Fortuna traxikarpusu

Fortuna traxikarpusu
Fortuna traxikarpusu
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Klad: Kommelinidlər Dəstə: Arekaçiçəklilər Fəsilə: Arekakimilər Yarımfəsilə: Coryphoideae Triba: Trachycarpeae Cins: Traxikarpus Növ: Fortuna traxikarpusu
Beynəlxalq elmi adı
	Trachycarpus fortunei H.Wendl.;
ITIS	817201
NCBI	14027
EOL	1128696

Fortuna traxikarpusu (lat. Trachycarpus fortunei) — bitkilər aləminin arekaçiçəklilər dəstəsinin arekakimilər fəsiləsinin traxikarpus cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayilması

Qərbi Himalay, Çin və Yaponiyada dağ meşələrində, kasıb torpaqlarda yayılmışdır. Vətənində bu bitki Çin çətənə palması adlanır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 10 m-dən çoxdur. Çətiri kiçikdir. Yarpaqları üst tərəfdən parlaq, yelpikvari, tünd-yaşıl, alt tərəfdən göyümtülü, çoxsaylı buğumlara bölünmüşdür, diametri 60 sm-ə çatır. Saplaqları çılpaq iynəsiz, bünövrəsində cod tükçuklüdür. Çiçəyi sarı, ətirlidir, iri qoltuq çiçək qruplarında yerləşir. Yarpaq buğumlarının miqdarı 30-a çatır. Hər buğumu saplığın birləşmə yerinədək kəsilmiş yarpaqların ucları ikiyə bölünmuşdür. Yarpaq saplağının kənarlarında zəif bilinən dişcikləri vardır. May ayında çiçəkləyir. Meyvəsi qışda yetişir. Çoxaldılması toxumlarla aparılır.

Ekologiyası

Şaxtayadavamlı palma növlərindən biridir, -18 C-dək şaxtalara dözür. Fortuna traxikarpusu torpağa tələbkar deyil, ancaq yaxşı drenaj saxlanılmalıdır. Nəmişli iqlim şəraitində quraqlığı pis keçirir, orta miqdarda nəmişli havanı (40%) sevir. Cənubda subtropik rayonlarda açıq sahədə qışlayır.

Azərbaycanda yayılması

Bakı, Lənkəran və digər şəhərlərdə mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Park və bağsalmada tək ərinlərdə geniş istifadə edilir.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Chamaerops fortunei Hook.

Heterotipik sinonimləri

Trachycarpus caespitosus Becc.
Trachycarpus wagnerianus Becc.

İstinadlar

Həmçinin bax