvelinq, Con Vells və görkəmli bir esperanto qramatisti[14] və esperanto lüğəti haqqında Akademiyanın bölmə müdiri Bertilo Vennerqren də var.
Esperanto dilli Vikipediya bir çox Esperanto xəbər mediasında, o cümlədən Radio Polonia-da radio reportajı[15] və Esperanto, Kontakto, Libera Folio[16] və Raporto.info[17] saytlarındakı məqalələrdə yer almışdır. 2011-ci ildə ensiklopediyanın 10-cu ildönümünü qeyd etmək üçün təşkil olunan Esperanto Vikimaniya, ev sahibi Çexiya və Pardubitse regionu tərəfindən subsidiya aldı və Çex Televiziyası tərəfindən qeydə alındı.[18][19]
Universal Esperanto Dərnəyi kimi Esperanto təşkilatları Vikipedio'ya töhfə vermirlər, ancaq Vikipedio təqdimatları və təlimləri üçün Esperanto konqreslərində otaq təmin etməklə bunu dəstəkləyirlər. 2008-ci ilin yayında Rotterdamda keçirilən Dünya Esperanto Konqresində iki Vikipediya görüşü və Esperantoloji Konfransı keçirildi. 2013-cü ilin aprel ayında ELiSo (Esperanto və Azad Bilik) ilk Vikimedia istifadəçi qruplarından biri kimi quruldu.[20]
Esperanto dilli Vikipediya cəmiyyəti 40 səhifəlik "Vikipediya: Praktik Əl kitabı" (Vikipedio: Praktika Manlibro) hazırladı və onlayn və konvensiyalarda satıldı.[21] Təlimat yeni Vikipediyaçılara Esperanto Vikipediyasında necə redaktə etmək barədə məsləhət və məlumat vermək məqsədi daşıyır. Hal hazırda ikinci çapındadır.
Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
Antverpendəki Esperanto konqresində Vikipediya təlimi, May 2007
-
Esperantoca Vikipediyanın 100 min məqalə üçün xatirə loqosu. (İyun 2008)
-
Esperantoca Vikipediyanın 150 min məqalə üçün xatirə loqosu (Avqust 2011)
-
Esperantoca Vikipediyanın 200 min məqalə üçün xatirə loqosu. (Avqust 2014)
-
Esperantoca Vikipediyanın 200 min məqalə üçün xatirə loqosu.(Sentyabr 2018)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-01-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-17.
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Multilingual_monthly_statistics_(2001) Arxivləşdirilib 2023-07-10 at the Wayback Machine Multilingual Monthly Statistics (2001) in the English Wikipedia
- ↑ "[Wikipedia-l] new language wikis". 20 June 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ "List of Wikipedias". 4 February 2006 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ "List of Wikipedias by language group". 24 March 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ http://blogs.transparent.com/esperanto/founding-the-esperanto-wikipedia/ Arxivləşdirilib 2012-09-14 at the Wayback Machine Founding the Esperanto Wikipedia (Part 2 of 4)
- ↑ "Promoting the Esperanto Wikipedia (Part 4 of 4) - Esperanto Language Blog". 23 September 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ "Unicoding the Esperanto Wikipedia (Part 3 of 4) - Esperanto Language Blog". 19 January 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ The Signpost: Interview with Brion Vibber, the WMF's first employee
- ↑ "Vikipedio:Elstaraj artikoloj". 9 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ "Vikipedio:Legindaj artikoloj". 10 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2022-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-17.
- ↑ http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_speakers_per_article Arxivləşdirilib 2018-12-25 at the Wayback Machine List of Wikipedias by speakers per article
- ↑ Plena Manlibro de Esperanta Gramatiko by Bertilo Wennergren.
- ↑ https://archive.org/details/UnuaIntervjuoKunChuckSmithPriVikipedio Interview with Chuck Smith in Esperanto about the Esperanto Wikipedia
- ↑ Vikipedio kreskas kiam Antverpeno festas — Libera Folio, 2007
- ↑ Raporto.info » Vikipedio, la reta esperanta enciklopedio progresas, 2007
- ↑ "Smith, Chuck: Esperanto Wikimania in Svitavy In Esperanto Language Blog". 2011-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-17.
- ↑ Ve Svitavách se sešli tvůrci Wikipedie v esperantu In Události v regionech (Brno). Česká televize. 2011-10-27, 18:00.
- ↑ "Affiliations Committee/Resolutions/Esperanto kaj Libera Scio – March 2013". 22 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 August 2015.
- ↑ Vikipedio: praktika manlibro