Gürcüstanın işğal olunmuş ərazilər haqqında qanunu
Gürcüstanın işğal olunmuş ərazilər haqqında qanunu» (gürc. საქართველოს კანონი ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ) — Gürcüstanın Abxaziya, Cənubi Osetiya ərazilərində Abxaziya Muxtar Respublikası və Tsxinvali bölgəsi, habelə bitişik bölgələr olaraq görünən xüsusi bir hüquq rejimi quran qanunvericilik aktı.
Qanunun qəbul tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]SSRİ-nin dağılmasından və Gürcüstan SSR-nin müasir Gürcüstana çevrilməsindən sonra bir sıra silahlı qarşıdurmalar nəticəsində (Cənubi Osetiya müharibəsi (1991-1992), Abxaziya müharibəsi (1992-1993)) iki tanınmamış Tiflis hökumətinin nəzarətində olmayan dövlətlər quruldu — əraziləri müvafiq olaraq keçmiş Abxaz Muxtar Sovet Sosialist Respublikası və Cənubi Osetiya Muxtar Dairəsi olan Abxaziya və Cənubi Osetiya. Gürcüstan 1992-ci ildə dünyanın əksər ölkələrindən beynəlxalq hüquqi tanınma aldı, Abxaziya və Cənubi Osetiya uzun müddət tanınmadı. 2008-ci ildə Gürcüstanla Cənubi Osetiya arasında silahlı qarşıdurmadan sonra (Abxaziya və Rusiya da Cənubi Osetiyanın tərəfində idi) Rusiya və bir sıra digər ölkələr Abxaziya və Cənubi Osetiyanı suveren müstəqil dövlətlər kimi tanıdılar. Gürcüstan baxımından, hökuməti tərəfindən nəzarət edilməyən ərazilər Rusiya tərəfindən işğal edilir[1].
23 oktyabr 2008-ci ildə Gürcüstan Parlamenti 3-cü oxunuşda "İşğal olunmuş ərazilər haqqında" qanunu qəbul etdi. 31 oktyabr 2008-ci ildə qanun Gürcüstan Prezidenti Mixail Saakaşvili tərəfindən imzalanmışdır[2].
2009-cu ilin avqustunda Gürcüstanda siyasi sığınacaq istəyən şəxslər üçün Abxaziya və Cənubi Osetiya üzərindən tranzit daşımalarına icazə vermək üçün qanuna dəyişiklik ediləcəyi elan edildi.[3]
2013-cü ilin fevral ayında Gürcüstan hökuməti bu qanunu yumşaltmaq üçün parlamentə dəyişikliklər etdi. Bu düzəlişlərə görə, "işğal olunmuş ərazilər haqqında" qanunun ilk pozulması inzibati xəta kimi qiymətləndirilir və 400 lari cərimə ilə cəzalandırılır. Yalnız təkrarlanan və sonrakı pozuntular cinayət kimi təsnif edilir. Bu halda pozanlara cərimə və ya bir ilədək həbs cəzası tətbiq edilə bilər[4]. 2013-cü ilin may ayında Gürcüstan Parlamenti dördüncü cəhddə bu düzəlişləri birinci oxunuşda qəbul etdi [5].
Əsaslar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qanunun müddəaları Abxaziya Muxtar Respublikası və Tsxinvali bölgəsinə (keçmiş Cənubi Osetiya Muxtar Vilayəti ərazisi), eləcə də Psou çayından İnquri çayına qədər olan Qara dəniz sularına aiddir. Perevi, Saçxer Bələdiyyəsi, Kurtski, Eredva, Ajar və Axalqori bələdiyyələrinin ərazisi. Xarici dövlətlərin vətəndaşları və vətəndaşlığı olmayan şəxslər üçün Abxaziya Muxtar Respublikası ərazisinə giriş yalnız Zuqdidi tərəfdən, Tsxinvali bölgəsi ərazisinə - yalnız Qori tərəfdən icazə verilir. Bəzi hallarda başqa istiqamətlərdən daxil olmaq üçün xüsusi icazə verilə bilər. Müəyyən edilmiş ərazilərdə edilən və Gürcüstan qanunvericiliyinə uyğun olaraq icra edilməyən hər hansı əməliyyatlar etibarsız sayılır. Mülkiyyət hüququnun əldə edilməsinə yalnız miras yolu ilə icazə verilir. Müəyyən edilmiş sahələrdə lisenziya və ya təsdiq tələb edən hər hansı bir iqtisadi fəaliyyət qadağandır. Bəzi hallarda bu cür fəaliyyətlə məşğul olmaq üçün xüsusi icazə verilə bilər. Beynəlxalq hava, dəniz və dəmir yolu nəqliyyatı, həmçinin beynəlxalq avtomobil nəqliyyatı qadağandır. Dövlət resurslarından istifadə, pul köçürmələri, habelə qanunda göstərilən fəaliyyətin maliyyələşdirilməsi qadağandır.
Rusiya Federasiyası hərbi işğalı həyata keçirən bir dövlət elan edildi — Gürcüstan Konstitusiyası ilə müəyyən edilmiş ümumbəşəri insan hüquqlarının pozulmasından, təyin edilmiş ərazilərə Gürcüstan vətəndaşlarına, vətəndaşlığı olmayan şəxslərə və xarici vətəndaşlara maddi və mənəvi ziyan vurmaqdan məsuldur. Gürcüstanda olan və qanunla müəyyən edilmiş ərazilərə keçən dövlətlər, mədəni irsin qorunması. Gürcüstan qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada yaradılmamış və / və ya faktiki olaraq hər hansı bir şəkildə qanunverici, icraedici və ya məhkəmə funksiyaları və ya Gürcüstanın dövlət orqanlarının və ya yerli özünüidarəetmə orqanlarının funksiyaları ilə əlaqədar digər fəaliyyətləri həyata keçirən orqanlar. dövlət orqanları qanun xaricində elan edilir.
- Qanunu pozanlar Gürcüstan qanunvericiliyinə görə məsuliyyət daşıyırlar.
- Qanun geriyə qüvvədədir və 1990 -cı ildən bəri yaranan münasibətlərə aiddir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "Текст закона". 2016-02-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
- ↑ "Саакашвили подписал закон об оккупированных территориях". 2011-06-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-09-04.
- ↑ "В Закон «Об оккупированных территориях» войдут поправки". 2015-09-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-13.
- ↑ РИА Новости: «Грузия не будет упразднять закон „об оккупированных территориях“» Arxivləşdirilib 2014-11-17 at the Wayback Machine, 17 апреля 2013
- ↑ PanARMENIAN.Net: Парламент Грузии с четвертой попытки принял поправки в закон об оккупированных территориях Arxivləşdirilib 2013-07-22 at the Wayback Machine