Femisto (peyk)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Femisto
Kəşf tarixi30 sentyabr 1975, 21 noyabr 2000
Böyük yarımoxu
7.393.220 km
Əyilməsi0,79 radian
Nəyin peykidirYupiter
Özünə xas ekssentrisitet
0,2006
Kütləsi690 petagram[1]
0,0029 metres per second squared
Albedo0,04
Temperatur124 K
21

Femisto (yun. Θεμιστώ) və ya Yupiter XVIIIYupiterin kiçik peyklərindən biri. 1975-ci ildə kəşf edilsə də, itmiş və 2000-ci ildə yenidən kəşf edilmişdir.

Kəşf və adlandırma

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Femisto birinci dəfə 30 sentyabr 1975-ci ildə[2] Elizabet Romer və Çarlz Koval tərəfindən kəşf edilmiş və bu kəşf 3 oktyabrda açıqlanmışdır. Peyk ilk olaraq S/1975 J 1 adlandırılmışdır. Amma bu peykin ətraflı öyrənilməməsi səbəbi ilə peyk astronomların gözündən itmişdir.

1980-ci illərdə Femisto ancaq astronomiya kitablarının qeyd bölməsində yer alırdı. Daha sonra 2000-ci ildə bu peykə çox bənzər bir peyk Skott Steppard, Devid Cevit, Yevqen Maqner və Yanqa Fernandes tərəfindən kəşf edilmişdir. Bu peyk S/2000 J 1 adlandırılmışdır. Amma sonra bunun 1975-ci ildə kəşf edilən peyk olduğu təsdiqlənmişdir.[3] Bu müşahidə Bret Qledman, Con Keyvlaars, Cin-Mark Petit, Hanz Skul, Metyu Holmen, Brayan Marsden, Filip Nikolson və Cozef Borns tərəfindən aparılmış və bu haqda Kiçik Planet Mərkəzinə məlumat verilmişdir.[4]

2002-ci ilin oktyabrında peykə yunan mifologiyasında Zevsin (Yupiterin) sevgilisi və yağış tanrısı İnaxın qızı Femistonun adı verilmişdir.[5]

Femistonun orbiti Yupiterin digər peyklərindəkindən fərqlidir. Femisto öz orbitində tək başına hərəkət edir. Peyk Yupiterin Qaliley peykləri ilə Himali peykləri arasında yerləşir.

Femistonun diametri cəmi 8 km-dir, albedosu isə 0.04-dür.[6] Səth sahəsinin 200–380 km2 arasında olduğu güman olunur.

  1. https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par.
  2. IAUC 2845: Probable New Satellite of Jupiter Arxivləşdirilib 2002-09-16 at the Wayback Machine 1975 October 3 (discovery)
  3. IAUC 7525: S/1975 J 1 = S/2000 J 1 Arxivləşdirilib 2002-09-16 at the Wayback Machine 2000 November 25 (recovery)
  4. MPEC 2000-Y16: S/1975 J 1 = S/2000 J 1, S/1999 J 1 Arxivləşdirilib 2017-09-02 at the Wayback Machine 2000 December 19 (recovery and ephemeris)
  5. IAUC 7998: Satellites of Jupiter Arxivləşdirilib 2017-08-12 at the Wayback Machine 2002 October 22 (naming the moon)
  6. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; SheppardJewitt2003 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]